3. สีลสูตร

ว่าด้วยโทษของความทุศีลและคุณของศีล

[213] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย โทษของคนทุศีล เพราะศีลวิบัติ
5 ประการนี้ 5 ประการเป็นไฉน ? คือ ผู้ทุศีล มีศีลวิบัติ ในธรรมวินัยนี้
ย่อมถึงความเสื่อมโภคทรัพย์อย่างมากอันมีความประมาทเป็นเหตุ นี้เป็นโทษ
ข้อที่ 1 ของคนทุศีล เพราะศีลวิบัติ อีกประการหนึ่ง กิตติศัพท์ที่ชั่วของ
ผู้ทุศีล มีศีลวิบัติย่อมฟุ้งไป นี้เป็นโทษข้อที่ 2 ของคนทุศีล เพราะศีลวิบัติ
อีกประการหนึ่ง ผู้ทุศีล มีศีลวิบัติ จะเข้าสู่บริษัทใด ๆ คือ ขัตติยบริษัท
พราหมณบริษัท คฤหบดีบริษัท สมณบริษัทย่อมไม่องอาจ เก้อเขินเข้าไป
นี้เป็นโทษข้อที่ 3 ของคนทุศีล เพราะศีลวิบัติ อีกประการหนึ่ง คนทุศีล
มีศีลวิบัติ ย่อมเป็นผู้หลงกระทำกาละ นี้เป็นโทษข้อที่ 4 ของคนทุศีล
เพราะศีลวิบัติ อีกประการหนึ่ง คนทุศีล มีศีลวิบัติ เมื่อตายไปย่อมเข้าถึง
อบาย ทุคติ วินิบาต นรก นี้เป็นโทษ ข้อที่ 5 ของคนทุศีล เพราะศีล-
วิบัติ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย โทษของคนทุศีล เพราะศีลวิบัติ 5 ประการ
นี้แล.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อานิสงส์ของคนมีศีล เพราะความถึงพร้อม
ด้วยศีล 5 ประการนี้ 5 ประการเป็นไฉน ? คือ คนมีศีล ถึงพร้อมด้วยศีล
ในธรรมวินัยนี้ ย่อมถึงกองโภคทรัพย์มากมาย อันมีความไม่ประมาทเป็นเหตุ
นี้เป็นอานิสงส์ข้อที่ 1 ของคนมีศีล เพราะความถึงพร้อมด้วยศีล อีกประการ-
หนึ่ง กิตติศัพท์อันงามของคนมีศีล ถึงพร้อมด้วยศีล ย่อมฟุ้งไป นี้เป็น
อานิสงส์ข้อที่ 2 ของคนมีศีล เพราะความถึงพร้อมด้วยศีล อีกประการหนึ่ง

คนมีศีล ถึงพร้อมด้วยศีล จะเข้าสู่บริษัทใด ๆ คือ ขัตติยบริษัท พราหมณ-
บริษัท คฤหบดีบริษัท สมณบริษัท ย่อมองอาจ ไม่เก้อเขินเข้าไป นี้เป็น
อานิสงส์ข้อที่ 3 ของคนมีศีล เพราะความถึงพร้อมด้วยศีล อีกประการหนึ่ง
คนมีศีล ถึงพร้อมด้วยศีล ย่อมเป็นผู้ไม่หลงกระทำกาละ นี้เป็นอานิสงส์ข้อที่ 4
ของคนมีศีล เพราะความถึงพร้อมด้วยศีล อีกประการหนึ่ง คนมีศีล
ถึงพร้อมด้วยศีล เมื่อตายไปย่อมเข้าถึงสุคติโลกสวรรค์ นี้เป็นอานิสงส์ข้อที่ 5
ของคนมีศีล เพราะความถึงพร้อมด้วยศีล ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อานิสงส์ของ
คนมีศีล เพราะความถึงพร้อมด้วยศีล 5 ประการนี้แล.
จบสีลสูตรที่ 3

อรรถกถาสีลสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในสีลสูตรที่ 3 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า ทุสฺสีโล ได้แก่ ไม่มีศีล คือ ไร้ศีล. บทว่า สีลวิปนฺโน
ได้แก่ มีศีลวิบัติ ขาดสังวรระวัง. บทว่า ปมาทาธิกรณํ ได้แก่ เพราะ
มีความประมาทเป็นเหตุ.
ก็สูตรนี้ ใช้สำหรับคฤหัสถ์. แม้บรรพชิตก็ใช้ได้เหมือนกัน. จริงอยู่
คฤหัสถ์ ย่อมเลี้ยงชีวิตอยู่ได้ด้วยหลักศิลปะใด ๆ ไม่ว่าทำนา หรือค้าขาย
ถ้าประมาทโดยทำปาณาติบาตเป็นต้น ศิลปะนั้น ๆ ก็ให้สำเร็จผลตามกาลไม่ได้
เมื่อเป็นเช่นนั้น เขาก็ขาดทุน. และเมื่อทำปาณาติบาต และอทินนาทาน
เป็นต้น ในเวลาที่เขาไม่ทำกัน โทษก็ถึงความเสื่อมแห่งโภคทรัพย์เป็นอันมาก.
บรรพชิตผู้ทุศีล ย่อมถึงความเสื่อมจากศีล พระพุทธพจน์ ฌาน และจาก