8. เรื่องอายุวัฒนกุมาร [88]

ข้อความเบื้องต้น

พระศาสดาเมื่อทรงอาศัยทีฆลัมพิกนคร ประทับอยู่ ณ กุฎีในป่า¹
ทรงปรารภกุมารผู้อายุยืน ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า "อภิวาทนสีลิสฺส"
เป็นต้น.

พราหมณ์ 2 สหายออกบวช

ได้ยินว่า พราหมณ์ 2 คนชาวทีฆลัมพิกนคร บวชในลัทธิภาย
นอก บำเพ็ญตบะสิ้นกาล 48 ปี. บรรดาพราหมณ์ 2 คนนั้น คนหนึ่ง
คิดว่า "ประเพณีของเราจักเสื่อมเสีย, เราจักสึก " ดังนี้แล้ว จึงขาย
บริขารตบะที่ตนทำไว้แก่คนเหล่าอื่น ได้ภรรยาพร้อมด้วยโค 100 ตัว
และทรัพย์ 100 กหาปณะ ให้ตั้งไว้เป็นกองทุน. ครั้งนั้น ภรรยาของ
เขาคลอดเด็ก.
ส่วนสหายของเขานอกจากนี้ไปสู่ต่างถิ่นแล้ว ก็กลับมาสู่นครนั้นอีก
นั่นแล. เขาได้ยินความที่สหายนั้นมา จึงได้พาบุตรและภรรยาไปเพื่อ
ต้องการเยี่ยมสหาย, ครั้นถึงแล้วให้บุตรในมือของมารดาแล้วก็ไหว้เอง
ก่อน. แม้มารดาให้บุตรในมือของบิดาแล้วก็ไหว้. สหายนั้นกล่าวว่า
" ขอท่านจงเป็นผู้มีอายุยืน" แต่เมื่อมารดาบิดาให้บุตรไหว้แล้ว สหาย
นั้นได้นิ่งเสีย.
1. กุฏิกศัพท์ แปลว่า กระท่อม ก็มี คำว่า อรญฺญกุฏิกายํ คงเป็นกระท่อมที่เขาสร้าง
ไว้ในป่า ไม่ใช่สถานที่ประทับยืน เป็นที่ประทับชั่วคราว.

พราหมณ์ถามเหตุที่สหายไม่ให้พรแก่บุตร

สำคัญนั้น เขากล่าวกะสหายนั้นว่า "ผู้เจริญ ก็เพราะเหตุไร ?
เมื่อผมไหว้ ท่านจึงกล่าวว่า ' ขอท่านจงเป็นผู้มีอายุยืน.' ในเวลาที่เด็ก
นี้ไหว้ ไม่กล่าวคำอะไร ๆ ?"
สหาย. พราหมณ์ อันตรายอย่างหนึ่งของเด็กนี้มีอยู่.
พราหมณ์. เด็กจักเป็นอยู่ตลอดกาลเท่าไร ? ขอรับ.
สหาย. 7 วัน พราหมณ์.
พราหมณ์. เหตุเป็นเครื่องป้องกัน มีไหม ? ขอรับ.
สหาย. เราไม่รู้เหตุเป็นเครื่องป้องกัน.
พราหมณ์. ก็ใครพึงรู้เล่า ? ขอรับ.
สหาย. พระสมณโคดม, ท่านจงไปสำนักของพระสมณโคดมนั้น
แล้วถามเถิด.
พราหมณ์. ผมไปในที่นั้น กลัวแต่การเสื่อมแห่งตบะ.
สหาย. ถ้าความรักในบุตรของท่านมีอยู่, ท่านอย่าคิดถึงการเสื่อม
แห่งตบะ จงไปสำนักของพระสมณโคดมนั้น ถามเถิด.

พราหมณ์ไปเฝ้าพระศาสดา

พราหมณ์นั้นไปสู่สำนักของพระศาสดาไหว้เองก่อน. พระศาสดา
ตรัสว่า "ท่านจงมีอายุยืน," แม้ในเวลาที่ปชาบดีไหว้ ก็ตรัสแก่นาง
อย่างนั้นเหมือนกัน ในเวลาที่เวลาให้บุตรไหว้ได้ทรงนิ่งเสีย. เขาทูลถาม
พระศาสดาโดยนัยก่อนนั่นแล. แม้พระศาสดาก็ทรงพยากรณ์แก่เขาอย่าง
นั้นเหมือนกัน.