อาวาสกวรรควรรณนาที่ 4

อรรถกถาอาวาสิกสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในอาวาสิกสูตรที่ 1 แห่ง วรรคที่ 4 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า น อากปฺปสมฺปนฺโน ได้แก่เป็นผู้ไม่ถึงพร้อมด้วยกิริยาของ
สมณะ. บทว่า อภาวนิโย โหติ ได้แก่ เป็นผู้ไม่ควรยกย่อง.
จบอรรถกถาอาวาสิกสูตรที่ 1

2. ปิยสูตร^*

ว่าด้วยปิยธรรมของเจ้าอาวาส

[232] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเจ้าอาวาสประกอบด้วยธรรม 5
ประการ ย่อมเป็นที่รัก ที่ชอบใจ ที่เคารพ และเป็นที่สรรเสริญของเพื่อน
พรหมจรรย์ ธรรม 5 ประการเป็นไฉน ? คือ เป็นผู้มีศีล สำรวมด้วยความ
สำรวมในพระปาติโมกข์ ถึงพร้อมด้วยอาจาระและโคจร มีปกติเห็นภัยใน
โทษมีประมาณน้อย สมาทานศึกษาอยู่ในสิกขาบททั้งหลาย 1 เป็นพหูสูต
ทรงไว้ซึ่งสุตะ สะสมสุตะ เป็นผู้ได้สดับมาก จำทรงไว้ ขึ้นปาก คล่องใจ
แทงตลอดด้วยดีด้วยทิฏฐิ ซึ่งธรรมอันงามในเบื้องต้น งามในท่ามกลาง
งามในที่สุด ประกาศพรหมจรรย์พร้อมทั้งอรรถ พร้อมทั้งพยัญชนะ บริสุทธิ์
บริบูรณ์สิ้นเชิง 1 เป็นผู้มีวาจาไพเราะ กระทำถ้อยคำให้ไพเราะ ประกอบ
* สูตรที่ 2 อรรถกถาว่าง่ายทั้งนั้น

ด้วยวาจาของชาวเมือง สละสลวยไม่มีโทษ ให้ทราบข้อความได้ชัด 1 เป็น
ผู้ได้ตามความปรารถนา ได้โดยไม่ยาก ไม่ลำบาก ซึ่งฌาน 4 อันมีในจิตยิ่ง
เป็นเครื่องอยู่เป็นสุขในปัจจุบัน 1 ทำให้แจ้งซึ่งเจโตวิมุตติ ปัญญาวิมุตติ
อันหาอาสวะมิได้ เพราะอาสวะทั้งหลายสิ้นไปด้วยปัญญาอันยิ่งเองในปัจจุบัน
เข้าถึงอยู่ 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเจ้าอาวาสประกอบด้วยธรรม 5
ประการนี้แล ย่อมเป็นที่รัก ที่ชอบใจ ที่เคารพ และเป็นที่สรรเสริญของ
เพื่อนพรหมจรรย์.
จบปิยสูตรที่ 2

3. โสภณสูตร

ว่าด้วยโสภณธรรมของเจ้าอาวาส

[233] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเจ้าอาวาสประกอบด้วยธรรม 5
ประการ ย่อมยังอาวาสให้งาม 5 ประการเป็นไฉน ? คือเป็นผู้มีศีล สำรวม
ด้วยความสำรวมในพระปาติโมกข์ ฯลฯ ศึกษาอยู่ในสิกขาบททั้งหลาย 1
เป็นพหูสูต ฯลฯ บริสุทธิ์บริบูรณ์สิ้นเชิง 1 เป็นผู้มีวาจาไพเราะ ฯลฯ ให้
ทราบข้อความได้ชัด 1 เป็นผู้สามารถเพื่อให้ผู้เข้าไปหาเห็นแจ้ง ให้สมาทาน
ให้อาจหาญ ให้ร่าเริงด้วยธรรมีกถา 1 เป็นผู้ได้ตามความปรารถนา ได้โดย
ไม่ยาก ไม่ลำบาก ซึ่งฌาน 4 อันมีในจิตยิ่ง เป็นเครื่องอยู่เป็นสุขในปัจจุบัน ย่อม
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเจ้าอาวาสประกอบด้วยธรรม 5 ประการนี้แล ย่อม
ยังอาวาสให้งาม.
จบโสภณสูตรที่ 3