สถานที่สัตว์เคยตายและไม่เคยตาย

ลำดับนั้น พระศาสดา ตรัสถามสามเณรนั้นอีกว่า "ติสสะ เธอ
อยู่ที่ไหน ?
สามเณร. อยู่ที่เงื้อมเขานี้ พระเจ้าข้า.
พระศาสดา. ก็เมื่ออยู่ในที่นั้น คิดอย่างไร ?
สามเณร. ข้าพระองค์คิดว่า ' การกำหนดที่ทิ้งสรีระ อันเราผู้ตาย
อยู่ ทำแล้วในที่นี้ ไม่มี' พระเจ้าข้า.
พระศาสดา. ตรัสว่า "ดีละ ดีละ ติสสะ, ข้อนี้ อย่างนั้น,
เพราะชื่อว่าสถานที่แห่งสัตว์เหล่านี้ ผู้ที่ไม่นอนตายบนแผ่นดิน ไม่มี "
ดังนี้แล้ว จึงตรัสอุปสาฬหกชาดก¹ในทุกนิบาตนี้ว่า :-
" พราหมณ์ นามว่าอุปสาฬหก หมื่นสี่พัน
ถูกไฟไหม้แล้วในประเทศนี้, สถานที่อันสัตว์ไม่เคย
ตายไม่มีในโลก. ความสัตย์ 1 ธรรม 1 ความไม่
เบียดเบียน 1 ความสำรวม 1 ความฝึกฝน
(ทรมาน) 1 มีอยู่ที่ใด, พระอริยเจ้าทั้งหลาย
ย่อมเสพที่เช่นนั้น, สถานที่นั้นชื่อว่า อันสัตว์ไม่
เคยตายในโลก."
เมื่อสัตว์ทั้งหลาย ทำการทอดทิ้งสรีระไว้เหนือแผ่นดิน ตายอยู่,
สัตว์ทั้งหลาย ชื่อว่าตายในประเทศที่ไม่เคยตาย ย่อมไม่มี ด้วยประการ
ฉะนี้.
1. ขุ. ชา. 27/57. อรรถกถา. 3/70.

ส่วนพระเถระทั้งหลาย เช่นพระอานนทเถระ ย่อมปรินิพพาน
ในประเทศที่สัตว์ไม่เคยตาย.

การปรินิพพานของพระอานนท์

ดังได้สดับมา พระอานนทเถระ พิจารณาดูอายุสังขารในกาลที่มี
อายุได้ 120 ปี ทราบความที่อายุนั้นสิ้นไปรอบ จึงบอกว่า " เราจัก
ปรินิพพานในวันที่ 7 แต่วันนี้." บรรดามนุษย์ผู้อยู่ที่ฝั่งทั้งสองแห่ง
แม่น้ำโรหิณี ทราบข่าวนั้นแล้ว ผู้ที่อยู่ฝั่งนี้ กล่าวว่า "พวกเรา มี
อุปการะมากแก่พระเถระ, พระเถระจักปรินิพพานในสำนักของพวกเรา."
ผู้ที่อยู่ฝั่งโน้นก็กล่าวว่า " พวกเรามีอุปการะมากแก่พระเถระ, พระเถระ
จักปรินิพพานในสำนักของพวกเรา." พระเถระฟังคำของชนเหล่านั้นแล้ว
คิดว่า "แม้พวกชนผู้ที่อยู่ฝั่งทั้งสองก็มีอุปการะแก่เราทั้งนั้น. เราไม่อาจ
กล่าวว่า ' ชนเหล่านี้ไม่มีอุปการะ' ได้, ถ้าเราจักปรินิพพานที่ฝั่งนี้,
ผู้อยู่ฝั่งโน้นจักทำการทะเลาะกับพวกฝั่งนี้ เพื่อจะถือเอา (อัฐิ) ธาตุ;
ถ้าเราจักปรินิพพานที่ฝั่งโน้น, พวกที่อยู่ฝั่งนี้ ก็จักทำเหมือนอย่างนั้น;
ความทะเลาะแม้เมื่อจะเกิด ก็จักเกิดขึ้นอาศัยเราแน่แท้, แม้เมื่อจะสงบ
ก็จะสงบอาศัยเราเหมือกัน" ดังนี้แล้ว กล่าวว่า "ทั้งพวกที่อยู่ฝั่งนี้
ย่อมมีอุปการะแก่เรา, ทั้งพวกที่อยู่ฝั่งโน้น ก็มีอุปการะแก่เรา. ใคร ๆ
ชื่อว่าไม่มีอุปการะไม่มี; พวกที่อยู่ฝั่งนี้จงประชุมกันที่ฝั่งนี้แหละ, พวก
ที่อยู่ฝั่งโน้นก็จงประชุมกันที่ฝั่งโน้นแหละ." ในวันที่ 7 แต่วันนั้น
พระเถระนั่งโดยบัลลังก์ในอากาศประมาณ 7 ชั่วลำตาล ในท่ามกลางแห่ง
แม่น้ำ กล่าวธรรมแก่มหาชนแล้วอธิษฐานว่า "ขอสรีระของเราจงแตก