เมนู

อรรถกถาปฐมสมชีวิสูตร


พึงทราบวินิจฉัยในปฐมสมชีวิตสูตรที่ 5 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า เตนุปสงฺกมิ ความว่า ถามว่า พระผู้มีพระภาคเจ้า เสด็จ
เข้าไปหาเพื่ออะไร ? ตอบว่า เพื่อทรงอนุเคราะห์. แท้จริง พระตถาคต
เมื่อเสด็จไปแว่นแคว้นนั้น ย่อมเสด็จไปเพื่อทรงสงเคราะห์คนทั้งสองนี้เท่านั้น.
ได้ยินว่า นกุลบิดา ได้เป็นบิดาของพระตถาคตมาแล้ว 500 ชาติ เป็นปู่
500 ชาติ เป็นอา 500 ชาติ. แม้นกุลมารดา ก็ได้เป็นมารดามา 500 ชาติ
เป็นย่า 500 ชาติ เป็นน้า 500 ชาติ คนเหล่านั้นได้ความรักเพียงดังบุตร
จำเดิมแต่เวลาตนเห็นพระศาสดา จึงเข้าไปหาแล้วเกิดเป็นโสดาบันด้วยปฐม-
ทัสนะ (การเห็นครั้งแรก) เหมือนแม่โคเห็นลูกโคแล้วติดในลูกโค ร้องอยู่ว่า
หนฺตาต หนฺตาต ดังนี้. ในนิเวศน์เขาจึงได้จัดอาสนะไว้ถวาย แก่ภิกษุ
500 รูปเป็นประจำ พระผู้มีพระภาคเจ้า จึงเสด็จเข้าไปหาเพื่ออนุเคราะห์
คนเหล่านั้นด้วยประการฉะนี้. บทว่า อติจริตา ได้แก่ พระพฤตินอกใจ.
บทว่า อภิสมฺปรายญฺจ ได้แก่ และในโลกหน้า. บทว่า สมสทฺธา ได้แก่
เป็นผู้เสมอ เป็นเช่นเดียวกันด้วยศรัทธา. แม้ในศีลเป็นต้น ก็นัยนี้เหมือนกัน.
จบอรรถกถาปฐมสมชีวิสูตรที่ 5