อรรถกถาอุปัชฌายสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในอุปัชฌายสูตรที่ 6 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า มธุรกชาโต แปลว่า มีความหนักเกิดขึ้น. บทว่า ทิสา จ
เม น ปกฺขายนฺติ ความว่า ภิกษุกล่าวว่า ทิศใหญ่ 4 ทิศ และทิศน้อย
4 ทิศ ไม่ปรากฏแก่กระผม. บทว่า ธมฺมา จ มํ นปฺปฏิภนฺติ ความว่า
แม้ธรรมคือสมถะและวิปัสสนาก็ไม่ปรากฏแก่กระผม. บทว่า อนภิรโต จ
พฺรหฺมจริยํ จรามิ ความว่า กระผมเป็นผู้กระสันแล้วอยู่ประพฤติพรหมจรรย์.
บทว่า เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ ความว่า อุปัชฌาย์ฟังถ้อยคำของภิกษุ
นั้นแล้ว คิดว่า ภิกษุนี้เป็นพุทธเวไนยบุคคล จึงเข้าไปเฝ้ากราบทูลเหตุการณ์
นั้นแด่พระผู้มีพระภาคเจ้า. บทว่า อวิปสฺสกสฺส กุสลานํ ธมฺมานํ ความว่า
ผู้ไม่เห็นแจ้งอยู่ซึ่งธรรมอันเป็นกุศล คือไม่แสวงหา ไม่เสาะหาอยู่. บทว่า
โพธิปกฺขิกานํ ได้แก่ ธรรม 37 ประการมีสติปัฏฐานเป็นต้น.
จบอรรถกถาอุปัชฌายสูตรที่ 6

7. ฐานสูตร

ว่าด้วยฐานะที่ควรพิจารณาเนือง ๆ 5 ประการ

[57] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ฐานะ 5 ประการนี้ อันสตรี บุรุษ
คฤหัสถ์ หรือบรรพชิตควรพิจารณาเนือง ๆ 5 ประการเป็นไฉน คือ สตรี
บุรุษ คฤหัสถ์หรือบรรพชิต ควรพิจารณาเนืองๆ ว่า เรามีความแก่เป็นธรรมดา