เมนู

มารดา. แม่ เจ้าอย่ากระทำอย่างนั้นเลย. เจ้าจักได้สามีอื่นซึ่งเสมอ
กันโดยชาติและโภคะของเรา.
ธิดาเศรษฐี. กิจด้วยบุรุษอื่นสำหรับดิฉันไม่มี; ดิฉันเมื่อไม่ได้
บุรุษคนนี้จักตาย.
มารดา เมื่อไม่อาจยังธิดาให้ยินยอมได้จึงบอกแก่บิดา. ถึงบิดา
นั้นก็ไม่อาจยังธิดานั้นให้ยินยอมได้ คิดว่า "เราอาจจะกระทำอย่างไร
ได้ ?" ส่งห่อภัณฑะพันหนึ่งแก่ราชบุรุษ ผู้ให้จับโจรนั้นแล้วเดินไป
อยู่ ด้วยคำว่า " ท่านจงรับภัณฑะนี้ไว้แล้ว ให้บุรุษคนนั้นแก่ฉัน."
ราชบุรุษนั้นรับคำว่า "ดีล่ะ" แล้วรับกหาปณะ ปล่อยโจรนั้นไป ฆ่า
บุรุษอื่นแล้ว กราบทูลแด่พระราชาว่า "ขอเดชะ ข้าพระองค์ฆ่าโจรแล้ว."
แม้เศรษฐีได้ให้ธิดาแก่โจรนั้นแล้ว . นางคิดว่า "จักยังสามีให้
ยินดี" จึงตกแต่งด้วยเครื่องประดับทั้งปวง จัดแจงยาคูเป็นต้นแก่โจร
นั้นเองทีเดียว.

โจรคิดอุบายพาภรรยาไปฆ่า


โดยกาลล่วงไป 2-3 วัน โจรคิดว่า "ในกาลไรหนอแล ? เรา
จักได้เพื่อฆ่าหญิงนี้ ถือเอาเครื่องประดับของหญิงนี้ ขายกินในโรงสุรา
แห่งหนึ่ง." โจรนั้นคิดว่า "อุบายนี้มีอยู่" จึงห้ามอาหารเสียนอนบน
เตียง. ทีนั้น นางเข้าไปหาโจรนั้นแล้วถามว่า" นาย อะไรเสียดแทงท่าน ?"
โจร. อะไร ๆ ไม่ได้เสียดแทงดอก นางผู้เจริญ.
ธิดาเศรษฐี. ก็มารดาบิดาของดิฉัน โกรธท่านแลหรือ ?
โจร. ไม่โกรธ นางผู้เจริญ.

ธิดาเศรษฐี. เมื่อเป็นเช่นนั้น นี่ชื่ออะไร ?
โจร. นางผู้เจริญ ฉันถูกจับนำไปในวันนั้น บนบาน1ไว้ต่อเทวดา
ผู้สถิตอยู่ที่ภูเขาทิ้งโจรได้ชีวิตแล้ว, แม้หล่อนฉันก็ได้ด้วยอานุภาพแห่ง
เทวดานั้นเหมือนกัน, นางผู้เจริญ ฉันคิดว่า "ฉันตั้งพลีกรรมนั้นไว้ต่อ
เทพดา."
ธิดาเศรษฐี. นาย อย่าคิดเลย, ดิฉันจักกระทำพลีกรรม, ท่าน
จงบอก, ต้องการอะไร ?
โจร. ต้องการข้าวมธุปายาสชนิดมีน้ำน้อย และดอกไม้มีข้าวตอก
เป็นที่ 5.
ธิดาเศรษฐี. ดีละ นาย, ดิฉันจักจัดแจง.
ธิดาเศรษฐีนั้นจัดแจงพลีกรรมทุกอย่างแล้ว จึงกล่าวว่า "มาเถิด
นาย เราไปกัน."
โจร. นางผู้เจริญ ถ้าอย่างนั้น หล่อนให้พวกญาติของหล่อนกลับ
เสีย ถือเอาผ้าและเครื่องประดับที่มีด่ามากแล้วจงตกแต่งตัว, เราจักหัวเราะ
เล่นพลางเดินไปอย่างสบาย.
นางได้กระทำอย่างนั้นแล้ว. ทันทีนั้น ในเวลาถึงเชิงเขา โจรนั้น
กล่าวกะนางว่า "นางผู้เจริญ เบื้องหน้าแต่นี้ เราจักไปกัน 2 คน,
หล่อนจงให้คนที่เหลือกลับพร้อมกับยาน ยกภาชนะพลีกรรมถือไปเอง."
นางได้กระทำอย่างนั้น. โจรพานางขึ้นสู่ภูเขาทิ้งโจร
ก็มนุษย์ทั้งหลายย่อมขึ้นไปโดยข้าง ๆ หนึ่งแห่งภูเขานั้น. ข้าง ๆ
หนึ่งเป็นโกรกชัน, มนุษย์ทั้งหลายยืนอยู่บนยอดเขาแล้ว ย่อมทิ้งโจร
1. พลิกมฺมํ ปฏิสฺสณิตฺวา รับซึ่งพลีกรรม คือการบวงสรวง.

ทั้งหลายโดยทางข้างนั้น. โจรเหล่านั้นเป็นท่อนเล็กท่อนน้อยตกลงไปที่
พื้น; เพราะฉะนั้น เขาจึงเรียกว่า " เขาทิ้งโจร." นางยืนอยู่บนยอด
เขานั้นกล่าวว่า "นาย ท่านจรทำพลีกรรมของท่าน." โจรนั้นได้นิ่งแล้ว.
เมื่อนางกล่าวอีกว่า "นาย เหตุไรท่านจึงนิ่งเสียเล่า ?" จึงบอกกะนางว่า
"ฉันไม่ต้องการพลีกรรมดอก, แต่ฉันล่อลวงพาหล่อนมา."
ธิดาเศรษฐี. เพราะเหตุไร ? นาย.
โจร. เพื่อต้องการฆ่าหล่อนเสีย แล้วถือเอาเครื่องประดับของ
หล่อนหนีไป.
นางถูกมรณภัยคุกคามแล้วกล่าวว่า " นายจ๋า ดิฉันและเครื่อง
ประดับของดิฉันก็เป็นของ ๆ ท่านทั้งนั้น. เหตุไร ท่านจึงพูดอย่างนี้ ?"
โจรนั้นแม้ถูกอ้อนวอนบ่อย ๆ ว่า "ท่านจงอย่ากระทำอย่างนี้" ก็กล่าว
ว่า "ฉันจะฆ่าให้ได้." นางกล่าวว่า "เมื่อเป็นเช่นนั้น ท่านจะต้อง
การอะไร ? ด้วยความตายของดิฉัน, ท่านถือเอาเครื่องประดับเหล่านี้
แล้วให้ชีวิตแก่ดิฉันเถิด, จำเดิมแต่นี้ท่านจงจำดิฉันว่า 'ตายแล้ว,' หรือ
ว่าดิฉันจักเป็นทาสีของท่านกระทำหัตถกรรม" ดังนี้แล้ว กล่าวคาถานี้ว่า:-
" สายสร้อยทองคำเหล่านี้ ล้วนสำเร็จด้วยแก้ว
ไพฑูรย์, ท่านผู้เจริญ ท่านจงถือเอาทั้งหมด และ
จงประกาศว่าดิฉันเป็นทาสี."

โจรฟังคำนั้นแล้ว กล่าวว่า "เมื่อฉันกระทำอย่างนั้น, หล่อนไปแล้ว
ก็จักบอกแก่มารดาบิดา, ฉันจักฆ่าให้ได้, หล่อนอย่าคร่ำครวญไปนักเลย"
ดังนี้แล้ว กล่าวคาถานี้ว่า :-

"หล่อนอย่าคร่ำครวญนักเลย, จงรีบห่อสิ่งของ
เข้าเถิด, ชีวิตของหล่อนไม่มีดอก, ฉันจะถือเอาสิ่ง
ของทั้งหมด."

ธิดาเศรษฐีผลักโจรตกเขาตาย


นางคิดว่า "โอ กรรมนี้หนัก, ชื่อว่าปัญญา ธรรมดามิได้สร้าง
มาเพื่อประโยชน์แกงกิน, ที่แท้ สร้างมาเพื่อประโยชน์พิจารณา, เรา
จักรู้สิ่งที่ควรกระทำแก่เขา."
ลำดับนั้น นางกล่าวกะโจรนั้นว่า "นาย ท่านถูกจับนำไปว่า
'เป็นโจร' ในกาลใด; ในกาลนั้น ดิฉันบอกแก่มารดาบิดา, ท่าน
ทั้งสองนั้นสละทรัพย์พันหนึ่ง ให้น้ำท่านมากระทำไว้ในเรือน, จำเดิม
แต่นั้นดิฉันก็อุปการะท่าน, วันนี้ท่านจงให้ดิฉันกระทำตัว ( ท่าน ) ให้
เห็นถนัดแล้วไหว้."
โจรนั้นกล่าวว่า "ดีละ นางผู้เจริญ, หล่อนจงทำตัว (ฉัน)
ให้เห็นได้ถนัด แล้วไหว้เถิด" ดังนี้แล้ว ก็ได้ยืนอยู่บนยอดเขา. ทีนั้น
นางทำประทักษิณ 3 ครั้ง ไหว้โจรนั้นในที่ 4 สถานแล้ว กล่าวว่า
"นาย นี้เป็นการเห็นครั้งสุดท้ายของดิฉัน. บัดนี้การที่ท่านเห็นดิฉัน
หรือการที่ดิฉันเห็นท่านไม่มีละ" แล้วสวมกอดข้างหน้าข้างหลังยืนที่ข้าง
หลังเอามือข้างหนึ่งจับโจรผู้ประมาท ยืนอยู่บนยอดเขาตรงคอเอามือข้าง
หนึ่งจับตรงรักแร้ข้างหลัง ผลักลงไปในเหวแห่งภูเขา. โจรนั้นถูกกระทบ
ที่ท้องแห่งเขา เป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย ตกลงไปแล้วที่พื้น.