อรรถกถาปฐมนกุหนาสูตร

ในปฐมนกุหนาสูตรที่ 8 ทราบวินิจฉัยดังต่อไปนี้ :-
บทว่า น ในบทว่า นยิทํ นี้ เป็นนิบาตลงในอรรถปฏิเสธ. น
ศัพท์นั้นต่อด้วย บทว่า วุสฺสติ. ย อักษรทำเป็นมนสนธิ.
อิทํ ศัพท์เป็นเพียงนิบาต ในบทมีอาทิว่า เอกมิทาหํ ภิกฺขเว
สมยํ อุกฏฺฐายํ วิหรามิ สุภควเน สาลราชมูเล ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
สมัยหนึ่งนี้ เราอยู่ ณ โคนต้นสาละ ในสุภควันใกล้ศาลาอุกัฏฐ. มาในความ
เห็นชัดในที่ใกล้ ตามที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ในบทมีอาทิว่า อิทํ โข ตํ
ภิกฺขเว อปฺปมตฺตกํ โอรมตฺตกํ สีลมตฺตกํ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
อันนั้นนี้แลเป็นเพียงเล็กน้อย เป็นเพียงข้างนี้ เป็นเพียงธรรมดา. มาในความ
เห็นชัดในที่ใกล้ดังที่ท่านกล่าวไว้ในบทมีอาทิว่า
อิทํ หิ ตํ เชตวนํ อิสีสํฆนิเสวิตํ
อาวุฏฺฐํ ธมฺมราเชน ปีติสญฺชนนํ มมํ
มหาวิหารเชตวันนี้ อันหมู่ฤษีอาศัย
อยู่ อันพระธรรมราชประทับอยู่ ยังปีติ
ให้เกิดแต่เรา.
ในที่นี้พึงเห็นในความเห็นชัด ในที่ใกล้ดังที่ท่านกล่าวไว้ในสูตรนี้.
พรหมจริยศัพท์มาในการให้ในปุณณกชาดกนี้ว่า
กินฺเต วตํ กึ ปน พฺรหฺมจริยํ
กิสฺส สุจิณฺณสฺส อยํ วิปาโก
อิทฺธิชุติพลวีริยูปปตฺติ