ประมาท 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรม 3 ประการนี้ อันภิกษุพึงให้เจริญ
เพื่อละธรรม 3 ประการนี้แล.
จบทุติยอุทธัจจสูตรที่ 10
จบติกวรรคที่ 1

10. อรรถกถาทุติยอุทธัจจสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในอุทธัจจสูตรที่ 10 ดังต่อไปนี้:-
บทว่า อสํวโร ได้แก่ ความเป็นผู้มีอินทรีย์อันยับยั้งไว้ไม่ได้.
คำที่เหลือในบททั้งปวงง่ายทั้งนั้น ฉะนี้แล.
จบอรรถกถาทุติยอุทธัจจสูตรที่ 10
จบติกวรรคที่ 1

รวมพระสูตรที่มีในวรรคนี้ คือ

1. ราคสูตร 2. ทุจริตสูตร 3. วิตักกสูตร 4. สัญญาสูตร
5. ธาตุสูตร 6. อัสสาทสูตร 7. อรติสูตร 8. ตุฏฐิสูตร 9. ปฐม-
อุทธัจจสูตร 10. ทุติยอุทธัจจสูตร และอรรถกถา.

พระสูตรที่ไม่รวมเข้าในวรรค

ว่าด้วยผู้ควรและไม่ควรเจริญสติปัฏฐานเป็นต้น

[388] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุไม่ละธรรม 6 ประการ เป็นผู้
ไม่ควรเพื่อพิจารณาเห็นกายในกายอยู่ ธรรม 6 ประการเป็นไฉน ? คือ

ความเป็นผู้ชอบการงาน 1 ความเป็นผู้ชอบคุย 1 ความเป็นผู้ชอบหลับ 1
ความเป็นผู้ชอบคลุกคลีด้วยหมู่คณะ 1 ความเป็นผู้ไม่คุ้มครองทวารในอินทรีย์
ทั้งหลาย 1 ความเป็นผู้ไม่รู้ประมาณในโภชนะ 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุ
ไม่ละธรรม 6 ประการนี้แล เป็นผู้ไม่ควรเพื่อพิจารณาเห็นกายในกายอยู่.
[389] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุละธรรม 6 ประการ เป็นผู้ควร
เพื่อพิจารณาเห็นกายในกายอยู่ ธรรม 6 ประการเป็นไฉน ? คือ ความเป็น
ผู้ชอบการงาน 1 ความเป็นผู้ชอบคุย 1 ความเป็นผู้ชอบหลับ 1 ความเป็น
ผู้ชอบคลุกคลีด้วยหมู่คณะ 1 ความเป็นผู้ไม่คุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหลาย 1
ความเป็นผู้ไม่รู้ประมาณในโภชนะ 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุละธรรม 6
ประการนี้แล เป็นผู้ควรเพื่อพิจารณาเห็นกายในกายอยู่.
[390] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุไม่ละธรรม 6 ประการ เป็นผู้
ไม่ควร เพื่อพิจารณาเห็นกายในกายเป็นภายในอยู่ ฯลฯ
เพื่อพิจารณาเห็นกายในกายเป็นภายนอกอยู่ ฯลฯ
เพื่อพิจารณาเห็นกายในกายทั้งภายในภายนอกอยู่ ฯลฯ
[391] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุไม่ละธรรม 6 ประการ เป็นผู้
ไม่ควร เพื่อพิจารณาเห็นเวทนาในเวทนาทั้งหลายอยู่ ฯลฯ
เพื่อพิจารณาเห็นเวทนาในเวทนาทั้งหลายเป็นภายในอยู่ ฯลฯ
เพื่อพิจารณาเห็นเวทนาในเวทนาทั้งหลายเป็นภายนอกอยู่ ฯลฯ
เพื่อพิจารณาเห็นเวทนาในเวทนาทั้งหลายทั้งภายในภายนอกอยู่ ฯลฯ
[392] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุไม่ละธรรม 6 ประการ เป็นผู้
ไม่ควร เพื่อพิจารณาเห็นจิตในจินอยู่ ฯลฯ
เพื่อพิจารณาเห็นจิตในจิตเป็นภายในอยู่ ฯลฯ
เพื่อพิจารณาเห็นจิตในจิตเป็นภายนอกอยู่ ฯลฯ

เพื่อพิจารณาเห็นจิตในจิตทั้งในภายในทั้งในภายนอกอยู่ ฯลฯ
[393] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุไม่ละธรรม 6 ประการ เป็นผู้
ไม่ควร เพื่อพิจารณาเห็นธรรมในธรรมทั้งหลายอยู่ ฯลฯ
เพื่อพิจารณาเห็นธรรมให้ธรรมทั้งหลายเป็นภายในอยู่ ฯลฯ
เพื่อพิจารณาเห็นธรรมในธรรมทั้งหลายทั้งภายในทั้งภายนอกอยู่ ธรรม
6 ประการเป็นไฉน คือ ความเป็นผู้ชอบการงาน. . . ความเป็นผู้ไม่รู้
ประมาณในโภชนะ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุไม่ละธรรม 6 ประการนี้แล
เป็นผู้ไม่ควรเพื่อพิจารณาเห็นธรรมในธรรมทั้งหลายอยู่.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุละธรรม 6 ประการ เป็นผู้ไม่ควรเพื่อ
พิจารณาเห็นธรรมในธรรมทั้งหลายเป็นภายในอยู่ ฯลฯ เพื่อพิจารณาเห็น
ธรรมในธรรมทั้งหลายเป็นภายนอกอยู่ ฯลฯ เพื่อพิจารณาเห็นธรรมในธรรม
ทั้งหลายทั้งภายในภายนอกอยู่ ธรรม 6 ประการเป็นไฉน ? คือ ความเป็น
ผู้ชอบการงาน. . . ความเป็นผู้ไม่รู้ประมาณในโภชนะ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
ภิกษุไม่ละธรรม 6 ประการนี้แล เป็นผู้ไม่ควรเพื่อพิจารณาเห็นธรรมในธรรม
ทั้งหลายทั้งภายในภายนอกอยู่.
[394] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุละธรรม 6 ประการ เป็นผู้ควร
เพื่อพิจารณาเห็นธรรมในธรรมทั้งหลายทั้งภายในภายนอกอยู่ ธรรม 6 ประการ
เป็นไฉน ? คือ ความเป็นผู้ชอบการงาน ฯลฯ ความเป็นผู้ไม่รู้ประมาณใน
โภชนะ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุละธรรม 6 ประการนี้แล เป็นผู้ควรเพื่อ
พิจารณาเห็นธรรมในธรรมทั้งหลายทั้งภายในภายนอกอยู่.

ว่าด้วยบุคคลผู้ปลงใจเชื่อพระพุทธเจ้า

[395] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ตปุสสคฤหบดีประกอบด้วยธรรม 6
ประการ เป็นผู้ปลงใจเชื่อในพระตถาคต เห็นอมตธรรม ทำให้แจ้งอมต-