‘‘ยํ ยํ โส วณฺณํ จินฺตยิ, นีลํว ปีตโลหิตํ;

ตสฺส จิตฺตานุวตฺตนฺโต, โหมิ จินฺติตสนฺนิโภฯ

[23]

‘‘ถลํ กเรยฺยมุทกํ, อุทกมฺปิ ถลํ กเร;

ยทิหํ ตสฺส ปกุปฺเปยฺยํ, ขเณน ฉาริกํ กเรฯ

[24]

‘‘ยทิ จิตฺตวสี เหสฺสํ, ปริหายิสฺสามิ สีลโต;

สีเลน ปริหีนสฺส, อุตฺตมตฺโถ น สิชฺฌติฯ

[25]

‘‘กามํ ภิชฺชตุยํ กาโย, อิเธว วิกิรียตุ;

เนว สีลํ ปภินฺเทยฺยํ, วิกิรนฺเต ภุสํ วิยา’’ติฯ

จมฺเปยฺยนาคจริยํ ตติยํฯ

4. จูฬโพธิจริยา

[26]

‘‘ปุนาปรํ ยทา โหมิ, จูฬโพธิ สุสีลวา;

ภวํ ทิสฺวาน ภยโต, เนกฺขมฺมํ อภินิกฺขมิํฯ

[27]

‘‘ยา เม ทุติยิกา อาสิ, พฺราหฺมณี กนกสนฺนิภา;

สาปิ วฏฺเฏ อนเปกฺขา, เนกฺขมฺมํ อภินิกฺขมิฯ

[28]

‘‘นิราลยา ฉินฺนพนฺธู, อนเปกฺขา กุเล คเณ;

จรนฺตา คามนิคมํ, พาราณสิมุปาคมุํฯ

[29]

‘‘ตตฺถ วสาม นิปกา, อสํสฏฺฐา กุเล คเณ;

นิรากุเล อปฺปสทฺเท, ราชุยฺยาเน วสามุโภฯ

[30]

‘‘อุยฺยานทสฺสนํ คนฺตฺวา, ราชา อทฺทส พฺราหฺมณิํ;

อุปคมฺม มมํ ปุจฺฉิ, ‘ตุยฺเหสา กา กสฺส ภริยา’ฯ

[31]

‘‘เอวํ วุตฺเต อหํ ตสฺส, อิทํ วจนมพฺรวิํ;

‘น มยฺหํ ภริยา เอสา, สหธมฺมา เอกสาสนี’ฯ

[32]

‘‘ติสฺสา [ตสฺสา (สี.)] สารตฺตคธิโต, คาหาเปตฺวาน เจฏเก;

นิปฺปีฬยนฺโต พลสา, อนฺเตปุรํ ปเวสยิฯ

[33]

‘‘โอทปตฺตกิยา มยฺหํ, สหชา เอกสาสนี;

อากฑฺฒิตฺวา นยนฺติยา, โกโป เม อุปปชฺชถฯ

[34]

‘‘สห โกเป สมุปฺปนฺเน, สีลพฺพตมนุสฺสริํ;

ตตฺเถว โกปํ นิคฺคณฺหิํ, นาทาสิํ วฑฺฒิตูปริฯ

[35]

‘‘ยทิ นํ พฺราหฺมณิํ โกจิ, โกฏฺเฏยฺย ติณฺหสตฺติยา;

เนว สีลํ ปภินฺเทยฺยํ, โพธิยาเยว การณาฯ

[36]

‘‘น เมสา พฺราหฺมณี เทสฺสา, นปิ เม พลํ น วิชฺชติ;

สพฺพญฺญุตํ ปิยํ มยฺหํ, ตสฺมา สีลานุรกฺขิส’’นฺติฯ

จูฬโพธิจริยํ จตุตฺถํฯ

5. มหิํสราชจริยา

[37]

‘‘ปุนาปรํ ยทา โหมิ, มหิํโส ปวนจารโก;

ปวฑฺฒกาโย พลวา, มหนฺโต ภีมทสฺสโนฯ

[38]

‘‘ปพฺภาเร คิริทุคฺเค [วนทุคฺเค (สี.)] จ, รุกฺขมูเล ทกาสเย;

โหเตตฺถ ฐานํ มหิํสานํ, โกจิ โกจิ ตหิํ ตหิํฯ

[39]

‘‘วิจรนฺโต พฺรหารญฺเญ, ฐานํ อทฺทส ภทฺทกํ;

ตํ ฐานํ อุปคนฺตฺวาน, ติฏฺฐามิ จ สยามิ จฯ

[40]

‘‘อเถตฺถ กปิมาคนฺตฺวา, ปาโป อนริโย ลหุ;

ขนฺเธ นลาเฏ ภมุเก, มุตฺเตติ โอหเนติตํฯ

[41]

‘‘สกิมฺปิ ทิวสํ ทุติยํ, ตติยํ จตุตฺถมฺปิ จ;

ทูเสติ มํ สพฺพกาลํ, เตน โหมิ อุปทฺทุโตฯ

[42]

‘‘มมํ อุปทฺทุตํ ทิสฺวา, ยกฺโข มํ อิทมพฺรวิ;

‘นาเสเหตํ ฉวํ ปาปํ, สิงฺเคหิ จ ขุเรหิ จ’ฯ

[43]

‘‘เอวํ วุตฺเต ตทา ยกฺเข, อหํ ตํ อิทมพฺรวิํ;

‘กิํ ตฺวํ มกฺเขสิ กุณเปน, ปาเปน อนริเยน มํฯ

[44]