ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็สมณะที่ 4 เป็นไฉน ภิกษุในธรรมวินัยนี้
กระทำให้เเจ้งซึ่งเจโตวิมุตติ ปัญญาวิมุตติ อันหาอาสวะมิได้ เพราะอาสวะ
ทั้งหลายสิ้นไป ด้วยปัญญาอันยิ่งเองในปัจจุบันเข้าถึงอยู่ นี้สมณะที่ 4.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สมณะ ที่ 1 มีในธรรมวินัยนี้เท่านั้น สมณะที่ 2
ที่ 3 ที่ 4 มีในธรรมวินัยนี้ ลัทธิอื่นว่างจากสมณะทั้ง 4 เธอทั้งหลาย
จงบันลือสีหนาทโดยชอบอย่างนี้เถิด.
จบสมณสูตรที่ 10

อรรถกถาสมณสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในสมณสูตรที่ 10 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า อิเธว คือในศาสนานี้เท่านั้น. ก็ความไม่แน่นอนนี้พึงทราบ
แม้ในบทที่เหลือ. จริงอยู่ แม้สมณะที่ 2 เป็นต้น ก็มีอยู่ในศาสนานี้เท่านั้น
ไม่มีในศาสนาอื่น. บทว่า สุญฺญา แปลว่า ว่างเปล่า. บทว่า ปรปฺปวาทา
ได้แก่ ทิฏฐิ 62 อันมาแล้วในพรหมชาลสูตร แม้ทั้งหมดเหล่านี้ คือ
สัสสตวาทะ เอกัจจสัสสติกะ 4 อันตานันติกะ 4 อมราวิกเขปิกะ 4
อธิจจสมุปปันนิกะ 2 สัญญีวาทะ 16 อสัญญีวาทะ 8 เนวสัญญีนาสัญญีวาทะ 8
อุจเฉทวาทะ 7 ทิฏฐธัมมนิพพานวาทะ 5 วาทะของผู้อื่นนอกจากธรรม -
วินัยนี้ ชื่อ ปรัปปวาทะ. วาทะแม้ทั้งหมดเหล่านั้น ว่างเปล่าจากสมณะ
ผู้ตั้งอยู่ในผล 4 เหล่านี้ ทั้งวาทะเหล่านั้นก็ไม่มีอยู่ในธรรมวินัยนี้. อนึ่ง
วาทะเหล่านั้นมิใช่ว่างเปล่าจากสมณะเหล่านี้อย่างเดียวเท่านั้นทั้งยังว่างจากสมณะ
แม้ 12 คือ สมณะผู้ตั้งอยู่ในมรรค บ้างสมณะผู้ปรารภวิปัสสนาเพื่อ