เมนู

อรรถกถาอนุกัมปกสูตร


พึงทราบวินิจฉัยในอนุกัมปกสูตรที่ 5 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า อธิสีเลสุ ได้แก่ ในศีล 5. บทว่า ธมฺมทสฺสเน นิเวเสติ
ได้แก่ ให้ตั้งอยู่ในธัมมทัสสนะคือสัจจะ 4. บทว่า อรหคฺคตํ ได้แก่ ตั้งสติ
ดำเนินไปในพระรัตนตรัยอันสมควรแก่สักการะทั้งปวง. อธิบายว่า ท่านเข้าไป
ตั้งความเคารพยำเกรงในพระรัตนตรัยนั่นเอง ดังนี้.
จบอรรถกถาอนุกัมปกสูตรที่ 5

6. ยถาภตอวัณณสูตร*


ว่าด้วยธรรมทำให้เจ้าอาวาสเลวและดี


[236] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเจ้าอาวาสประกอบด้วยธรรม 5
ประการ เหมือนถูกนำมาเก็บไว้ในนรก 5 ประการเป็นไฉน ? คือ ไม่ใคร่ครวญ
ไม่พิจารณาก่อนแล้วกล่าวสรรเสริญผู้ควรตำหนิ 1 ไม่ใคร่ครวญ ไม่พิจารณา
ก่อนแล้วกล่าวตำหนิผู้ควรสรรเสริญ 1 ไม่ใคร่ครวญ ไม่พิจารณาก่อนแล้ว
แสดงความเลื่อมใสให้ปรากฏในที่อันไม่ควรเลื่อมใส 1 ไม่ใคร่ครวญ ไม่พิจาร-
ณาก่อนแล้วแสดงความไม่เลื่อมใสให้ปรากฏในที่อันควรเลื่อมใส 1 ย่อมยัง
ศรัทธาไทยให้ตกไป 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเจ้าอาวาสประกอบด้วยธรรม
5 ประการนี้แล เหมือนถูกนำมาเก็บไว้ในนรก.
* สูตรที่ 6 อรรถกถาว่าง่ายทั้งนั้น.

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเจ้าอาวาสประกอบด้วยธรรม 5 ประการ
เหมือนถูกเชิญมาอยู่ในสวรรค์ 5 ประการเป็นไฉน ? คือ ใคร่ครวญพิจารณา
ก่อนแล้วกล่าวตำหนิผู้ควรตำหนิ 1 ใคร่ครวญพิจารณาก่อนแล้วกล่าวสรรเสริญ
ผู้ควรสรรเสริญ 1 ใคร่ครวญพิจารณาก่อนแล้ว แสดงความไม่เลื่อมใสให้ปรากฏ
ในที่อันไม่ควรเลื่อมใส 1 ใคร่ครวญพิจารณาก่อนแล้วแสดงความเลื่อมใสให้
ปรากฏในที่อันควรเลื่อมใส 1 ย่อมไม่ยังศรัทธาไทยให้ตกไป 1 ดูก่อนภิกษุ
ทั้งหลาย ภิกษุเจ้าอาวาสประกอบด้วยธรรม 5 ประการนี้ เหมือนถูกเชิญมาอยู่
ในสวรรค์.
จบยถาภตอวัณณสูตรที่ 6

7. ยถาภตเคธสูตร


ว่าด้วยธรรมทำให้เจ้าอาวาสเลวและดี


[237] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเจ้าอาวาสประกอบด้วยธรรม 5
ประการ เหมือนถูกนำมาเก็บไว้ในนรก 5 ประการเป็นไฉน ? คือไม่ใคร่ครวญ
ไม่พิจารณาก่อนแล้วกล่าวสรรเสริญผู้ควรตำหนิ 1 ไม่ใคร่ครวญ ไม่พิจารณา
ก่อนแล้วกล่าวตำหนิผู้ควรสรรเสริญ 1 เป็นผู้ตระหนี่อาวาส หวงแหนอาวาส 1
เป็นผู้ตระหนี่สกุล หวงแหนสกุล 1 ย่อมยังศรัทธาไทยให้ตกไป 1 ดูก่อน
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเจ้าอาวาสประกอบด้วยธรรม 5 ประการนี้แล เหมือนถูก
นำมาเก็บไว้ในนรก.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเจ้าอาวาสประกอบด้วยธรรม 5 ประการ
เหมือนถูกเชิญมาอยู่ในสวรรค์ 5 ประการเป็นไฉน ? คือ ใคร่ครวญพิจารณา