เมนู

5. อักขมสูตร


ว่าด้วยธรรมที่เป็นเหตุให้พระเถระน่าเคารพและไม่น่าเคารพ


[85] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้เถระประกอบด้วยธรรม 5ประการ
ย่อมไม่เป็นที่รัก ไม่เป็นที่พอใจ ไม่เป็นที่เคารพ และไม่เป็นที่ยกย่องของเพื่อน
พรหมจรรย์ ธรรม 5 ประการเป็นไฉน คือ ภิกษุผู้เถระเป็นผู้ไม่อดทนต่อ
รูปารมณ์ 1 เป็นผู้ไม่อดทนต่อสัททารมณ์ 1 เป็นผู้ไม่อดทนต่อคันธารมณ์ 1
เป็นผู้ไม่อดทนต่อรสารมณ์ 1 เป็นผู้ไม่อดทนต่อโผฏฐัพพารมณ์ 1 ดูก่อน
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้เถระประกอบด้วยธรรม 5 ประการนี้แล ย่อมไม่เป็นที่
รัก ไม่เป็นที่พอใจ ไม่เป็นที่เคารพ และไม่เป็นที่ยกย่องของเพื่อนพรหมจรรย์.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้เถระประกอบด้วยธรรม 5 ประการ ย่อม
เป็นที่รัก เป็นที่พอใจ เป็นที่เคารพ และเป็นที่ยกย่องของเพื่อนพรหมจรรย์
ธรรม 5 ประการเป็นไฉน คือ ภิกษุผู้เถระเป็นผู้อดทนต่อรูปารมณ์ 1 เป็นผู้
อดทนต่อสัททารมณ์ 1 เป็นผู้อดทนต่อคันธารมณ์ 1 เป็นผู้อดทนต่อรสารมณ์ 1
เป็นผู้อดทนต่อโผฏฐัพพารมณ์ 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้เถระประกอบ
ด้วยธรรม 5 ประการนี้แล ย่อมเป็นที่รัก เป็นที่พอใจ เป็นที่เคารพ และ
เป็นที่ยกย่องของเพื่อนพรหมจรรย์.
จบอักขมสูตรที่ 5

อรรถกถาอักขมสูตร


พึงทราบวินิจฉัยในอักขมสูตรที่ 5 ดังต่อไปนี้:-
บทว่า อกฺขโม โหติ รูปานํ ได้แก่ เป็นผู้ไม่อดทนต่อรูปารมณ์
คือ ย่อมถูกราคะเป็นต้นซึ่งมีรูปนั้นเป็นอารมณ์ครอบงำเอา. ในบททั้งปวงก็
นัยนี้เหมือนกัน.
จบอรรถกถาอักขมสูตรที่ 5

6. ปฏิสัมภิทาสูตร


ว่าด้วยธรรม 5 ที่เป็นเหตุให้พระเถระเป็นที่เคารพ


[86] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้เถระประกอบด้วยธรรม 5 ประการ
ย่อมเป็นที่รัก เป็นที่พอใจ เป็นที่เคารพ และเป็นที่ยกย่องของเพื่อน
พรหมจรรย์ ธรรม 5 ประการเป็นไฉน คือ ภิกษุผู้เถระเป็นผู้บรรลุอัตถ-
ปฏิสัมภิทา 1 เป็นผู้บรรลุธรรมปฏิสัมภิทา 1 เป็นผู้บรรลุนิรุตติปฏิสัมภิทา 1
เป็นผู้บรรลุปฏิภาณปฏิสัมภิทา 1 เป็นผู้ขยัน ไม่เกียจคร้านในกรณียกิจน้อย
ใหญ่ของเพื่อนพรหมจรรย์ที่ควรจัดทำ เป็นผู้ประกอบด้วยปัญญาเครื่อง
ใคร่ครวญวิธีการในกิจนั้น เป็นผู้สามารถเพื่อทำ เป็นผู้สามารถเพื่อจัดแจง 1
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้เถระประกอบด้วยธรรม 5 ประการนี้แล้ว ย่อม
เป็นที่รัก เป็นที่พอใจ เป็นที่เคารพ และเป็นที่ยกย่องของเพื่อนพรหมจรรย์.
จบปฏิสัมภิทาสูตรที่ 6