เมนู

อถ โข ภควา เอตสฺมิํ นิทาเน เอตสฺมิํ ปกรเณ ภิกฺขุสงฺฆํ สนฺนิปาตาเปตฺวา ภิกฺขู ปฏิปุจฺฉิ – ‘‘สจฺจํ กิร, ภิกฺขเว, อริฏฺโฐ ภิกฺขุ คทฺธพาธิปุพฺโพ สงฺเฆน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมกโต วิพฺภมตี’’ติ [วิพฺภมีติ (สี. ก.)]? ‘‘สจฺจํ ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา – ‘‘อนนุจฺฉวิกํ…เป.… กถญฺหิ นาม โส, ภิกฺขเว, โมฆปุริโส สงฺเฆน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมกโต วิพฺภมิสฺสติ? เนตํ, ภิกฺขเว, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… วิครหิตฺวา…เป.… ธมฺมิํ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘เตน หิ, ภิกฺขเว, สงฺโฆ, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภตุฯ

นปฺปฏิปฺปสฺสมฺเภตพฺพเตจตฺตาลีสกํ

[72] ‘‘ปญฺจหิ, ภิกฺขเว, องฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมํ นปฺปฏิปฺปสฺสมฺเภตพฺพํฯ อุปสมฺปาเทติ, นิสฺสยํ เทติ, สามเณรํ อุปฏฺฐาเปติ, ภิกฺขุโนวาทกสมฺมุติํ สาทิยติ, สมฺมโตปิ ภิกฺขุนิโย โอวทติ – อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสเค, อุกฺเขปนียกมฺมํ นปฺปฏิปฺปสฺสมฺเภตพฺพํฯ

[ปริ. 420] ‘‘อปเรหิปิ, ภิกฺขเว, ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมํ นปฺปฏิปฺปสฺสมฺเภตพฺพํฯ ยาย อาปตฺติยา สงฺเฆน ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค อุกฺเขปนียกมฺมํ กตํ โหติ ตํ อาปตฺติํ อาปชฺชติ, อญฺญํ วา ตาทิสิกํ, ตโต วา ปาปิฏฺฐตรํ; กมฺมํ ครหติ, กมฺมิเก ครหติ – อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมํ นปฺปฏิปฺปสฺสมฺเภตพฺพํ…เป.…

‘‘อฏฺฐหิ, ภิกฺขเว, องฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมํ นปฺปฏิปฺปสฺสมฺเภตพฺพํฯ ปกตตฺตสฺส ภิกฺขุโน อุโปสถํ ฐเปติ, ปวารณํ ฐเปติ, สวจนียํ กโรติ, อนุวาทํ ปฏฺฐเปติ, โอกาสํ กาเรติ, โจเทติ, สาเรติ , ภิกฺขูหิ สมฺปโยเชติ – อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, อฏฺฐหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมํ นปฺปฏิปฺปสฺสมฺเภตพฺพํฯ

ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค อุกฺเขปนียกมฺเม

นปฺปฏิปฺปสฺสมฺเภตพฺพเตจตฺตาลีสกํ นิฏฺฐิตํฯ

ปฏิปฺปสฺสมฺเภตพฺพเตจตฺตาลีสกํ

[73] ‘‘ปญฺจหิ , ภิกฺขเว, องฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภตพฺพํฯ น อุปสมฺปาเทติ, น นิสฺสยํ เทติ, น สามเณรํ อุปฏฺฐาเปติ, น ภิกฺขุโนวาทกสมฺมุติํ สาทิยติ, สมฺมโตปิ ภิกฺขุนิโย น โอวทติ – อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภตพฺพํฯ

‘‘อปเรหิปิ, ภิกฺขเว, ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภตพฺพํฯ ยาย อาปตฺติยา สงฺเฆน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมํ กตํ โหติ ตํ อาปตฺติํ น อาปชฺชติ, อญฺญํ วา ตาทิสิกํ , ตโต วา ปาปิฏฺฐตรํ; กมฺมํ น ครหติ, กมฺมิเก น ครหติ – อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภตพฺพํ…เป.…ฯ

‘‘อฏฺฐหิ, ภิกฺขเว, องฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภตพฺพํฯ น ปกตตฺตสฺส ภิกฺขุโน อุโปสถํ ฐเปติ, น ปวารณํ ฐเปติ, น สวจนียํ กโรติ, น อนุวาทํ ปฏฺฐเปติ, น โอกาสํ กาเรติ, น โจเทติ, น สาเรติ, น ภิกฺขูหิ สมฺปโยเชติ – อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, อฏฺฐหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภตพฺพํ’’ฯ

ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค อุกฺเขปนียกมฺเม

ปฏิปฺปสฺสมฺเภตพฺพเตจตฺตาลีสกํ นิฏฺฐิตํฯ

[74] ‘‘เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, ปฏิปฺปสฺสมฺเภตพฺพํฯ

เตน, ภิกฺขเว, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมกเตน ภิกฺขุนา สงฺฆํ อุปสงฺกมิตฺวา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา วุฑฺฒานํ ภิกฺขูนํ ปาเท วนฺทิตฺวา อุกฺกุฏิกํ นิสีทิตฺวา อญฺชลิํ ปคฺคเหตฺวา เอวมสฺส วจนีโย – ‘อหํ, ภนฺเต, สงฺเฆน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมกโต สมฺมา วตฺตามิ, โลมํ ปาเตมิ, เนตฺถารํ วตฺตามิ, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียสฺส กมฺมสฺส ปฏิปฺปสฺสทฺธิํ ยาจามี’ติฯ ทุติยมฺปิ ยาจิตพฺพาฯ ตติยมฺปิ ยาจิตพฺพาฯ พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ –

‘‘สุณาตุ เม, ภนฺเต, สงฺโฆฯ อยํ อิตฺถนฺนาโม ภิกฺขุ สงฺเฆน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมกโต สมฺมา วตฺตติ, โลมํ ปาเตติ, เนตฺถารํ วตฺตติ, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียสฺส กมฺมสฺส ปฏิปฺปสฺสทฺธิํ ยาจติฯ ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, สงฺโฆ อิตฺถนฺนามสฺส ภิกฺขุโน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภยฺยฯ เอสา ญตฺติฯ

‘‘สุณาตุ เม, ภนฺเต, สงฺโฆฯ อยํ อิตฺถนฺนาโม ภิกฺขุ สงฺเฆน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมกโต สมฺมา วตฺตติ, โลมํ ปาเตติ, เนตฺถารํ วตฺตติ, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค , อุกฺเขปนียสฺส กมฺมสฺส ปฏิปฺปสฺสทฺธิํ ยาจติฯ สงฺโฆ อิตฺถนฺนามสฺส ภิกฺขุโน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภติฯ ยสฺสายสฺมโต ขมติ อิตฺถนฺนามสฺส ภิกฺขุโน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียสฺส กมฺมสฺส ปฏิปฺปสฺสทฺธิ, โส ตุณฺหสฺส; ยสฺส นกฺขมติ, โส ภาเสยฺยฯ

‘‘ทุติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ…เป.… ตติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ – สุณาตุ เม, ภนฺเต, สงฺโฆฯ อยํ อิตฺถนฺนาโม ภิกฺขุ สงฺเฆน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมกโต สมฺมา วตฺตติ, โลมํ ปาเตติ, เนตฺถารํ วตฺตติ, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค อุกฺเขปนียสฺส กมฺมสฺส ปฏิปฺปสฺสทฺธิํ ยาจติฯ สงฺโฆ อิตฺถนฺนามสฺส ภิกฺขุโน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภติฯ ยสฺสายสฺมโต ขมติ อิตฺถนฺนามสฺส ภิกฺขุโน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียสฺส กมฺมสฺส ปฏิปฺปสฺสทฺธิ, โส ตุณฺหสฺส; ยสฺส นกฺขมติ, โส ภาเสยฺยฯ

‘‘ปฏิปฺปสฺสทฺธํ สงฺเฆน อิตฺถนฺนามสฺส ภิกฺขุโน, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, อุกฺเขปนียกมฺมํฯ ขมติ สงฺฆสฺส, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามี’’ติฯ

ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค อุกฺเขปนียกมฺมํ นิฏฺฐิตํ สตฺตมํฯ

กมฺมกฺขนฺธโก ปฐโมฯ

อิมมฺหิ ขนฺธเก วตฺถู สตฺตฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

ปณฺฑุโลหิตกา ภิกฺขู, สยํ ภณฺฑนการกา;

ตาทิเส อุปสงฺกมฺม, อุสฺสหิํสุ จ ภณฺฑเนฯ

อนุปฺปนฺนาปิ ชายนฺติ [อนุปฺปนฺนานิ ชายนฺติ (สี. สฺยา.)], อุปฺปนฺนานิปิ วฑฺฒเร [อุปฺปนฺนานิ ปวฑฺฒเร (สี.), อุปฺปนฺนาปิ ปวฑฺฒนฺติ (ก.)];

อปฺปิจฺฉา เปสลา ภิกฺขู, อุชฺฌายนฺติ ปทสฺสโต [ปรีสโต (สฺยา.), ปรสฺสโต (สี.)]

สทฺธมฺมฏฺฐิติโก พุทฺโธ, สยมฺภู อคฺคปุคฺคโล;

อาณาเปสิ ตชฺชนียกมฺมํ สาวตฺถิยํ ชิโนฯ

อสมฺมุขาปฺปฏิปุจฺฉาปฺปฏิญฺญาย กตญฺจ ยํ;

อนาปตฺติ อเทสเน, เทสิตาย กตญฺจ ยํฯ

อโจเทตฺวา อสาเรตฺวา, อนาโรเปตฺวา จ ยํ กตํ;

อสมฺมุขา อธมฺเมน, วคฺเคน จาปิ [วคฺเคนาปิ จ (สี. สฺยา.)] ยํ กตํฯ

อปฺปฏิปุจฺฉา อธมฺเมน, ปุน วคฺเคน [วคฺเคนาปิ จ (สี. สฺยา.)] ยํ กตํ;

อปฺปฏิญฺญาย อธมฺเมน, วคฺเคน จาปิ [วคฺเคนาปิ จ (สี. สฺยา.)] ยํ กตํฯ

อนาปตฺติ [อนาปตฺติยา (สี. สฺยา.)] อธมฺเมน, วคฺเคน

จาปิ [วคฺเคนาปิ จ (สี. สฺยา.)] ยํ กตํฯ

อเทสนาคามินิยา, อธมฺมวคฺคเมว จฯ

เทสิตาย อธมฺเมน, วคฺเคนาปิ ตเถว จ;

อโจเทตฺวา อธมฺเมน, วคฺเคนาปิ ตเถว จฯ

อสาเรตฺวา อธมฺเมน, วคฺเคนาปิ ตเถว จ;

อนาโรเปตฺวา อธมฺเมน, วคฺเคนาปิ ตเถว จฯ

กณฺหวารนเยเนว, สุกฺกวารํ วิชานิยา;

สงฺโฆ อากงฺขมาโน จ ยสฺส ตชฺชนิยํ กเรฯ

ภณฺฑนํ พาโล สํสฏฺโฐ, อธิสีเล อชฺฌาจาเร;

อติทิฏฺฐิวิปนฺนสฺส, สงฺโฆ ตชฺชนิยํ กเรฯ

พุทฺธธมฺมสฺส สงฺฆสฺส, อวณฺณํ โย จ ภาสติ;

ติณฺณนฺนมฺปิ จ ภิกฺขูนํ, สงฺโฆ ตชฺชนิยํ กเรฯ

ภณฺฑนํ การโก เอโก, พาโล สํสคฺคนิสฺสิโต;

อธิสีเล อชฺฌาจาเร, ตเถว อติทิฏฺฐิยาฯ

พุทฺธธมฺมสฺส สงฺฆสฺส, อวณฺณํ โย จ ภาสติ;

ตชฺชนียกมฺมกโต, เอวํ สมฺมานุวตฺตนาฯ

อุปสมฺปทนิสฺสยา, สามเณรํ อุปฏฺฐนา;

โอวาทสมฺมเตนาปิ, น กเร ตชฺชนีกโตฯ

นาปชฺเช ตญฺจ อาปตฺติํ, ตาทิสญฺจ ตโต ปรํ;

กมฺมญฺจ กมฺมิเก จาปิ, น ครเห ตถาวิโธฯ

อุโปสถํ ปวารณํ, ปกตตฺตสฺส นฏฺฐเป;

สวจนิํ [น สวจนิยํ (สี. สฺยา.)] อนุวาโท, โอกาโส โจทเนน จฯ

สารณํ สมฺปโยคญฺจ, น กเรยฺย ตถาวิโธ;

อุปสมฺปทนิสฺสยา, สามเณรํ อุปฏฺฐนาฯ

โอวาทสมฺมเตนาปิ, ปญฺจหงฺเคหิ [ปญฺจองฺโค (ก.)] น สมฺมติ;

ตญฺจาปชฺชติ อาปตฺติํ, ตาทิสญฺจ ตโต ปรํฯ

กมฺมญฺจ กมฺมิเก จาปิ, ครหนฺโต น สมฺมติ;

อุโปสถํ ปวารณํ, สวจนียา จ โนวาโทฯ

โอกาโส โจทนญฺเจว, สารณา สมฺปโยชนา;

อิเมหฏฺฐงฺเคหิ โย ยุตฺโต, ตชฺชนานุปสมฺมติฯ

กณฺหวารนเยเนว, สุกฺกวารํ วิชานิยา;

พาโล อาปตฺติพหุโล, สํสฏฺโฐปิ จ เสยฺยโสฯ

นิยสฺสกมฺมํ สมฺพุทฺโธ, อาณาเปสิ มหามุนิ;

กีฏาคิริสฺมิํ ทฺเว ภิกฺขู, อสฺสชิปุนพฺพสุกาฯ

อนาจารญฺจ วิวิธํ, อาจริํสุ อสญฺญตา;

ปพฺพาชนียํ สมฺพุทฺโธ, กมฺมํ สาวตฺถิยํ ชิโน;

มจฺฉิกาสณฺเฑ สุธมฺโม, จิตฺตสฺสาวาสิโก อหุฯ

ชาติวาเทน ขุํเสติ, สุธมฺโม จิตฺตุปาสกํ;

ปฏิสารณียกมฺมํ, อาณาเปสิ ตถาคโตฯ

โกสมฺพิยํ ฉนฺนํ ภิกฺขุํ, นิจฺฉนฺตาปตฺติํ ปสฺสิตุํ;

อทสฺสเน อุกฺขิปิตุํ, อาณาเปสิ ชินุตฺตโมฯ

ฉนฺโน ตํเยว อาปตฺติํ, ปฏิกาตุํ น อิจฺฉติ;

อุกฺเขปนาปฺปฏิกมฺเม, อาณาเปสิ วินายโกฯ

ปาปทิฏฺฐิ อริฏฺฐสฺส, อาสิ อญฺญาณนิสฺสิตา;

ทิฏฺฐิยาปฺปฏินิสฺสคฺเค [ทิฏฺฐิอปฺปฏินิสฺสคฺเค (ก.)], อุกฺเขปํ ชินภาสิตํฯ

นิยสฺสกมฺมํ ปพฺพชฺชํ [ปพฺพาชํ (ก.)], ตเถว ปฏิสารณี;

อทสฺสนาปฺปฏิกมฺเม , อนิสฺสคฺเค จ ทิฏฺฐิยาฯ

ทวานาจารูปฆาติ, มิจฺฉาอาชีวเมว จ;

ปพฺพาชนียกมฺมมฺหิ, อติเรกปทา อิเมฯ

อลาภาวณฺณา ทฺเว ปญฺจ, ทฺเว ปญฺจกาติ นามกา [ทฺเว ปญฺจโกติ นามโก (ก.)];

ปฏิสารณียกมฺมมฺหิ, อติเรกปทา อิเมฯ

ตชฺชนียํ นิยสฺสญฺจ, ทุเว กมฺมาปิ สาทิสา [กมฺเมสุ สทิสํ (ก.)];

ปพฺพชฺชา [ปพฺพาชา (ก.)] ปฏิสารี จ, อตฺถิ ปทาติริตฺตตาฯ

ตโย อุกฺเขปนา กมฺมา, สทิสา เต วิภตฺติโต;

ตชฺชนียนเยนาปิ, เสสกมฺมํ วิชานิยาติฯ

กมฺมกฺขนฺธกํ นิฏฺฐิตํฯ