เมนู

อรรถกถาทุติยโยธาชีวสูตร


พึงทราบวินิจฉัยในทุติยโยธาชีวสูตรที่ 6 ดังต่อไปนี้:-
บทว่า อสิจฺมฺมํ คเหตฺวา ได้แก่ ถือดาบและโล่. บทว่า ธนุกลาปํ
สนฺนยฺหิตฺวา
ได้แก่ สอดธนูและแล่งธนู. บทว่า วิยุฬฺหํ ได้แก่ ตั้งอยู่
โดยการเผชิญหน้าพร้อมรบ [ประชิด]. บทว่า สงฺคามํ โอตรติ ได้แก่
เข้ารบใหญ่. บทว่า อุสฺสหติ วายํมติ ได้แก่ ทำความอุตสาหะพยายาม.
บทว่า หนนฺติ แปลว่า ฆ่า บทว่า ปริยาเทนฺติ ได้แก่ ยื้อยุด. บทว่า
อุปลิกขนฺติ ได้แก่ แทง. บทว่า อปเนนฺติ ได้แก่ พาทหารฝ่ายตนไป.
บทว่า อปเนตฺวา ณาตกานํ เนนฺติ ได้แก่ นำทหารฝ่ายตนไปส่งให้ญาติ.
บทว่า นียนาโน ได้แก่ นำไปสู่เรือนตน หรือสำนักญาติที่เหลือ. บทว่า
อุปฏฐหนฺติ ปริจรนฺติ ได้แก่ กระทำความสะอาดเครื่องประหาร และ
สมานแผลเป็นต้น บำรุงคุ้มครอง.
บทว่า อรกฺขิเตเนว กาเยน ได้แก่ มีกายทวารอันมิได้รักษา.
บทว่า อรกฺขิตาย วาจาย ได้แก่ มีวจีทวารอันมิได้รักษา. บทว่า อรกฺขิ-
เตน จิตฺเตน
ได้แก่ มีมโนทวารอันมิได้รักษา. บทว่า อนุปฏฺฐิตาย
สติยา
ได้แก่ ไม่ทำสติให้ตั้งด้วยดี. บทว่า อสํวุเตหิ อินฺทฺริเยหิ ได้แก่
มีอินทรีย์ที่มีใจเป็นที่ 6 อันมิได้ระวังมิได้คุ้มครองแล้ว. บทว่า ราโค จิตฺตํ
อนุทฺธํเสติ
ได้แก่ ราคะเมื่อเกิดขึ้น ย่อมกำจัดจิตในสมถะและวิปัสสนา คือ
เหวี่ยงไปเสียไกล.
บทว่า ราคายิโตมฺหิ อาวุโส ราคปเรโต ความว่า ผู้มีอายุ
ผมถูกราคะย้อมแล้ว ถูกราคะตามถึงแล้ว.