ความโศกไม่ได้ ผู้ถูกชาติและชราครอบ
งำ เปรียบเหมือนบุรุษผู้มีจักษุยืนอยู่บน
ยอดภูเขาหิน พึงเห็นหมู่ชนได้โดยรอบ
ฉะนั้น.
เนื้อความแม้นี้พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสแล้ว เพราะเหตุนั้น ข้าพเจ้า
ได้สดับมาแล้ว ฉะนี้แล.
จบวิตักกสูตรที่ 1

ทุกนิบาทวรรควรรณนาที่ 2

อรรถกถาวิตักกสูตร

ในวิตักกสูตรที่ 1 แห่งวรรคที่ 2 พึงทราบวินิจฉัยดังต่อไปนี้ :-
ตถาคตศัพท์ในบทว่า ตถาคตํ ภิกฺขเว นี้ ย่อมปรากฏในโวหาร
ว่าสัตว์ และสัมมาสัมพุทธะเป็นต้น. ปรากฏในโวหารว่าสัตว์ ในบทมีอาทิว่า
ตถาเหส โหติ ตถาคโต ปรมฺมรณา เป็นความจริงอย่างนั้น สัตว์นี้มี
ความตายเป็นเบื้องหน้า. ปรากฏในโวหารว่า สัมมาสัมพุทธะ ในบทมีอาทิว่า
ตถาคตํ เทวนนุสฺสปูชิตํ
พุทฺธํ นมสฺสาม สุวตฺถิ โหตุ
ข้าพเจ้าทั้งหลายขอนอบน้อมพระ-
ตถาคต คือพระพุทธเจ้า ผู้อันเทวดาและ