5. ปฐมกุลุปกสูตร

ว่าด้วยโทษแห่งการเข้าไปสู่สกุล

[225] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย โทษ 5 ประการนี้ มีอยู่ในภิกษุผู้เข้า
ไปสู่สกุล 5 ประการเป็นไฉน ? คือ ภิกษุผู้เข้าไปสู่สกุลย่อมต้องอาบัติเพราะ
เที่ยวไปโดยไม่บอกลา 1 ย่อมต้องอาบัติเพราะนั่งในที่ลับหูกับมาตุคาม 1
ย่อมต้องอาบัติเพราะนั่งในที่ลับตากับมาตุคาม 1 เมื่อแสดงธรรมแก่มาตุคาม
เกินกว่า 5-6 คำ ย่อมต้องอาบัติ 1 ย่อมมากด้วยความดำริในกามอยู่ 1
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย โทษ 5 ประการนี้แล มีอยู่ในภิกษุผู้เข้าไปสู่สกุล.
จบปฐมกุลุปกสูตรที่ 5

อรรถกถาปฐมกุลุปกสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในปฐมกุลุปกสูตรที่ 5 ดังต่อไปนี้:-
บทว่า อนามนฺตจาเร อาปชฺชติ ความว่า ต้องอาบัติ ที่ตรัสไว้ใน
สิกขาบทว่า ภิกษุรับนิมนต์แล้ว มีภัตอยู่แล้ว ไม่บอกลาภิกษุซึ่งมีอยู่ ถึงความ
เป็นผู้เที่ยวไปในตระกูลทั้งหลายก่อนอาหาร หรือทีหลังอาหาร ดังนี้. แม้บท
เป็นต้นว่า รโหนิสชฺชาย พึงทราบตามสิกขาบทเหล่านั้น.
จบอรรถกถาปฐมกุลุปกสูตรที่ 5

6. ทุติยกุลุปกสูตร

ว่าด้วยโทษของการคลุกคลีในสกุลเกินเวลา

[226] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย โทษ 5 ประการนี้ ย่อมมีแก่ภิกษุผู้
เข้าไปสู่สกุล คลุกคลีอยู่ในสกุลเกินเวลา 5 ประการเป็นไฉน ? คือ การเห็น
มาตุคามเนือง ๆ 1 เมื่อมีการเห็นย่อมมีการเกี่ยวข้อง 1 เมื่อมีการเกี่ยวข้อง
ย่อมมีการคุ้นเคย 1 เมื่อมีการคุ้นเคยย่อมมีจิตจดจ่อ 1 เมื่อมีจิตจดจ่อแล้ว
พึงหวังผลข้อนี้ คือ เธอย่อมไม่ยินดีประพฤติพรหมจรรย์ จักต้องอาบัติที่
เศร้าหมอง หรือจักบอกคืนสิกขาลาเพศ 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย โทษ 5
ประการนี้แล ย่อมมีแก่ภิกษุผู้เข้าไปสู่สกุล คลุกคลีอยู่ในสกุลเกินเวลา.
จบทุติยกุลปกสูตรที่ 6

อรรถกถากุลุปกสูตร

บทว่า อติเวลํ ได้แก่ เกินเวลาที่กำหนดไว้.
จบอรรถกถาทุติยกุลุปกสูตรที่ 6

7. โภคสูตร^*

ว่าด้วยคุณและโทษของโภคทรัพย์

[227] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย โทษในเพราะโภคทรัพย์ 5 ประการนี้
5 ประการเป็นไฉน ? คือ โภคทรัพย์เป็นของทั่วไปแก่ไฟ 1 เป็นของทั่วไป
แก่น้ำ 1 เป็นของทั่วไปแก่พระราชา 1 เป็นของทั่วไปแก่โจร 1 เป็นของ
ทั่วไปแก่ทายาทผู้ไม่เป็นที่รัก 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย โทษในเพราะโภคทรัพย์
5 ประการนี้แล.
* สูตรที่ 7 อรรถกถาว่ามีเนื้อความง่ายทั้งนั้น.