เมนู

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อานิสงส์ในเพราะโภคทรัพย์ 5 ประการนี้ 5
ประการเป็นไฉน ? คือ เพราะอาศัยโภคทรัพย์ บุคคลจึงเลี้ยงตนให้เป็นสุข
เอิบอิ่ม บริหารให้เป็นสุขได้โดยชอบ 1 เลี้ยงมารดาบิดาให้เป็นสุข เอิบอิ่ม
บริหารให้เป็นสุขได้โดยชอบ 1 เลี้ยงบุตรภรรยา คนใช้ คนงาน และบริวาร
ให้เป็นสุข เอิบอิ่ม บริหารให้เป็นสุขได้โดยชอบ 1 เลี้ยงมิตรและอำมาตย์
ให้เป็นสุข เอิบอิ่ม บริหารให้เป็นสุขได้โดยชอบ 1 ย่อมบำเพ็ญทักษิณาทาน
ที่มีผลเลิศเป็นทางสวรรค์ มีสุขเป็นผล เป็นไปเพื่อสวรรค์ ในสมณพราหมณ์
ทั้งหลาย 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อานิสงส์ในเพราะโภคทรัพย์ 5 ประการนี้แล.
จบโภคสูตรที่ 7

8. ภัตตสูตร


ว่าด้วยคุณและโทษของการหุงต้ม


[228] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย โทษ 5 ประการนี้ มีอยู่ในสกุลที่
หุงต้มอาหารในเวลาสาย 5 ประการเป็นไฉน ? คือ ย่อมไม่ได้ต้อนรับแขก
ที่ควรต้อนรับตามเวลา 1 ไม่ได้บูชาเทวดาผู้รับพลีตามเวลา 1 ไม่ได้ต้อนรับ
สมณพราหมณ์ผู้ฉันหนเดียว งดการฉันในเวลากลางคืน เว้นการฉันในเวลา
วิกาลตามเวลา 1 พวกคนใช้ คนงาน และบริวารหลบหน้าทำการงาน 1
อาหารที่บริโภคตามเวลาที่ไม่ควรเช่นนั้นไม่มีโอชา 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
โทษ 5 ประการนี้แล มีอยู่ในสกุลที่หุงต้มอาหารในเวลาสาย.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อานิสงส์ 5 ประการนี้ มีอยู่ในสกุลที่หุงต้ม
อาหารตามเวลา 5 ประการเป็นไฉน ? คือ ย่อมได้ต้อนรับแขกที่ควรต้อนรับ

ตามเวลา 1 ย่อมได้บูชาเทวดาผู้รับพลีตามเวลา 1 ย่อมได้ต้อนรับสมณ-
พราหมณ์ผู้ฉันหนเดียว งดการฉันในเวลากลางคืน เว้นการฉันในเวลาวิกาล
ตามเวลา 1 คนใช้ คนงาน และบริวารย่อมไม่หลบหน้าทำการงาน 1 อาหาร
ที่บริโภคตามเวลาที่ควรเช่นนั้นย่อมมีโอชา 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อานิสงส์
5 ประการนี้แล มีอยู่ในสกุลที่หุงต้มอาหารตามเวลา.
จบภัตตสูตรที่ 8

อรรถกถาภัตตสูตร


พึงทราบวินิจฉัยในภัตตสูตรที่ 8 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า อุสฺสูรภตฺเต ได้แก่ ในตระกูลที่หุงต้มอาหารสาย. บทว่า
น กาเลน กฏิปูเชนฺติ ความว่า พวกเขาไม่หุงต้มยาคูในเวลายาคู ของ-
ขบเคี้ยวในเวลาขบเคี้ยว อาหารในเวลาอาหาร จึงไม่บูชาตามเวลา เพราะ
เวลาที่ประกอบขวนขวายล่วงเลยไปแล้ว. ชื่อว่า ให้ด้วยจิตของตนเท่านั้น.
ต่อมา เมื่อพวกชนเหล่านั้น มาสู่เรือนของตน เขาก็ย่อมกระทำอย่างนั้นเหมือน
กัน. แม้เทวดาผู้คอยรับพลีมาแล้ว ตามประเพณีแห่งตระกูล ต่อได้ลาภตามกาล
อันเหมาะอันควรจึงรักษาคุ้มครอง. แต่เมื่อได้รับความบีบคั้นไม่ได้ตามเวลา
ไม่ทำอารักขาด้วยคิดว่า พวกเหล่านี้เป็นผู้ไม่เอื้อเฟื้อในพวกเรา ดังนี้. แม้
สมณพราหมณ์ ย่อมไม่ทำกิจที่ควรทำในงานมงคลและอวมงคล ด้วยคิดว่า
ในเรือนของคนเหล่านั้น ไม่มีอาหารในเวลาอาหาร เขาให้ในเวลาเที่ยงตรง
ดังนี้. บทว่า วิมุขา กมฺมํ กโรนฺติ ความว่า พวกคนใช้เป็นต้น ละงาน
นั่งอยู่ด้วยคิดว่า ในเวลาเช้า พวกเรายังไม่ได้อะไรเลย. พวกเราหิวเหลือเกิน