‘‘ตสฺส ปฏิสฺสุณิตฺวาน, ปณฺเห อาคมนํ มม;

อุปคนฺตฺวา ปุรํ รมฺมํ, รชฺชํ นิยฺยาทยิํ ตทาฯ

[109]

‘‘อนุสฺสริตฺวา สตํ ธมฺมํ, ปุพฺพกํ ชินเสวิตํ;

พฺราหฺมณสฺส ธนํ ทตฺวา, โปริสาทํ อุปาคมิํฯ

[110]

‘‘นตฺถิ เม สํสโย ตตฺถ, ฆาตยิสฺสติ วา น วา;

สจฺจวาจานุรกฺขนฺโต, ชีวิตํ จชิตุมุปาคมิํ;

สจฺเจน เม สโม นตฺถิ, เอสา เม สจฺจปารมี’’ติฯ

สุตโสมจริยํ ทฺวาทสมํฯ

13. สุวณฺณสามจริยา

[111]

‘‘สาโม ยทา วเน อาสิํ, สกฺเกน อภินิมฺมิโต;

ปวเน สีหพฺยคฺเฆ จ, เมตฺตายมุปนามยิํฯ

[112]

‘‘สีหพฺยคฺเฆหิ ทีปีหิ, อจฺเฉหิ มหิเสหิ จ;

ปสทมิควราเหหิ, ปริวาเรตฺวา วเน วสิํฯ

[113]

‘‘น มํ โกจิ อุตฺตสติ, นปิ ภายามิ กสฺสจิ;

เมตฺตาพเลนุปตฺถทฺโธ, รมามิ ปวเน ตทา’’ติฯ

สุวณฺณสามจริยํ เตรสมํฯ

14. เอกราชจริยา

[114]

‘‘ปุนาปรํ ยทา โหมิ, เอกราชาติ วิสฺสุโต;

ปรมํ สีลํ อธิฏฺฐาย, ปสาสามิ มหามหิํฯ

[115]

‘‘ทส กุสลกมฺมปเถ, วตฺตามิ อนวเสสโต;

จตูหิ สงฺคหวตฺถูหิ, สงฺคณฺหามิ [สงฺคหามิ (ก.)] มหาชนํฯ

[116]

‘‘เอวํ เม อปฺปมตฺตสฺส, อิธ โลเก ปรตฺถ จ;

ทพฺพเสโน อุปคนฺตฺวา, อจฺฉินฺทนฺโต ปุรํ มมฯ

[117]

‘‘ราชูปชีเว นิคเม, สพลฏฺเฐ สรฏฺฐเก;

สพฺพํ หตฺถคตํ กตฺวา, กาสุยา นิขณี มมํฯ

[118]

‘‘อมจฺจมณฺฑลํ รชฺชํ, ผีตํ อนฺเตปุรํ มม;

อจฺฉินฺทิตฺวาน คหิตํ, ปิยํ ปุตฺตํว ปสฺสหํ;

เมตฺตาย เม สโม นตฺถิ, เอสา เม เมตฺตาปารมี’’ติฯ

เอกราชจริยํ จุทฺทสมํฯ

15. มหาโลมหํสจริยา

[119]

‘‘สุสาเน เสยฺยํ กปฺเปมิ, ฉวฏฺฐิกํ อุปนิธายหํ;

คามณฺฑลา [โคมณฺฑลา (สี.), คามมณฺฑลา (สฺยา.)] อุปาคนฺตฺวา, รูปํ ทสฺเสนฺตินปฺปกํฯ

[120]

‘‘อปเร คนฺธมาลญฺจ, โภชนํ วิวิธํ พหุํ;

อุปายนานูปเนนฺติ, หฏฺฐา สํวิคฺคมานสาฯ

[121]

‘‘เย เม ทุกฺขํ อุปหรนฺติ, เย จ เทนฺติ สุขํ มม;

สพฺเพสํ สมโก โหมิ, ทยา โกโป น วิชฺชติฯ

[122]

‘‘สุขทุกฺเข ตุลาภูโต, ยเสสุ อยเสสุ จ;

สพฺพตฺถ สมโก โหมิ, เอสา เม อุเปกฺขาปารมี’’ติฯ

มหาโลมหํสจริยํ ปนฺนรสมํฯ

ยุธญฺชยวคฺโค ตติโยฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

ยุธญฺชโย โสมนสฺโส, อโยฆรภิเสน จ;

โสณนนฺโท มูคปกฺโข, กปิราชา สจฺจสวฺหโยฯ

วฏฺฏโก มจฺฉราชา จ, กณฺหทีปายโน อิสิ;

สุตโสโม ปุน อาสิํ [อาสิ (สฺยา.)], สาโม จ เอกราชหุ;

อุเปกฺขาปารมี อาสิ, อิติ วุตฺถํ [วุตฺตํ (สพฺพตฺถ) อฏฺฐกถา โอโลเกตพฺพา] มเหสินาฯ