ไม่ข่มเหงโคฝูงตน แม้ฉันใด เรากล่าวบุคคลนี้เปรียบฉันนั้น.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลเป็นดุจโคพลิพัท ข่มเหงโคฝูงตนด้วย
ข่มเหงโคฝูงอื่นด้วยอย่างไร บุคคลบางคนในโลกนี้ ยังบริษัทของตนและ
บริษัทของบุคคลอื่นให้หวาดเสียว อย่างนี้แล บุคคลเป็นดุจโคพลิพัท ข่ม
เหงโคฝูงตนด้วย ข่มเหงโคฝูงอื่นด้วย ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย โคพลิพัท
ข่มเหงโคฝูงตนด้วย ข่มเหงโคฝูงอื่นด้วย แม้ฉันใด เรากล่าวบุคคลนี้เปรียบ
ฉันนั้น.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลเป็นดุจโคพลิพัทไม่ข่มเหงโคฝูงตน ไม่
ข่มเหงโคฝูงอื่นอย่างไร บุคคลบางคนในโลกนี้ ไม่ยังบริษัทของตนและบริษัท
ของบุคคลอื่นให้หวาดเสียว อย่างนี้แล บุคคลเป็นดุจโคพลิพัทไม่ข่มเหง
โคฝูงตน ไม่ข่มเหงโคฝูงอื่น ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย โคพลิพัทไม่ข่มเหงโค
ฝูงตน ไม่ข่มเหงโคฝูงอื่น แม้ฉันใด เรากล่าวบุคคลนี้เปรียบฉันนั้น.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บุคคลเปรียบด้วยโคพลิพัท 4 จำพวกนี้แล มี
ปรากฏอยู่ในโลก.
จบพลิพัททสูตรที่ 8

อรรถกถาพลิพัททสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในพลิพัททสูตรที่ 8 ดังต่อไปนี้ :-
โคพลิพัทใด ย่อมย่ำยีฝูงโคของตน ไม่ย่ำยีฝูงโคของฝูงอื่น โคพลิพัท
นี้ชื่อว่า ดุแต่ในโคฝูงของตน ไม่ดุในโคฝูงอื่น. บททั้งปวงพึงทราบอย่างนี้.
บทว่า อุพฺเพเชตา โหติ ได้แก่ กระทบ คือ เสียดแทงทำให้เกิดความ
หวาดหวั่น.
จบอรรถกถาพลิพัททสูตรที่ 8

9. รุกขสูตร

ว่าด้วยบุคคลเปรียบด้วยต้นไม้ 4 จำพวก

[109] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ต้นไม้ 4 ชนิดนี้ 4 ชนิดเป็นไฉน
คือ ต้นไม้กะพี้มีไม้กะพี้เป็นบริวารชนิด 1 ต้นไม้กะพี้มีไม้แก่นเป็นบริวาร
ชนิด 1 ต้นไม้แก่นมีไม้กะพี้เป็นบริวารชนิด 1 ต้นไม้แก่นมีไม้แก่นเป็น
บริวารชนิด 1
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ต้นไม้ 4 ชนิดนี้แล.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ฉันนั้นเหมือนกัน บุคคลเปรียบด้วยต้นไม้ 4
จำพวกนี้ มีปรากฏอยู่ในโลก 4 จำพวกเป็นไฉน คือ บุคคลดุจไม้กะพี้มีไม้
กะพี้เป็นบริวารจำพวก 1 บุคคลดุจไม้กะพี้มีไม้แก่นเป็นบริวารจำพวก 1
บุคคลดุจไม้แก่นมีไม้กะพี้เป็นบริวารจำพวก 1 บุคคลดุจไม้แก่นมีไม้แก่นเป็น
บริวารจำพวก 1.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลเป็นดุจไม้กะพี้มีไม้กะพี้เป็นบริวารอย่างไร
บุคคลบางคนในโลกนี้ เป็นคนทุศีล มีบาปธรรม แม้บริษัทของเขาก็เป็นคน
ทุศีล มีบาปธรรม อย่างนี้แล บุคคลเป็นดุจไม้กะพี้มีไม้กะพี้เป็นบริวาร
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ต้นไม้กะพี้มีไม้กะพี้เป็นบริวาร แม้ฉันใด เรากล่าวบุคคล
นี้เปรียบฉันนั้น.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลายก็บุคคลเป็นดุจไม้กะพี้มีไม้แก่นเป็นบริวารอย่างไร
บุคคลบางคนในโลกนี้ เป็นคนทุศีล มีบาปธรรม แต่บริษัทของเขาเป็นคนมีศีล
มีกัลยาณธรรม อย่างนี้แล บุคคลเป็นดุจไม้กะพี้มีไม้แก่นเป็นบริวาร
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ต้นไม้กะพี้มีไม้แก่นเป็นบริวาร แม้ฉันใด เรากล่าว
บุคคลนี้เปรียบฉันนั้น.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลเป็นดุจไม้แก่นมีไม้กะพี้เป็นบริวารอย่างไร
บุคคลบางคนในโลกนี้ เป็นผู้มีศีล มีกัลยาณธรรม แต่บริวารของเขาเป็นคน
ทุศีล มีบาปธรรม อย่างนี้แล บุคคลเป็นดุจไม้แก่นมีไม้กะพี้เป็นบริวาร