9. เทวตาสูตร

ว่าด้วยผลแห่งการต้อนรับพระสงฆ์

[223] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็ในราตรีนี้ เมื่อปฐมยาม
ล่วงไปแล้ว เทวดาเป็นอันมาก มีผิวพรรณงดงาม ยังวิหารเชตวัน
ทั้งสิ้น ให้สว่างไสว เข้ามาหาเราถึงที่อยู่ ไหว้เราแล้วยืนอยู่ ณ
ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง ครั้นแล้วได้กล่าวกะเราว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ
บรรพชิตทั้งหลายเข้ามายังเรือนของข้าพระองค์ทั้งหลายเมื่อเป็น
มนุษย์อยู่ในกาลก่อน ข้าพระองค์เหล่านั้นลุกรับ แต่ไม่กราบไหว้
ข้าพระองค์เหล่านั้นมีการงานยังไม่บริบูรณ์ มีความกินแหนงใจ
มีความเดือดร้อนตามในภายหลัง เข้าถึงหมู่เทวดาชั้นเลว.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เทวดาอีกพวกหนึ่งเป็นอันมาก เข้า
มาหาเราแล้วได้กล่าวว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ บรรพชิตทั้งหลาย
เข้ามายังเรือนของข้าพระองค์ทั้งหลายเมื่อเป็นมนุษย์อยู่ในกาลก่อน
ข้าพระองค์เหล่านั้นลุกรับ กราบไหว้ แต่ไม่ให้อาสนะ ข้าพระองค์
เหล่านั้นมีการงานไม่สมบูรณ์ มีความกินแหนงใจ มีความเดือดร้อน
ตามในภายหลัง เข้าถึงหมู่เทวดาชั้นเลว.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เทวดาอีกพวกหนึ่งเป็นอันมาก เข้า
มาหาเราแล้วได้กล่าวว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ บรรพชิตทั้งหลาย
เข้ามายังเรือนของข้าพระองค์ทั้งหลาย เมื่อเป็นมนุษย์อยู่ในกาลก่อน
ข้าพระองค์เหล่านั้นลุกรับ กราบไหว้และให้อาสนะ แต่ไม่แบ่งปัน
ของให้ตามสามารถ ตามกำลัง.

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เทวดาอีกพวกหนึ่งเป็นอันมาก เข้า
มาหาเราแล้วได้กล่าวว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ บรรพชิตทั้งหลาย
เข้ามายังเรือนของข้าพระองค์ทั้งหลายเมื่อยังเป็นมนุษย์ในกาลก่อน
ข้าพระองค์เหล่านั้นลุกรับ กราบไหว้ ให้อาสนะ และแบ่งปันของให้
ตามสามารถ ตามกำลัง แต่ไม่เข้าไปนั่งใกล้เพื่อฟังธรรม ฯลฯ
... ข้าพระองค์เหล่านั้นลุกรับ กราบไหว้ ให้อาสนะ แบ่งปัน
ของให้ตามสามารถ ตามกำลัง และเข้าไปนั่งใกล้เพื่อฟังธรรม แต่
ไม่เงี่ยโสตลงสดับธรรม ฯลฯ
... ข้าพระองค์เหล่านั้นลุกรับ กราบไหว้ ให้อาสนะ แบ่งปัน
ของให้ตามสามารถ ตามกำลัง และเงี่ยโสตลงสดับธรรม แต่ฟังแล้ว
ไม่ทรงจำธรรมไว้ ฯลฯ
... ข้าพระองค์เหล่านั้นลุกรับ กราบไหว้ ให้อาสนะ. แบ่งปัน
ของให้ตามสามารถ ตามกำลัง เงี่ยโสตลงฟังธรรม และฟังแล้ว
ทรงจำธรรมไว้ ไม่พิจารณาเนื้อความแห่งธรรมที่ทรงจำไว้ ฯลฯ
... ข้าพระองค์เหล่านั้นลุกรับ กราบไหว้ ให้อาสนะ แบ่งปัน
ของให้ตามสามารถ ตามกำลัง เข้าไปนั่งใกล้เพื่อฟังธรรม และ
พิจารณาเนื้อความแห่งธรรมที่ทรงจำไว้ แต่หารู้อรรถรู้ธรรม
แล้วปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรมไม่ ข้าพระองค์เหล่านั้นมีการงาน
ไม่บริบูรณ์ มีความกินแหนงใจ มีความเดือดร้อนตามในภายหลัง
เข้าถึงหมู่เทวดาชั้นเลว.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เทวดาอีกพวกหนึ่งเป็นอันมาก เข้า
มาหาเราแล้วได้กล่าวว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ บรรพชิตทั้งหลาย

เข้ามายังเรือนของข้าพระองค์ทั้งหลายเมื่อยังเป็นมนุษย์ในกาลก่อน
ข้าพระองค์เหล่านั้นลุกรับ กราบไหว้ ให้อาสนะ แบ่งปันสิ่งของ
ให้ตามสามารถ ตามกำลัง เข้าไปนั่งใกล้เพื่อฟังธรรม เงี่ยโสตลง
สดับธรรม ฟังแล้วทรงจำธรรมไว้ พิจารณาเนื้อความแห่งธรรม
ที่ทรงจำไว้ และรู้อรรถรู้ธรรมแล้วปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม
ข้าพระองค์เหล่านั้นมีการงานบริบูรณ์ ไม่มีความกินแหนงใจ
ไม่มีความเดือดร้อนตามในภายหลัง เข้าถึงหมู่เทวดาชั้นประณีต
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย นั่นโคนไม้ นั่นเรือนว่าง เธอทั้งหลายจงเพ่ง
อย่าประมาทเลย อย่ามีความเดือดร้อนใจในภายหลัง เหมือนเทวดา
พวกต้น ๆ เหล่านั้น.
จบ เทวตาสูตรที่ 9

อรรถกถาเทวตาสูตรที่ 9

มีวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
บทว่า วิปฺปฏิสารินิโย ความว่า ข้าพระองค์ทั้งหลาย ถึง
ความเดือดร้อนคือ ความเป็นผู้เก้อเขิน. บทที่ หีนํ กายํ ความว่า
หมู่เทวดาชั้นต่ำ ท่านเรียกว่าเลว ก็เพราะอาศัยเทวโลกชั้นสูง.
บทว่า โน จ โข ยถาสตฺติยถาพลํ สํวิภชิมฺหา ความว่า ข้าพระองค์
ทั้งหลาย ยังไม่แบ่งของให้แก่ท่านผู้มีศีลทั้งหลายตามสามารถ คือ
ตามสมควรแก่กำลังของตน บริโภคเสียแล้ว.
จบ อรรถกถาเทวตาสูตรที่ 9