วิมุตติ อันหาอาสวะมิได้ เพราะอาสวะทั้งหลายสิ้นไป ด้วยปัญญาอันยิ่งเอง
ในปัจจุบัน เข้าถึงอยู่ 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุประกอบด้วยธรรม
6 ประการนี้แล ย่อมเป็นผู้ควรของคำนับ ฯลฯ เป็นนาบุญของโลก ไม่มี
นาบุญอื่นยิ่งกว่า
จบพลสูตรที่ 4

อรรถกถาอินทริยสูตรและอรรถกถาพลสูตร

และสูตรที่ 4 พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสพระขีณาสพ
ไว้อย่างเดียว.
จบอรรถกถาอินทริยสูตรที่ 3 และอรรถกถาพลสูตรที่ 4

5. ปฐมอาชานิยสูตร

ว่าด้วยองค์ของม้าอาชาไนยและของภิกษุ

[276] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ม้าอาชาไนยตัวเจริญของพระราชา
ประกอบด้วยองค์ 6 ประการ ย่อมควรแก่พระราชา เป็นม้าต้น นับว่าเป็น
ราชพาหนะ องค์ 6 ประการเป็นไฉน ? คือ ม้าอาชาไนยตัวเจริญของพระราชา
ในโลกนี้ ย่อมอดทนต่อรูป 1 อดทนต่อเสียง 1 อดทนต่อกลิ่น 1 อดทนต่อ
รส 1 อดทนต่อโผฏฐัพพะ 1 และถึงพร้อมด้วยวรรณะ 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
ม้าอาชาไนยตัวเจริญของพระราชา ประกอบด้วยองค์ 6 ประการนี้แล เป็น
ม้าต้น นับว่าเป็นราชพาหนะ.

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุประกอบด้วยธรรม 6 ประการนี้ ก็ฉันนั้น
เหมือนกัน ย่อมเป็นผู้ควรของคำนับ ฯลฯ เป็นนาบุญของโลก ไม่มีนาบุญ
อื่นยิ่งกว่า ธรรม 6 ประการเป็นไฉน ? คือ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมอดทน
ต่อรูป 1 อดทนต่อเสียง 1 อดทนต่อกลิ่น 1 อดทนต่อรส 1 อดทนต่อ
โผฏฐัพพะ 1 อดทนต่อธรรมารมณ์ 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุประกอบ
ด้วยธรรม 6 ประการนี้แล ย่อมเป็นผู้ควรของคำนับ ฯลฯ เป็นนาบุญของโลก
ไม่มีนาบุญอื่นยิ่งกว่า.
จบปฐมอาชานิยสูตรที่ 5

อรรถกถาปฐมอาชานิยสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในปฐมอาชานิยสูตรที่ 5 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า องฺเคหิ ได้แก่ ด้วยองค์แห่งคุณทั้งหลาย. บทว่า ขโม
แปลว่า อดกลั้น. บทว่า รูปานํ ได้แก่ รูปารมณ์ทั้งหลาย. บทว่า
วณฺณสมฺปนฺโน ได้แก่ สมบูรณ์ด้วยวรรณะแห่งสรีระ.
จบอรรถกถาปฐมอาชานิยสูตรที่ 5