8. ทุติยนิรยสูตร

ว่าด้วยธรรมทำให้เป็นเหมือนตกนรกและขึ้นสวรรค์

[353] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม 6 ประการ
ย่อมเกิดในนรก เหมือนถูกนำมาเก็บไว้ ธรรม 6 ประการเป็นไฉน ? คือ
เป็นผู้กล่าวเท็จ 1 กล่าวส่อเสียด 1 กล่าวคำหยาบ 1 กล่าวคำเพ้อเจ้อ 1
เป็นผู้โลภ 1 และเป็นผู้คะนอง 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วย
ธรรม 6 ประการนี้แล ย่อมเกิดในนรก เหมือนถูกนำมาเก็บไว้.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม 6 ประการ ย่อมเกิด
ในสวรรค์ เหมือนเชิญมาประดิษฐานไว้ ธรรม 6 ประการเป็นไฉน ? คือ
เป็นผู้งดเว้นจากมุสาวาท 1 จากปิสุณาวาจา 1 จากผรุสวาจา 1 จากสัมผัป-
ปลาปะ 1 เป็นคนไม่โลภ 1 และเป็นผู้ไม่คะนอง 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม 6 ประการนี้แล ย่อมเกิดในสวรรค์ เหมือนเชิญมา
ประดิษฐานไว้.
จบทุติยนิรยสูตรที่ 8

อรรถกถาทุติยนิรยสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในทุติยนิรยสูตรที่ 8 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า ปคพฺโภ ความว่า ประกอบด้วยการคะนองทั้งหลาย มีการ
คะนองทางกายเป็นต้น.
จบอรรถกถาทุติยนิรยสูตรที่ 8

9. อัคคธรรมสูตร

ว่าด้วยผู้ควรและไม่ควรบรรลุอัครธรรม

[354] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุประกอบด้วยธรรม 6 ประการ
ย่อมเป็นผู้ไม่ควรเพื่อทำให้แจ้งซึ่งอรหัตอันเป็นธรรมชั้นเลิศ ธรรม 6 ประการ
เป็นไฉน ? คือ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เป็นผู้ไม่มีศรัทธา 1 เป็นผู้ไม่มีหิริ 1
เป็นผู้ไม่มีโอตตัปปะ 1 เป็นผู้เกียจคร้าน 1 เป็นผู้มีปัญญาทราม 1 และเป็นผู้มี
ห่วงใยในร่างกายและชีวิต 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม 6
ประการนี้แล ย่อมเป็นผู้ไม่ควรเพื่อกระทำให้แจ้งซึ่งอรหัตอันเป็นธรรมชั้นเลิศ.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุประกอบด้วยธรรม 6 ประการ ย่อมเป็น
ผู้ควรเพื่อควรกระทำให้แจ้งอรหัตอันเป็นธรรมชั้นเลิศ ธรรม 6 ประการ
เป็นไฉน ? คือ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เป็นผู้มีศรัทธา 1 เป็นผู้มีหิริ 1 เป็นผู้มี
โอตตัปปะ 1 เป็นผู้ปรารภความเพียร 1 เป็นผู้มีปัญญา 1 และเป็นผู้ไม่มี
ความห่วงใยในร่างกายและชีวิต 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วย
ธรรม 6 ประการนี้แล ย่อมเป็นผู้ควรเพื่อกระทำให้แจ้งซึ่งอรหัตอันเป็นธรรม
ชั้นเลิศ.
จบอัคคธรรมสูตรที่ 9
สูตรที่ 9 ง่ายทั้งนั้นแล