อริยมรรควรรคที่ 5
1. อริยมรรคสูตร
ว่าด้วยธรรมที่เป็นอริยมรรคและไม่เป็นอริยมรรค
[145] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงธรรมที่เป็นอริยมรรค
และธรรมที่มิใช่อริยมรรคแก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟัง จงใส่ใจให้ดี
เราจักกล่าว ภิกษุเหล่านั้นทูลรับ พระผู้มีพระภาคเจ้าแล้ว พระผู้มีพระ-
ภาคเจ้าได้ตรัสว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็ธรรมที่มิใช่อริยมรรคเป็นไฉน
มิจฉาทิฏฐิ ฯล ฯ มิจฉาวิมุตติ นี้เรียกว่าธรรมที่มิใช่อริยมรรค ดูก่อน
ภิกษุทั้งหลาย ก็ธรรมที่เป็นอริยมรรคเป็นไฉน สัมมาทิฏฐิ ฯลฯ
สัมมาวิมุตติ นี้เรียกว่าธรรมที่เป็นอริยมรรค.
จบอริยมรรคสูตรที่ 1
2. กัณหมรรคสูตร
ว่าด้วยธรรมที่เป็นมรรคดำและมรรคขาว
[146] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงธรรมที่เป็นมรรคาดำ
และธรรมที่เป็นบรรดาชาวแก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟัง จงใส่ใจให้ดี
เราจักกล่าว ภิกษุเหล่านั้นทูลรับพระผู้มีพระภาคเจ้าแล้ว พระผู้ที่พระ-
ภาคเจ้าได้ตรัสว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรมที่เป็นมรรคาดำเป็นไฉน
มิจฉาทิฏฐิ ฯลฯ มิจฉาวิมุตติ นี้เรียกว่าธรรมที่เป็นมรรคาดำ ดูก่อน
ภิกษุทั้งหลาย ก็ธรรมที่เป็นมรรคาขาวเป็นไฉน สัมมาทิฏฐิ ฯลฯ
สัมมาวิมุตติ นี้เรียกว่าธรรมที่เป็นบรรดาขาว.
จบกัณหมรรคสูตรที่ 2
3. สัทธรรมสูตร
ว่าด้วยสัทธรรมและอสัทธรรม
[147] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงสัทธรรมและอสัทธรรม
แก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟัง จงใส่ใจให้ดี เราจักกล่าว ภิกษุ
เหล่านั้นทูลรับพระผู้มีพระภาคเจ้าแล้ว พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสว่า ดู-
ก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็อสัทธรรมเป็นไฉน มิจฉาทิฏฐิ ฯ ลฯ มิจฉาวิมุตติ
นี้เรียกว่าอสัทธรรม ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็สัทธรรมเป็นไฉน สัมมา-
ทิฏฐิ ฯล ฯ สัมมาวิมุตติ นี้เรียกว่าสัทธรรม.
จบสัทธรรมสูตรที่ 3
4. สัปปุริสธรรมสูตร
ว่าด้วยสัปปุริสธรรมและอสัปปุริสธรรม
[148] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงสัปปุริสธรรมและอสัป-
ปุริสธรรมแก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟัง จงใส่ใจให้ดี เราจักกล่าว
ภิกษุเหล่านั้นทูลรับพระผู้มีพระภาคเจ้าแล้ว พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสว่า
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็อสัปปุริสธรรมเป็นไฉน มิจฉาทิฏฐิ ฯลฯ มิจฉาวิมุตติ
นี้เรียกว่าอสัปปุริสธรรม ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็สัปปุริสธรรมเป็นไฉน
สัมมาทิฏฐิ ฯลฯ สัมมาวิมุตติ นี้เรียกว่าสัปปุริสธรรม
จบสัปปุริสธรรมสูตรที่ 4
5. อุปปาเทตัพพธรรมสูตร
ว่าด้วยธรรมที่ควรให้เกิดขึ้นและธรรมที่ไม่ควรให้เกิดขึ้น
[149] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงธรรมที่ควรให้เกิดขึ้น