3. อโยฆรจริยา
[24]
‘‘ปุนาปรํ ยทา โหมิ, กาสิราชสฺส อตฺรโช;
อโยฆรมฺหิ สํวฑฺโฒ, นาเมนาสิ อโยฆโรฯ
[25]
‘‘ทุกฺเขน ชีวิโต ลทฺโธ, สํปีเฬ ปติโปสิโต;
อชฺเชว ปุตฺต ปฏิปชฺช, เกวลํ วสุธํ อิมํฯ
[26]
‘‘สรฏฺฐกํ สนิคมํ, สชนํ วนฺทิตฺว ขตฺติยํ;
อญฺชลิํ ปคฺคเหตฺวาน, อิทํ วจนมพฺรวิํฯ
[27]
‘‘‘เย เกจิ มหิยา สตฺตา, หีนมุกฺกฏฺฐมชฺฌิมา;
นิรารกฺขา สเก เคเห, วฑฺฒนฺติ สกญาติภิฯ
[28]
‘‘‘อิทํ โลเก อุตฺตริยํ, สํปีเฬ มม โปสนํ;
อโยฆรมฺหิ สํวฑฺโฒ, อปฺปเภ จนฺทสูริเยฯ
[29]
‘‘‘ปูติกุณปสมฺปุณฺณา, มุจฺจิตฺวา มาตุ กุจฺฉิโต;
ตโต โฆรตเร ทุกฺเข, ปุน ปกฺขิตฺตโยฆเรฯ
[30]
‘‘‘ยทิหํ ตาทิสํ ปตฺวา, ทุกฺขํ ปรมทารุณํ;
รชฺเชสุ ยทิ รชฺชามิ [รญฺชามิ (สี.)], ปาปานํ อุตฺตโม สิยํฯ
[31]
‘‘‘อุกฺกณฺฐิโตมฺหิ กาเยน, รชฺเชนมฺหิ อนตฺถิโก;
นิพฺพุติํ ปริเยสิสฺสํ, ยตฺถ มํ มจฺจุ น มทฺทิเย’ฯ
[32]
‘‘เอวาหํ จินฺตยิตฺวาน, วิรวนฺเต มหาชเน;
นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา, ปาวิสิํ กานนํ วนํฯ
[33]
‘‘มาตาปิตา น เม เทสฺสา, นปิ เม เทสฺสํ มหายสํ;
สพฺพญฺญุตํ ปิยํ มยฺหํ, ตสฺมา รชฺชํ ปริจฺจชิ’’นฺติฯ
อโยฆรจริยํ ตติยํฯ
4. ภิสจริยา
[34]
‘‘ปุนาปรํ ยทา โหมิ, กาสีนํ ปุรวรุตฺตเม;
ภคินี จ ภาตโร สตฺต, นิพฺพตฺตา โสตฺถิเย กุเลฯ
[35]
‘‘เอเตสํ ปุพฺพโช อาสิํ, หิรีสุกฺกมุปาคโต;
ภวํ ทิสฺวาน ภยโต, เนกฺขมฺมาภิรโต อหํฯ
[36]
‘‘มาตาปิตูหิ ปหิตา, สหายา เอกมานสา;
กาเมหิ มํ นิมนฺเตนฺติ, ‘กุลวํสํ ธเรหิ’ติฯ
[37]
‘‘ยํ เตสํ วจนํ วุตฺตํ, คิหีธมฺเม สุขาวหํ;
ตํ เม อโหสิ กฐินํ, ตตฺต [สนฺตตฺต (ก.)] ผาลสมํ วิยฯ
[38]
‘‘เต มํ ตทา อุกฺขิปนฺตํ, ปุจฺฉิํสุ ปตฺถิตํ มม;
‘กิํ ตฺวํ ปตฺถยเส สมฺม, ยทิ กาเม น ภุญฺชสิ’ฯ
[39]
‘‘เตสาหํ เอวมวจํ, อตฺถกาโม หิเตสินํ;
‘นาหํ ปตฺเถมิ คิหีภาวํ, เนกฺขมฺมาภิรโต อหํ’ฯ
[40]
‘‘เต มยฺหํ วจนํ สุตฺวา, ปิตุมาตุ จ สาวยุํ;
มาตาปิตา เอวมาหุ, ‘สพฺเพว ปพฺพชาม โภ’ฯ
[41]
‘‘อุโภ มาตาปิตา มยฺหํ, ภคินี จ สตฺต ภาตโร;
อมิตธนํ ฉฑฺฑยิตฺวา, ปาวิสิมฺหา มหาวน’’นฺติฯ
ภิสจริยํ จตุตฺถํฯ
5. โสณปณฺฑิตจริยา
[42]
‘‘ปุนาปรํ ยทา โหมิ, นคเร พฺรหฺมวฑฺฒเน;
ตตฺถ กุลวเร เสฏฺเฐ, มหาสาเล อชายหํฯ
[43]
‘‘ตทาปิ โลกํ ทิสฺวาน, อนฺธีภูตํ ตโมตฺถฏํ;
จิตฺตํ ภวโต ปติกุฏติ, ตุตฺตเวคหตํ วิยฯ
[44]
‘‘ทิสฺวาน วิวิธํ ปาปํ, เอวํ จินฺเตสหํ ตทา;
‘กทาหํ เคหา นิกฺขมฺม, ปวิสิสฺสามิ กานนํ’ฯ
[45]
‘‘ตทาปิ มํ นิมนฺเตสุํ, กามโภเคหิ ญาตโย;
เตสมฺปิ ฉนฺทมาจิกฺขิํ, ‘มา นิมนฺเตถ เตหิ มํ’ฯ
[46]