3. ทุติยกามเหสสูตร

ว่าด้วยบุคคลผู้หลุดพ้นด้วยปัญญา

[248] อุ. ดูก่อนอาวุโส พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า บุคคล
หลุดพ้นด้วยปัญญา ๆ ดังนี้ ดูก่อนอาวุโส โดยปริยายเพียงเท่าไร
หนอแล พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัส บุคคลหลุดพ้นด้วยปัญญา ?
อา. ดูก่อนอาวุโส ภิกษุในธรรมวินัยนี้ สงัดจากกาม ฯลฯ
บรรลุปฐมฌาน ละเธอย่อมทราบชัดด้วยปัญญา ดูก่อนอาวุโส
โดยปริยายแม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสบุคคลหลุดพ้น
ด้วยปัญญา ฯลฯ
อีกประการหนึ่ง ภิกษุ เพราะล่วงเนวสัญญานาสัญญาย-
ตนฌาน โดยประการทั้งปวง บรรลุสัญญาเวทยิตนิโรธ อาสวะ
ทั้งหลายของเธอย่อมสิ้นไป เพราะเห็นด้วยปัญญา และเธอย่อม
ทราบชัดด้วยปัญญา ดูก่อนอาวุโส โดยนิปปริยายแม้เพียงเท่านี้แล
พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสบุคคลหลุดพ้นด้วยปัญญา.
จบ ทุติยกามเหสสูตรที่ 3

อรรถกถาทุติยกามเหสสูตรที่ 3

มีวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
บทว่า ปญฺญาย ปน ปชานาติ ได้แก่ รู้อายตนะนั้น ๆ ด้วย
ปฐมฌานและวิปัสสนาปัญญา. แม้ในพระสูตรนี้ พึงทราบความ
เป็นปริยายและนิปปริยาย โดยนัยก่อนนั้นแล. ก็ในพระสูตรนี้
เป็นอย่างใด แม้ในสูตรเหล่าอื่นจากนี้ก็เป็นอย่างนั้น.
จบ อรรถกถาทุติกามเหสสูตรที่ 3