คาถาธรรมบทจิตตวรรค1ที่ 3ว่าด้วยการฝึกจิต[13] 1. ชนผู้มีปัญญา ย่อมทำจิตที่ดิ้นรน กลับกลอก อันบุคคลรักษาได้ยาก ห้ามได้ยาก ให้ตรง ดุจช่างศร ดัดลูกศรให้ตรงฉะนั้น จิตนี้ (อันพระโยคาวจร ยกขึ้นจากอาลัย คือกามคุณ 5 แล้วซัดไปในวิปัสสนา กัมมัฏฐาน) เพื่อละบ่วงมาร ย่อมดิ้นรนดุจปลาอัน พรานเบ็ดยกขึ้นจาก (ที่อยู่) คือน้ำ แล้วโยนไป บนบก ดิ้นรนอยู่ฉะนั้น. 2. การฝึกจิตอันข่มได้ยาก เป็นธรรมชาติเร็ว มักตกไปในอารมณ์ตามความใคร่ เป็นการดี (เพราะ ว่า ) จิตที่ฝึกแล้ว ย่อมเป็นเหตุนำสุขมาให้. 3. ผู้มีปัญญา พึงรักษาจิตที่เห็นได้แสนยาก ละเอียดยิ่งนัก มักตกไปในอารมณ์ตามความใคร่ (เพราะว่า) จิตที่คุ้มครองไว้ได้ เป็นเหตุนำสุขมาให้ 4. ชนเหล่าใด จักสำรวมจิตอันไปในที่ไกล เที่ยว ไปดวงเดียวไม่มีสรีระ มีถ้ำเป็นที่อาศัย ชนเหล่านั้น จะพ้นจากเครื่องผูกแห่งมาร. 1. วรรคนี้ มีอรรถกถา 9 เรื่อง. |