ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ความรู้ผิด อันบุคคลผู้มีความรู้ชอบปัดเป่า
แล้ว . . .
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ความหลุดพ้นผิด อันบุคคลผู้มีความหลุดพ้น
ชอบปัดเป่าแล้ว และอกุศลธรรมอันลามกมิใช่น้อย ที่เกิดขึ้นเพราะ
ความหลุดพ้นผิดเป็นปัจจัย อันเขาปัดเป่าแล้ว ส่วนกุศลธรรมมิใช่น้อย
ย่อมถึงความเจริญบริบูรณ์ เพราะความหลุดพ้นชอบเป็นปัจจัย ดูก่อนภิกษุ
ทั้งหลาย ธรรมทั้งหลายอันบุคคลพึงปัดเป่ามี 10 ประการนี้แล.
จบนิทธมสูตรที่ 10

อรรถกถานิทธมสูตรที่ 10

พึงทราบวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
บทว่า นิทฺธมนิยา ได้แก่ พึงขจัดเสีย.
จบอรรถกถานิทธมสูตรที่ 10

11. อเสขสูตร

ว่าด้วยเหตุที่เรียกว่าพระอเสขะ

[111] ครั้งนั้นแล ภิกษุรูปหนึ่งเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้าถึง
ที่ประทับ ถวายบังคมพระผู้มีพระภาคเจ้าแล้ว นั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง
ครั้นแล้วได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ที่เรียกว่า
อเสขะ ๆ ดังนี้ ภิกษุเป็นอเสขะด้วยเหตุเพียงเท่าไรหนอ พระผู้มีพระภาค-
เจ้าตรัสตอบว่า ดูก่อนภิกษุ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เป็นผู้ประกอบด้วยความ
เห็นชอบอันเป็นอเสขะ 1 ประกอบด้วยความดำริชอบอันเป็นอเสขะ 1
ประกอบด้วยการเจรจาชอบอันเป็นอเสขะ 1 ประกอบด้วยการงานชอบ

อันเป็นอเสขะ 1 ประกอบด้วยการเลี้ยงชีพชอบอันเป็นอเสขะ 1 ประกอบ
ด้วยความพยายามชอบอันเป็นอเสขะ 1 ประกอบด้วยการระลึกชอบอันเป็น
อเสขะ 1 ประกอบด้วยความรู้ชอบอันเป็นอเสขะ 1 ประกอบด้วยความ
ตั้งใจชอบอันเป็นอเสขะ 1 ประการด้วยความหลุดพ้นชอบอันเป็นอเสขะ 1
ดูก่อนภิกษุ ภิกษุย่อมเป็นอเสขะ ด้วยประการอย่างนี้แล.
จบอเสขสูตรที่ 11

อรรถกถาอเสขสูตรที่ 11

พึงทราบวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสสัมมาทิฏฐิอย่างเดียวว่า สัมมาญาณะ เพื่อ
ความบริบูรณ์แห่งองค์มรรค ธรรมคือพระอรหัตแม้ทั้งหมดนั้น ก็
เป็นอย่างนั้น. แม้ปัจจเวกขณญาณ ก็ตรัสว่าอเสขะ เพราะอเสขธรรม
ดำเนินไปแล้ว.
จบอรรถกถาอเสขสูตรที่ 11

12. อเสขธรรมสูตร

ว่าด้วยธรรมของพระอเสขะ 10 ประการ

[ 112 ] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรมที่เป็นของพระอเสขะมี 10
ประการนี้ 10 ประการเป็นไฉน คือ ความเห็นชอบอันเป็นอเสขะ 1
ความดำริชอบอันเป็นอเสขะ 1 การเจรจาชอบอันเป็นอเสขะ 1 การงาน
ชอบอันเป็นอเสขะ 1 การเลี้ยงชีพชอบอันเป็นอเสขะ 1 ความพยายาม
ชอบอันเป็นอเสขะ 1 การระลึกชอบอันเป็นอเสขะ 1 ความตั้งใจชอบ