เมนู

อรรถกถานิทานสูตร


พึงทราบวินิจฉัยในนิทานสูตรที่ 9 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า กมฺมานํ ได้แก่ กรรมที่ให้ถึงวัฏฏะ. บทว่า สมุทายาย
ความว่า เพื่อประโยชน์แก่การประมวล (กรรมมา). บทว่า นิทานํ ได้แก่
เป็นปัจจัย. บทว่า โลภเชน ความว่า เกิดจากความโลภ. บทว่า น ปญฺญายนฺติ
ความว่า ไม่ปรากฏว่า เกิดแล้ว เพราะกรรมเห็นปานนี้.
ในธรรมฝ่ายขาว บทว่า กมฺมานํ ได้แก่ กรรมที่ให้ถึงวิวัฏฏะ.
ดังนั้น ในพระสูตรนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสไว้ทั้งวัฏฏะและวิวัฏฏะ.
จบอรรถกถานิทานสูตรที่ 9

10. กิมมิลสูตร


ว่าด้วยเหตุให้ศาสนาเสื่อมและเจริญ


[311] ข้าพเจ้าได้สดับมาแล้วอย่างนี้ :-
สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ ณ เวฬุวัน ใกล้พระนคร-
กิมมิลา ครั้งนั้น ท่านพระกิมมิละได้เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้าถึงที่ประทับ
ถวายบังคมแล้วนั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง ครั้นแล้วได้ทูลถามว่า ข้าแต่-
พระองค์ผู้เจริญ อะไรหนอแล เป็นเหตุเป็นปัจจัยเครื่องให้พระสัทธรรม
ไม่ดำรงอยู่นาน ในเมื่อพระตถาคตปรินิพพานแล้ว พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า
ดูก่อนกิมมิละ เมื่อตถาคตปรินิพพานแล้ว พวกภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก

อุบาสิกา ในธรรมวินัยนี้ เป็นผู้ไม่เคารพ ไม่ยำเกรงในพระศาสดา ในพระธรรม
ในพระสงฆ์ ในสิกขา ในความไม่ประมาท ในปฏิสันถาร ดูก่อนกิมมิละ
นี้แลเป็นเหตุเป็นปัจจัยเครื่องให้พระสัทธรรมไม่ดำรงอยู่นาน ในเมื่อตถาคต
ปรินิพพานแล้ว.
กิ. ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ก็อะไร เป็นเหตุเป็นปัจจัยเครื่องให้
พระสัทธรรมดำรงอยู่ได้นาน ในเมื่อพระตถาคตปรินิพพานแล้ว.
พ. ดูก่อนกิมมิละ พวกภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา ในธรรม-
วินัยนี้ เป็นผู้มีความเคารพ มีความยำเกรงในพระศาสดา ในพระธรรม ใน
พระสงฆ์ ในสิกขา ในความไม่ประมาท ในการปฏิสันถาร ดูก่อนกิมมิละ
นี้แลเป็นเหตุเป็นปัจจัยเครื่องให้พระสัทธรรมดำรงอยู่ได้นาน ในเมื่อตถาคต
ปรินิพพานแล้ว.
จบกิมมิลสูตรที่ 10

อรรถกถากิมมิลสูตร


พึงทราบวินิจฉัยในกิมมิลสูตรที่ 10 ดังต่อไปนี้:-
บทว่า เวฬุวเน ได้แก่ ในป่ามุจลินท์. บทว่า สทฺธมฺโม ได้แก่
พระสัทธรรม คือพระศาสนา.
จบอรรถกถากิมมิลสูตรที่ 10