เมนู

อรรถกถาโสตวสูตร


พึงทราบวินิจฉัยในโสตวสูตรที่ 10 ดังต่อไปนี้:-
บทว่า ทุรุตฺตานํ ความว่า ต่อคำหยาบที่เขากล่าวไม่ดี และให้เป็น
ไปด้วยอำนาจโทสะ. บทว่า ทุราคตานํ ความว่า ที่มาสู่โสตทวาร โดย
อาการที่ให้เกิดทุกข์. บทว่า วจนปถานํ ได้แก่ ต่อคำพูดทั้งหลาย. บทว่า
ทุกฺขานํ ได้แก่ ที่ทนได้ยาก. บทว่า ติปฺปานํ ได้แก่ กล้า หรือมีสภาพ
ให้เร่าร้อน. บทว่า ขรานํ ได้แก่ หยาบ. บทว่า กฏุกานํ ได้แก่ แข็ง.
บทว่า อสาตานํ ได้แก่ ไม่ไพเราะ บทว่า อมนาปานํ ได้แก่ ไม่สามารถ
ทำใจให้ดื่มด่ำ คือเจริญใจได้. บทว่า ปาณาหรานํ ได้แก่ คร่าชีวิตเสียได้.
พระนิพพานพึงทราบว่า ชื่อว่า ทิศ ในคำว่า ยา สา ทิสา เพราะปรากฏ
เห็นชัดในธรรมมีธรรมเป็นที่รำงับสังขารทั้งปวงเป็นต้น แต่เพราะเหตุที่สังขาร
ทั้งปวงอาศัยพระนิพพานนั้น จึงถึงความรำงับ ฉะนั้น จึงตรัสเรียกพระ-
นิพพานนั้นว่า ธรรมเป็นที่รำงับสังขารทั้งปวง. คำที่เหลือในที่ทุกแห่งง่าย
ทั้งนั้น. ก็ในสูตรนี้ ตรัสศีล สมาธิ ปัญญา รวมกันแล.
จบอรรถกถาโสตวสูตรที่ 10
จบราชวรรควรรณนาที่ 4

รวมพระสูตรที่มีในวรรคนี้ คือ


1. จักกสูตร 2. อนุวัตตนสูตร 3. ราชสูตร 4. ยัสสทิสสูตร
5. ปฐมปัตถนาสูตร 6. ทุติยปัตถนาสูตร 7. อัปปสุปติสูตร 8. ภัตตา-
ทกสูตร 9. อักขมสูตร 10. โสตวสูตร และอรรถกถา.