เมนู

ทิสฺวาน ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ปญฺจ ภิสิโย – อุณฺณภิสิํ, โจฬภิสิํ, วากภิสิํ, ติณภิสิํ, ปณฺณภิสิ’’นฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน สงฺฆสฺส เสนาสนปริกฺขาริกํ ทุสฺสํ อุปฺปนฺนํ โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ภิสิํ โอนนฺธิตุ’’นฺติ [โอนทฺธิตุํ (สฺยา.)]

เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู มญฺจภิสิํ ปีเฐ สนฺถรนฺติ, ปีฐภิสิํ มญฺเจ สนฺถรนฺติฯ ภิสิโย ปริภิชฺชนฺติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, โอนทฺธมญฺจํ [โอนทฺธมญฺจํ (ก.) เอวมุปริปิ] โอนทฺธปีฐ’’นฺติฯ อุลฺโลกํ อกริตฺวา สนฺถรนฺติ, เหฏฺฐโต นิปตนฺติ [นิปฏนฺติ (ก.), นิปฺผฏนฺติ (สี.), นิปฺปาเฏนฺติ (สฺยา.)] …เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อุลฺโลกํ กริตฺวา สนฺถริตฺวา ภิสิํ โอนนฺธิตุ’’นฺติฯ ฉวิํ อุปฺปาเฏตฺวา หรนฺติ…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, โผสิตุ’’นฺติฯ หรนฺติเยว…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ภตฺติกมฺม’’นฺติฯ หรนฺติเยว…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, หตฺถภตฺติกมฺม’’นฺติฯ หรนฺติเยว…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, หตฺถภตฺติ’’นฺติฯ

เสตวณฺณาทิอนุชานนํ

[298] เตน โข ปน สมเยน ติตฺถิยานํ เสยฺยาโย เสตวณฺณา โหนฺติ, กาฬวณฺณกตา ภูมิ, เครุกปริกมฺมกตา ภิตฺติฯ พหู มนุสฺสา เสยฺยาเปกฺขกา คจฺฉนฺติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, วิหาเร เสตวณฺณํ กาฬวณฺณํ เครุกปริกมฺม’’นฺติ

เตน โข ปน สมเยน ผรุสาย ภิตฺติยา เสตวณฺโณ น นิปตติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ถุสปิณฺฑํ ทตฺวา ปาณิกาย ปฏิพาเหตฺวา เสตวณฺณํ นิปาเตตุ’’นฺติฯ เสตวณฺโณ อนิพนฺธนีโย โหติ…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, สณฺหมตฺติกํ ทตฺวา ปาณิกาย ปฏิพาเหตฺวา เสตวณฺณํ นิปาเตตุ’’นฺติฯ เสตวณฺโณ อนิพนฺธนีโย โหติ…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อิกฺกาสํ ปิฏฺฐมทฺท’’นฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน ผรุสาย ภิตฺติยา เครุกา น นิปตติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ถุสปิณฺฑํ ทตฺวา ปาณิกาย ปฏิพาเหตฺวา เครุกํ นิปาเตตุ’’นฺติฯ

เครุกา อนิพนฺธนียา โหติ …เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, กุณฺฑกมตฺติกํ ทตฺวา ปาณิกาย ปฏิพาเหตฺวา เครุกํ นิปาเตตุ’’นฺติฯ เครุกา อนิพนฺธนียา โหติ…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, สาสปกุฏฺฏํ สิตฺถเตลก’’นฺติฯ อจฺจุสฺสนฺนํ โหติ…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, โจฬเกน ปจฺจุทฺธริตุ’’นฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน ผรุสาย ภูมิยา กาฬวณฺโณ น นิปตติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ถุสปิณฺฑํ ทตฺวา ปาณิกาย ปฏิพาเหตฺวา กาฬวณฺณํ นิปาเตตุ’’นฺติฯ กาฬวณฺโณ อนิพนฺธนีโย โหติ…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, คณฺฑุมตฺติกํ ทตฺวา ปาณิกาย ปฏิพาเหตฺวา กาฬวณฺณํ นิปาเตตุ’’นฺติฯ กาฬวณฺโณ อนิพนฺธนีโย โหติ…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อิกฺกาสํ กสาว’’นฺติฯ

ปฏิภานจิตฺตปฏิกฺเขปํ

[299] เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู วิหาเร ปฏิภานจิตฺตํ การาเปนฺติ – อิตฺถิรูปกํ ปุริสรูปกํฯ มนุสฺสา วิหารจาริกํ อาหิณฺฑนฺตา ปสฺสิตฺวา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – เสยฺยถาปิ คิหี กามโภคิโนติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘น, ภิกฺขเว, ปฏิภานจิตฺตํ การาเปตพฺพํ – อิตฺถิรูปกํ ปุริสรูปกํฯ โย การาเปยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อนุชานามิ, ภิกฺขเว, มาลากมฺมํ ลตากมฺมํ มกรทนฺตกํ ปญฺจปฏิก’’นฺติฯ

อิฏฺฐกาจยาทิอนุชานนํ

[300] เตน โข ปน สมเยน วิหารา นีจวตฺถุกา โหนฺติ, อุทเกน โอตฺถริยฺยนฺติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อุจฺจวตฺถุกํ กาตุ’’นฺติฯ จโย ปริปตติ…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, จินิตุํ ตโย จเย – อิฏฺฐกาจยํ, สิลาจยํ, ทารุจย’’นฺติฯ อาโรหนฺตา วิหญฺญนฺติ…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ตโย โสปาเน – อิฏฺฐกาโสปานํ, สิลาโสปานํ, ทารุโสปาน’’นฺติฯ อาโรหนฺตา ปริปตนฺติ…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อาลมฺพนพาห’’นฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน วิหารา อาฬกมนฺทา โหนฺติ ฯ ภิกฺขู หิริยนฺติ นิปชฺชิตุํฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ติโรกรณิ’’นฺติฯ

ติโรกรณิํ อุกฺขิปิตฺวา โอโลเกนฺติ…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว , อฑฺฒกุฏฺฏก’’นฺติฯ อฑฺฒกุฏฺฏกา อุปริโต โอโลเกนฺติ…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ตโย คพฺเภ – สิวิกาคพฺภํ, นาฬิกาคพฺภํ, หมฺมิยคพฺภ’’นฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู ขุทฺทเก วิหาเร มชฺเฌ คพฺภํ กโรนฺติฯ อุปจาโร น โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ขุทฺทเก วิหาเร เอกมนฺตํ คพฺภํ กาตุํ, มหลฺลเก มชฺเฌ’’ติฯ

เตน โข ปน สมเยน วิหารสฺส กุฏฺฏปาโท ชีรติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ , ภิกฺขเว, กุลงฺกปาทก’’นฺติ [กุฬุงฺกปาทกนฺติ (สี.)]ฯ วิหารสฺส กุฏฺโฏ โอวสฺสติ…เป.…‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ปริตฺตาณกิฏิกํ อุทฺทสุธ’’นฺติ [อุทฺธาสุธนฺติ (สฺยา.)]

เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺส ภิกฺขุโน ติณจฺฉทนา อหิ ขนฺเธ ปตติฯ โส ภีโต วิสฺสรมกาสิฯ ภิกฺขู อุปธาวิตฺวา ตํ ภิกฺขุํ เอตทโวจุํ – ‘‘กิสฺส ตฺวํ, อาวุโส, วิสฺสรมกาสี’’ติ? อถ โข โส ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, วิตาน’’นฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู มญฺจปาเทปิ ปีฐปาเทปิ ถวิกาโย ลคฺเคนฺติฯ อุนฺทูเรหิปิ อุปจิกาหิปิ ขชฺชนฺติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ภิตฺติขิลํ นาคทนฺตก’’นฺติฯ

เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู มญฺเจปิ ปีเฐปิ จีวรํ นิกฺขิปนฺติฯ จีวรํ ปริภิชฺชิติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, วิหาเร จีวรวํสํ จีวรรชฺชุ’’นฺติ

เตน โข ปน สมเยน วิหารา อนาฬินฺทกา โหนฺติ อปฺปฏิสฺสรณาฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อาฬินฺทํ ปฆนํ ปกุฏฺฏํ [ปกุฑฺฑํ (สี.)] โอสารก’’นฺติฯ อาฬินฺทา ปากฏา โหนฺติฯ ภิกฺขู หิริยนฺติ นิปชฺชิตุํ…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, สํสรณกิฏิกํ อุคฺฆาฏนกิฏิก’’นฺติฯ