เมนู

วิสาขา. พ่อทั้งหลาย คุณพ่อของดิฉัน ไม่ได้พูดหมายความดังนั้น,
แต่ได้พูดหมายความดังนี้ว่า 'ถ้าหญิงหรือชายทั้งหลาย ในบ้านใกล้
เรือนเคียงของเจ้า พูดถึงโทษของแม่ผัวพ่อผัวและสามี, เจ้าอย่านำเอาคำ
ที่ชนพวกนั้นพูดแล้ว มาพูดอีกว่า 'คนชื่อโน้น พูดยกโทษอย่างนั้นของ
ท่านทั้งหลาย' เพราะขึ้นชื่อว่าไฟ เช่นกับไฟนั่น ย่อมไม่มี.
นางวิสาขาได้พ้นโทษ เพราะเหตุนี้อย่างนี้. ก็นางพ้นโทษใน
เพราะเหตุนี้ฉันใด, แม้ในคำที่เหลือ นางก็ได้พ้นโทษฉันนั้น (เหมือน
กัน).

อรรถาธิบายข้อโอวาทอื่น


ก็ในโอวาทเหล่านั้น พึงทราบอธิบายดังนี้ :-
ก็คำที่บิดาของนางสอนว่า "แม่ เจ้าควรให้แก่ชนทั้งหลายที่ให้
เท่านั้น" เศรษฐีกล่าวหมายเอา [เนื้อความนี้] ว่า "ควรให้ แก่คน
ที่ถือเครื่องอุปกรณ์ที่ยืมไปแล้ว ส่งคืนเท่านั้น." แม้คำว่า "ไม่ควรให้
แก่คนที่ไม่ให้ " นี้ เศรษฐีกล่าวหมายความว่า " ไม่ควรให้แก่ผู้ที่ถือเอา
เครื่องอุปกรณ์ที่ยืมไปแล้ว ไม่ส่งคืน." ก็แลคำว่า " ควรให้แก่คนทั้งที่
ให้ทั้งที่ไม่ให้" นี้ เศรษฐีกล่าวหมายความว่า " เมื่อญาติและมิตรยากจน
มาถึงแล้ว, ชนเหล่านั้น อาจจะใช้คืน หรือไม่อาจก็ตาม. ให้แก่ญาติ
และมิตรเหล่านั้นนั่นแหละ ควร." แม้คำว่า " พึงนั่งเป็นสุข" นี้ เศรษฐี
กล่าวหมายความว่า "การนั่งในที่ ๆ เห็นแม่ผัวพ่อผัวและสามีแล้วต้อง
ลุกขึ้น ไม่ควร." ส่วนคำว่า "พึงบริโภคเป็นสุข" นี้ เศรษฐีกล่าว
หมายความว่า "การไม่บริโภคก่อนแม่ผัวพ่อผัวและสามี เลี้ยงดูท่าน

เหล่านั้น รู้สิ่งที่ท่านเหล่านั้น ทุก ๆ คนได้แล้วหรือยังไม่ได้ แล้วตนเอง
บริโภคทีหลัง จึงควร." แม้คำว่า "พึงนอนเป็นสุข" นี้ เศรษฐีกล่าว
หมายความว่า " ไม่พึงขึ้นที่นอน นอนก่อนแม่ผัวพ่อผัวและสามี,
ควรทำวัตรปฏิบัติที่ตนควรทำแก่ท่านเหล่านั้นแล้ว ตนเองนอนทีหลัง
จึงควร." และคำว่า "พึงบำเรอไฟ" นี้ เศรษฐีกล่าวหมายความว่า
" การเห็นทั้งแม่ผัวพ่อผัวทั้งสามี ให้เป็นเหมือนกองไฟและเหมือนพระ-
ยานาค จึงควร." แม้คำว่า " พึงนอบน้อมเทวดาภายใน " นี้ เศรษฐี
กล่าวหมายความว่า "การเห็นแม่ผัวพ่อผัวและสามี ให้เป็นเหมือนเทวดา
จึงสมควร."
เศรษฐีได้ฟังเนื้อความแห่งโอวาท 10 ข้อนี้ อย่างนั้นแล้ว ไม่
เห็นคำโต้เถียง ได้นั่งก้มหน้าแล้ว.
ครั้งนั้น กุฎุมพีทั้งหลาย ถามเศรษฐีนั้นว่า "ท่านเศรษฐี โทษ
แม้อย่างอื่นแห่งธิดาของพวกข้าพเจ้า ยังมีอยู่หรือ ?"
เศรษฐี. ไม่มีดอก ท่าน.
กุฎุมพี. เมื่อเป็นเช่นนั้น เหตุไร ท่านจึงให้ขับไล่ นางผู้ไม่มี
ความผิด ออกจากเรือน โดยไม่มีเหตุเล่า ?

มิคารเศรษฐีขอโทษนางวิสาขา


เมื่อกุฎุมพีทั้งหลาย พูดอย่างนั้นแล้ว, นางวิสาขาได้พูดว่า "พ่อ
ทั้งหลาย การที่ดิฉันไปก่อนตามคำของพ่อผัว ไม่สมควรเลย ก็จริง,
แต่ในเวลาจะมา คุณพ่อของดิฉัน ได้มอบดิฉันไว้ในมือของพวกท่าน
เพื่อต้องการชำระโทษของดิฉัน, ก็ความที่ดิฉันไม่มีโทษ ท่านทั้งหลาย