‘‘ตสฺส อามสเน กุทฺโธ, สปฺโป วิสพลสฺสิโต;
กุปิโต ปรมโกเปน, อฑํสิ ทารกํ ขเณฯ
[100]
‘‘สหทฏฺโฐ อาสีวิเสน [อติวิเสน (ปี. ก.)], ทารโก ปปติ [ปตติ (ก.)] ภูมิยํ;
เตนาหํ ทุกฺขิโต อาสิํ, มม วาหสิ ตํ ทุกฺขํฯ
[101]
‘‘ตฺยาหํ อสฺสาสยิตฺวาน, ทุกฺขิเต โสกสลฺลิเต;
ปฐมํ อกาสิํ กิริยํ, อคฺคํ สจฺจํ วรุตฺตมํฯ
[102]
‘‘‘สตฺตาหเมวาหํ ปสนฺนจิตฺโต, ปุญฺญตฺถิโก อจริํ พฺรหฺมจริยํ;
อถาปรํ ยํ จริตํ มเมทํ, วสฺสานิ ปญฺญาสสมาธิกานิฯ
[103]
‘‘‘อกามโก วาหิ อหํ จรามิ, เอเตน สจฺเจน สุวตฺถิ โหตุ;
หตํ วิสํ ชีวตุ ยญฺญทตฺโต’ฯ
[104]
‘‘สห สจฺเจ กเต มยฺหํ, วิสเวเคน เวธิโต;
อพุชฺฌิตฺวาน วุฏฺฐาสิ, อโรโค จาสิ มาณโว;
สจฺเจน เม สโม นตฺถิ, เอสา เม สจฺจปารมี’’ติฯ
กณฺหทีปายนจริยํ เอกาทสมํฯ
12. สุตโสมจริยา
[105]
‘‘ปุนาปรํ ยทา โหมิ, สุตโสโม มหีปติ;
คหิโต โปริสาเทน, พฺราหฺมเณ สงฺครํ สริํฯ
[106]
‘‘ขตฺติยานํ เอกสตํ, อาวุณิตฺวา กรตฺตเล;
เอเตสํ ปมิลาเปตฺวา, ยญฺญตฺเถ อุปนยี มมํฯ
[107]
‘‘อปุจฺฉิ มํ โปริสาโท, ‘กิํ ตฺวํ อิจฺฉสิ นิสฺสชํ;
ยถามติ เต กาหามิ, ยทิ เม ตฺวํ ปุเนหิสิ’ฯ
[108]
‘‘ตสฺส ปฏิสฺสุณิตฺวาน, ปณฺเห อาคมนํ มม;
อุปคนฺตฺวา ปุรํ รมฺมํ, รชฺชํ นิยฺยาทยิํ ตทาฯ
[109]
‘‘อนุสฺสริตฺวา สตํ ธมฺมํ, ปุพฺพกํ ชินเสวิตํ;
พฺราหฺมณสฺส ธนํ ทตฺวา, โปริสาทํ อุปาคมิํฯ
[110]
‘‘นตฺถิ เม สํสโย ตตฺถ, ฆาตยิสฺสติ วา น วา;
สจฺจวาจานุรกฺขนฺโต, ชีวิตํ จชิตุมุปาคมิํ;
สจฺเจน เม สโม นตฺถิ, เอสา เม สจฺจปารมี’’ติฯ
สุตโสมจริยํ ทฺวาทสมํฯ
13. สุวณฺณสามจริยา
[111]
‘‘สาโม ยทา วเน อาสิํ, สกฺเกน อภินิมฺมิโต;
ปวเน สีหพฺยคฺเฆ จ, เมตฺตายมุปนามยิํฯ
[112]
‘‘สีหพฺยคฺเฆหิ ทีปีหิ, อจฺเฉหิ มหิเสหิ จ;
ปสทมิควราเหหิ, ปริวาเรตฺวา วเน วสิํฯ
[113]
‘‘น มํ โกจิ อุตฺตสติ, นปิ ภายามิ กสฺสจิ;
เมตฺตาพเลนุปตฺถทฺโธ, รมามิ ปวเน ตทา’’ติฯ
สุวณฺณสามจริยํ เตรสมํฯ
14. เอกราชจริยา
[114]
‘‘ปุนาปรํ ยทา โหมิ, เอกราชาติ วิสฺสุโต;
ปรมํ สีลํ อธิฏฺฐาย, ปสาสามิ มหามหิํฯ
[115]
‘‘ทส กุสลกมฺมปเถ, วตฺตามิ อนวเสสโต;
จตูหิ สงฺคหวตฺถูหิ, สงฺคณฺหามิ [สงฺคหามิ (ก.)] มหาชนํฯ
[116]
‘‘เอวํ เม อปฺปมตฺตสฺส, อิธ โลเก ปรตฺถ จ;
ทพฺพเสโน อุปคนฺตฺวา, อจฺฉินฺทนฺโต ปุรํ มมฯ
[117]