จิตตลดาวรรคที่ 2

1. ทาสีวิมาน

ว่าด้วยทาสีวิมาน

[18] ท่านพระมหาโมคคัลลานะถามว่า
ท่านแวดล้อมด้วยหมู่นางเทพนารี เที่ยวชมไป
โดยรอบในสวนจิตตดาวันอันน่ารื่นรมย์ ประดุจ
ท้าวสักกเทวราชทำทิศทั้งปวงให้สว่างไสว เหมือน
ดาวประกายพรึก เพราะบุญอะไร ท่านจึงมีวรรณะ
เช่นนี้ เพราะบุญอะไร อิฐผลนี้จึงย่อมสำเร็จแก่ท่าน
และโภคสมบัติทุกอย่างที่น่ารักจึงเกิดขึ้นแก่ท่าน.
ดูก่อนนางเทพธิดาผู้มีอานุภาพมาก อาตมาขอ
ถามท่าน ครั้งเกิดเป็นมนุษย์ท่านได้ทำบุญอะไรไว้
ท่านจึงมีอานุภาพรุ่งเรืองเช่นนี้ และรัศมีของท่านจึง
สว่างไสวไปทั่วทุกทิศ.
เทพธิดานั้น ถูกพระโมคคัลลานะถามแล้ว
ดีใจ จึงพยากรณ์ปัญหาของกรรมที่มีผลอย่างนี้ว่า
ครั้งเกิดเป็นมนุษย์อยู่ในหมู่มนุษย์ ดิฉันเป็น
ทาสีหญิงรับใช้ในตระกูลอื่น ดิฉันนั้นเป็นอุบาสิกา
ของพระโคดม ผู้มีพระจักษุและพระเกียรติยศ พาก-
เพียรออกไปจากกิเลส ในศาสนาของพระโคดมผู้ทรง

พระคุณคงที่ เพราะมีมนสิการมั่นอยู่ในจิตว่า แม้ถึง
ร่างกายนี้จะแตกทำลายไปก็ตามที การที่จะหยุด
ความเพียรในการเจริญกรรมฐาน เป็นอันไม่มีเป็น
อันขาด ทาง [ มรรค แห่งสิกขาบท 5 [ศีล 5]
เป็นทางสวัสดี มีความเจริญู ไม่มีหนาม ไม่รก
เป็นทางตรง อันสัตบุรุษทั้งหลาย ประกาศแล้ว
โปรดดูผลแห่งความพากเพียรคือ ที่ดีฉันบรรลุอริย-
มรรคตามอุบายที่ต้องการเกิด ดีฉันถูกท้าวสักกเทว
ราชผู้มีอำนาจเชิญมา เหล่าอริยเทพหกหมื่นช่วยกัน
ปลุกดีฉัน คือ เทพบุตรอันมีนามว่าอาลัมพะ คัคคมะ
ภีมะ สาธุวาทิ ปสังสยะ โปกขระ และสุผัสสะ และ
เหล่าเทพธิดาน้อย ๆ อันมีนามว่า วีณา โมกขา
นันทา สุนันทา โสณทินนา สุจิมหิตา อาลัมพุสา
มิสสเกสี และบุณฑริกา และนางเทพกัญญาอีกพวก
หนึ่งเหล่านี้ คือ นางเอนิปัสสา นางสุปัสสา นาง
สุภัททา นางมุทุกาวที ผู้ประเสริฐกว่านางเทพอัปสร
ทั้งหลาย ก็ช่วยปลุกเทพอัปสรนั้น ได้เข้ามา
หาดีฉันตามกาลอันควร พากันพูดด้วยวาจาที่น่ายินดี
ว่า เอาเถิด พวกเราจักฟ้อนรำ ขับร้อง จักนำท่าน
ให้รื่นรมย์ ดังนี้ นันทนวัน มหาวัน เป็นที่ไม่เศร้าโศก
เป็นที่น่ารื่นรมย์ของทวยเทพชั้นไตรทศนี้ มิใช่สำหรับ
ผู้ที่มิได้ทำบุญไว้ หากสำหรับผู้ที่ทำบุญไว้เท่านั้น

ทั้งมิใช่ความสุขในโลกนี้และโลกหน้าสำหรับผู้ที่มิได้
ทำบุญไว้ หากเป็นความสุขในโลกนี้และโลกหน้า
สำหรับผู้ที่ทำบุญไว้เท่านั้น รวมกับทวยเทพชั้นไตรทศ
เหล่านั้น ควรจะบำเพ็ญกุศลไว้ให้มาก เพราะว่าผู้
ทำบุญไว้แล้ว ย่อมเพรียบพร้อมด้วยโภคสมบัติ
บันเทิงอยู่ในสวรรค์.
จบทาสีวิมาน

จิตตลดาวรรคที่ 2

1. อรรถกถาทาสีวิมาน

พึงทราบวินิจฉัยดังต่อไปนี้ :-
ทาสีวิมานมีคาถาว่า อปิ สกฺโกว เทวินฺโท ดังนี้เป็นต้น. ทาสี-
วิมานนั้นเกิดขึ้นอย่างไร ?
เมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้า ประทับอยู่ ณ พระเชตวัน อุบาสกคนหนึ่ง
ชาวกรุงสาวัตถี ไปพระวิหารในเวลาเย็น กับอุบาสกเป็นอันมาก ฟัง
ธรรมแล้ว เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้า เมื่อบริษัทออกไปแล้ว กราบ
ทูลว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ แต่วันนี้ไป ข้าพระองค์จักถวายภัตตาหาร
ประจำ 4 สำรับ แก่สงฆ์ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสธรรมกถา
อันสมควรแก่เขา ทรงปล่อยเขากลับไป. อุบาสกนั้น เรียนพระภัตตุท-
เทสก์ว่า ข้าแต่ท่านผู้เจริญ ข้าพเจ้าจัดภัตตาหารประจำไว้ 4 สำรับ
ถวายสงฆ์ วันพรุ่งนี้ ขอพระเป็นเจ้า โปรดมาเรือนของข้าพเจ้าเถิดดังนี้แล้ว
กลับไปเรือนของตนบอกเรื่องนั้นแก่ทาสีแล้ว สั่งสำทับว่าเจ้าไม่พึงลืม
เรื่องนั้นตลอดเวลาเป็นนิตย์เชียวนะ ทาสีนั้นก็รับคำ. ตามปกติ นางมี
ศรัทธาสมบูรณ์ อยากได้ทำบุญมีศีล เพราะฉะนั้น จึงตื่นเช้าทุกวัน
ตระเตรียมข้าวและน้ำอันประณีต กวาดที่นั่งของพวกภิกษุ จัดเครื่องเรือน
ให้เป็นระเบียบเรียบร้อย ปูอาสนะ นิมนต์ภิกษุผู้เข้าไปก่อนให้นั่งบน
อาสนะเหล่านั้นแล้ว จึงไหว้บูชาด้วยของหอมดอกไม้ธูปและเทียน อังคาส
โดยเคารพ.