เมนู

8. เรื่องพระนางมหาปชาบดีโคตมี [271]


ข้อความเบื้องต้น


พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน ทรงปรารภพระนางมหา-
ปชาบดีโคตมี ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า " ยสฺส กาเยน " เป็นต้น.

พระศาสดาทรงบัญญัติครุธรรม 8


ความพิสดารว่า พระนางมหาปชาบดีโคตมีพร้อมกับบริวารรับครุ-
ธรรม 8 ประการ1 อันพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงบัญญัติแล้ว ในเมื่อเรื่องยังไม่
เกิดขึ้น เหมือนบุรุษผู้มีชาติมักประดับรับพวงดอกไม้หอมด้วยเศียรเกล้า
ได้อุปสมบทแล้ว. อุปัชฌายะหรืออาจารย์อื่นของพระนางไม่มี. ภิกษุ
ทั้งหลาย ปรารภพระเถรีผู้มีอุปสมบทอันได้แล้วอย่างนั้น โดยสมัยอื่น
สนทนากันว่า " อาจารย์และอุปัชฌายะของพระนางมหาปชาบดีโคตมี ย่อม
ไม่ปรากฏ, พระนางถือเอาผ้ากาสายะทั้งหลายด้วยมือของตนเอง."
ก็แล ครั้นกล่าวอย่างนั้นแล้ว ภิกษุณีทั้งหลายประพฤติรังเกียจอยู่
ย่อมไม่ทำอุโบสถ ไม่ทำปวารณาร่วมกับพระนางเลย. ภิกษุณีทั้งหลายนั้น
ไปกราบทูลเนื้อความนั้นแม้แด่พระตถาคตแล้ว.

คนที่ควรเรียกว่าพราหมณ์


พระศาสดาทรงสดับคำของภิกษุณีเหล่านั้นแล้ว จึงตรัสว่า "ครุธรรม
8 ประการ เราให้แล้วแก่พระนางมหาปชาบดีโคตมี, เราเองเป็นอาจารย์
1. ภิกษุณีถึงมีพรรษาตั้ง 100 ต้องกราบไหว้ภิกษุผู้อุปสมบทให้วันนั้น 1. ต้องอยู่จำพรรษา
ในอาวาสภิกษุ 1. ต้องหวังต่อธรรมทั้ง 2 คือ ถามอุโบสถและไปรับโอวาทจากภิกษุสงฆ์ทุกกิ่ง
เดือน 1. ออกพรรษาแล้ว ต้องปวารณาในสงฆ์ 2 ฝ่าย 1. ต้องแสวงหาอุปสมบทแก่นางสิกขมานาผู้ศึกษาในธรรม 6 สิ้น 2 ปี
ปักขมานัตในสงฆ์ 2 ฝ่าย 1. ต้องแสวงหาอุปสมบทแก่นางสิกขมานาผู้ศึกษาในธรรม 6 สิ้น 2 ปี
แล้วในสงฆ์ 2 ฝ่าย 1. ด่าแช่งภิกษุไม่ได้ 1. ปิดทางไม่ให้ภิกษุสอนภิกษุ เปิดทางให้ภิกษุ
กล่าวสอนอย่างเดียว 1. วิ. จุลล. 7/332.