กิงสีลสูตรที่ 9

ว่าด้วยบรรลุประโยชน์สูงสุดด้วยปกติอย่างไร

ท่านพระสารีบุตรทูลถามด้วยคาถาว่า
[326] นรชนพึงมีปกติอย่างไร มี
ความประพฤติอย่างไร พึงพอกพูนกรรม
เป็นไฉน จึงจะเป็นผู้ดำรงอยู่โดยชอบ
และพึงบรรลุถึงประโยชน์อันสูงสุดได้ พระ-
เจ้าข้า.
พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสตอบว่า
นรชนพึงเป็นผู้ประพฤติอ่อนน้อม
ต่อบุคคลผู้เจริญ ไม่ริษยา และเมื่อไปหาครู
ก็พึงบุคคลผู้เจริญ ไม่ริษยา และเมื่อไปหาครู
ที่ครูกล่าวแล้ว พึงฟังสุภาษิตโดยเคารพ.
พึงไปหาครูผู้นั่งอยู่ในเสนาสนะของ
ตนตามกาล ทำมานะดุจเสาให้พินาศ พึง
ประพฤติอ่อนน้อม พึงระลึกถึงเนื้อความ
แห่งภาษิต ธรรมคือบาลี ศีล พรหมจรรย์
และพึงประพฤติโดยเอื้อเฟื้อด้วยดี.
นรชนมีธรรมเป็นที่มายินดี ยินดี
แล้วในธรรม ตั้งอยู่ในธรรม รู้จักวินิจฉัย

ธรรม ไม่พึงประพฤติถ้อยคำที่ประทุษร้าย
ธรรมเลย พึงให้กาลสิ้นไปด้วยภาษิตที่แท้.
นรชนละความรื่นเริง การพูดกระ-
ซิบ ความร่ำไร ความประทุษร้าย ความ
หลอกลวงที่ทำด้วยมารยา ความยินดี ความ
ถือตัว ความแข่งดี ความหยาบคาย และ
ความหมกมุ่นด้วยกิเลสดุจน้ำฝาด พึงเป็นผู้
ปราศจากความมัวเมา ดำรงในนั้น เที่ยวไป.
นรชนเป็นนี้ รู้แจ่งสุภาษิตที่เป็น
สาระ รู้แจ้งสูตรและสมาธิที่เป็นสาระ
ปัญญาและสุตะ ย่อมไม่เจริญแก่นรชนผู้เป็น
คนผลุนผลัน เป็นคนประมาท.
ส่วนนรชนเหล่าใด ยินดีแล้วใน
ธรรมที่พระอริยเจ้าประกาศแล้ว นรชน
เหล่านั้น เป็นผู้ประเสริฐ ว่าสัตว์ที่เหลือด้วย
วาจา ด้วยใจ และการงาน นรชนเหล่านั้น
ดำรงอยู่ด้วยดีแล้วในสันติ โสรัจจะ และ
สมาธิ ได้บรรลุถึงธรรมอันเป็นสาระแห่งสติ
และปัญญา.
จบกิงสีลสูตรที่ 9

อรรถกถากิงสีลสูตรที่ 9

กิงสีลสูตร มีคำเริ่มต้นว่า กึสีโล ดังนี้.
ถามว่า พระสูตรนี้มีการเถิดขึ้นเป็นอย่างไร ?
ตอบว่า พระสูตรนี้มีการเกิดขึ้นดังต่อไปนี้ : -
สหายฆราวาสของพระสารีบุตรผู้มีอายุคนหนึ่ง เป็นบุตรของพราหมณ์
ซึ่งเป็นสหายของวังคันตพราหมณ์ ผู้เป็นบิดาของพระเถระนั้นเอง บริจาค
ทรัพย์ 560 โกฏิ แล้วบวชในสำนักของพระสารีบุตรเถระผู้มีอายุ เรียนแล้ว
ซึ่งพุทธวจนะทั้งสิ้น พระเถระได้โอวาทแล้ว ได้ให้กรรมฐานแก่ท่านโดยมาก
พระภิกษุนั้นก็ยังไม่บรรลุคุณวิเศษด้วยกรรมฐานนั้นได้ ต่อจากนั้นพระเถระ
ทราบว่า ภิกษุรูปนี้เป็นพุทธเวไนย ดังนี้แล้ว จึงได้พาพระภิกษุนั้นมา
ยังสำนักของพระผู้มีพระภาคเจ้าทูลถามว่า นรชนเป็นผู้มีศีลเช่นไรเป็นต้น
ไม่เจาะจงบุคคล ปรารภภิกษุนั้น ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสถึงเรื่อง
อื่น จากเรื่องที่พระสารีบุตรถามนั้น แก่พระสารีบุตรนั้น.
คำว่า กึสีโล ในพระคาถานั้น ความว่า ประกอบแล้วด้วยจารีตศีล
เช่นไร หรือว่าเป็นผู้มีปกติเช่นไร.
บทว่า กึสมาจาโร ได้แก่ ประกอบด้วยความประพฤติเช่นไร.
บาทคาถาว่า กานิ กมฺมานิ พฺรูหยํ ความว่า กระทำกรรมทั้งหลาย
มีกายกรรมเป็นต้นอย่างไร ให้เจริญอยู่.