10. รัตติสูตร

ว่าด้วยผู้หวังได้ความเสื่อมและผู้หวังได้ความเจริญ

[355] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุประกอบด้วยธรรม 5 ประการ
พึงหวังได้ความเสื่อมในกุศลธรรมอย่างเดียวไม่พึงหวังความเจริญเลย ตลอดคืน
หรือวันที่ผ่านมา ธรรม 6 ประการเป็นไฉน คือ ภิกษุในธรรมวินัยนี้
เป็นผู้มีความปรารถนามาก มีความคับแค้นใจ ไม่สันโดษด้วยจีวร บิณฑบาต
เสนาสนะ และคิลานปัจจัยเภสัชบริขารตามมีตามได้ 1 เป็นผู้ไม่มีศรัทธา 1
เป็นผู้ทุศีล 1 เป็นผู้เกียจคร้าน 1 เป็นผู้มีสติเลอะเลือน 1 และเป็นผู้มี
ปัญญาทราม 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม 6 ประการนี้แล
พึงหวังได้ความเสื่อมในกุศลธรรมอย่างเดียว ไม่พึงหวังความเจริญเลยตลอดคืน
หรือวันที่ผ่านมา.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุประกอบด้วยธรรม 6 ประการ พึงหวังได้
ความเจริญในกุศลธรรมอย่างเดียว ไม่พึงหวังได้ความเสื่อมเลย ตลอดคืน
หรือวันที่ผ่านมา ธรรม 6 ประการเป็นไฉน ? คือ ภิกษุในธรรมวินัยนี้
ย่อมเป็นผู้ไม่มีความปรารถนามาก ไม่มีความคับแค้นใจ สันโดษด้วยจีวร
บิณฑบาต เสนาสนะ และคิลานปัจจัยเภสัชบริขารตามมีตามได้ 1 เป็นผู้มี
ศรัทธา 1 เป็นผู้มีศีล 1 เป็นผู้ปรารภความเพียร 1 เป็นผู้มีสติ 1 และเป็น
ผู้มีปัญญา 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม 6 ประการนี้แล
พึงหวังได้ความเจริญ ในกุศลธรรมอย่างเดียว ไม่พึงหวังได้ความเสื่อมเลย
ตลอดคืนหรือวันที่ผ่านมา.
จบรัตติสูตรที่ 10
จบอรหันตวรรคที่ 3

อรรถกถารัตติสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในรัตติสูตรที่ 10 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า วิฆาตวา ความว่า เป็นทุกข์ โดยทุกข์เพราะโลภที่เกิดขึ้น
เพราะอาศัยความมักมาก. คำที่เหลือในบททั้งปวงง่ายทั้งนั้น ฉะนี้แล.
จบอรรถกถารัตติสูตรที่ 10
จบอรหัตตวรรควรรณนาที่ 3

รวมพระสูตรที่มีในวรรคนี้ คือ

1. ทุกขสูตร 2. อรหัตตสูตร 3. อุตตริมนุสสธรรมสูตร 4. สุขสูตร
5. อธิคมสูตร 6. มหัตตสูตร 7. ปฐมนิรยสูตร 8. ทุติยนิรยสูตร
9. อัคคธรรมสูตร 10. รัตติสูตร และอรรถกถา.