พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต, สิขี โลกคฺคนายโก;
วตฺติ จกฺกํ มหาวีโร, มิคทาเย นรุตฺตโมฯ
[20]
อภิภู สมฺภโว เจว, อเหสุํ อคฺคสาวกา;
เขมงฺกโร นามุปฏฺฐาโก, สิขิสฺสาปิ มเหสิโนฯ
[21]
สขิลา จ ปทุมา จ, อเหสุํ อคฺคสาวิกา;
โพธิ ตสฺส ภควโต, ปุณฺฑรีโกติ วุจฺจติฯ
[22]
สิริวฑฺโฒ จ นนฺโท จ, อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา;
จิตฺตา เจว สุคุตฺตา จ, อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกาฯ
[23]
อุจฺจตฺตเนน โส พุทฺโธ, สตฺตติหตฺถมุคฺคโต;
กญฺจนคฺฆิยสงฺกาโส, ทฺวตฺติํสวรลกฺขโณฯ
[24]
ตสฺสาปิ พฺยามปฺปภา กายา, ทิวารตฺติํ นิรนฺตรํ;
ทิโสทิสํ นิจฺฉรนฺติ, ตีณิโยชนโส ปภาฯ
[25]
สตฺตติวสฺสสหสฺสานิ, อายุ ตสฺส มเหสิโน;
ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส, ตาเรสิ ชนตํ พหุํฯ
[26]
ธมฺมเมฆํ ปวสฺเสตฺวา, เตมยิตฺวา สเทวเก;
เขมนฺตํ ปาปยิตฺวาน, นิพฺพุโต โส สสาวโกฯ
[27]
อนุพฺยญฺชนสมฺปนฺนํ, ทฺวตฺติํสวรลกฺขณํ;
สพฺพํ ตมนฺตรหิตํ, นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราฯ
[28]
สิขี มุนิวโร พุทฺโธ, อสฺสารามมฺหิ นิพฺพุโต;
ตตฺเถวสฺส ถูปวโร, ตีณิโยชนมุคฺคโตติฯ
สิขิสฺส ภควโต วํโส วีสติโมฯ
23. เวสฺสภูพุทฺธวํโส
[1]
ตตฺเถว มณฺฑกปฺปมฺหิ, อสโม อปฺปฏิปุคฺคโล;
เวสฺสภู นาม นาเมน, โลเก อุปฺปชฺชิ นายโก [โส ชิโน (สฺยา. กํ. ก.)]ฯ
[2]
อาทิตฺตํ วต ราคคฺคิ, ตณฺหานํ วิชิตํ ตทา;
นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา, ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํฯ
[3]
ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตนฺเต, เวสฺสภูโลกนายเก;
อสีติโกฏิสหสฺสานํ, ปฐมาภิสมโย อหุฯ
[4]
ปกฺกนฺเต จาริกํ รฏฺเฐ, โลกเชฏฺเฐ นราสเภ;
สตฺตติโกฏิสหสฺสานํ, ทุติยาภิสมโย อหุฯ
[5]
มหาทิฏฺฐิํ วิโนเทนฺโต, ปาฏิเหรํ กโรติ โส;
สมาคตา นรมรู, ทสสหสฺสี สเทวเกฯ
[6]
มหาอจฺฉริยํ ทิสฺวา, อพฺภุตํ โลมหํสนํ;
เทวา เจว มนุสฺสา จ, พุชฺฌเร สฏฺฐิโกฏิโยฯ
[7]
สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ, เวสฺสภุสฺส มเหสิโน;
ขีณาสวานํ วิมลานํ, สนฺตจิตฺตาน ตาทินํฯ
[8]
อสีติภิกฺขุสหสฺสานํ, ปฐโม อาสิ สมาคโม;
สตฺตติภิกฺขุสหสฺสานํ, ทุติโย อาสิ สมาคโมฯ
[9]
สฏฺฐิภิกฺขุสหสฺสานํ , ตติโย อาสิ สมาคโม;
ชราทิภยภีตานํ, โอรสานํ มเหสิโนฯ
[10]
อหํ เตน สมเยน, สุทสฺสโน นาม ขตฺติโย;
นิมนฺเตตฺวา มหาวีรํ, ทานํ ทตฺวา มหารหํ;
อนฺนปาเนน วตฺเถน, สสงฺฆํ ชิน ปูชยิํฯ
[11]
ตสฺส พุทฺธสฺส อสมสฺส, จกฺกํ วตฺติตมุตฺตมํ;
สุตฺวาน ปณิตํ ธมฺมํ, ปพฺพชฺชมภิโรจยิํฯ
[12]
มหาทานํ ปวตฺเตตฺวา, รตฺตินฺทิวมตนฺทิโต;
ปพฺพชฺชํ คุณสมฺปนฺนํ, ปพฺพชิํ ชินสนฺติเกฯ
[13]
อาจารคุณสมฺปนฺโน, วตฺตสีลสมาหิโต;
สพฺพญฺญุตํ คเวสนฺโต, รมามิ ชินสาสเนฯ
[14]
สทฺธาปีติํ อุปคนฺตฺวา, พุทฺธํ วนฺทามิ สตฺถรํ;
ปีติ อุปฺปชฺชติ มยฺหํ, โพธิยาเยว การณาฯ
[15]
อนิวตฺตมานสํ ญตฺวา, สมฺพุทฺโธ เอตทพฺรวิ;
‘‘เอกติํเส อิโต กปฺเป, อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติฯ
[16]
‘‘อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา…เป.… เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ’’ฯ
[17]
ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา, ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยิํ;
อุตฺตริํ วตมธิฏฺฐาสิํ, ทสปารมิปูริยาฯ
[18]
อโนมํ นาม นครํ, สุปฺปตีโต นาม ขตฺติโย;
มาตา ยสวตี นาม, เวสฺสภุสฺส มเหสิโนฯ
[19]
ฉ จ วสฺสสหสฺสานิ, อคารํ อชฺฌ โส วสิ;
รุจิ สุรุจิ รติวฑฺฒโน, ตโย ปาสาทมุตฺตมาฯ
[20]
อนูนติํสสหสฺสานิ, นาริโย สมลงฺกตา;
สุจิตฺตา นาม สา นารี, สุปฺปพุทฺโธ นาม อตฺรโชฯ
[21]
นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา, สิวิกายาภินิกฺขมิ;
ฉมาสํ ปธานจารํ, อจรี ปุริสุตฺตโมฯ
[22]
พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต, เวสฺสภูโลกนายโก;
วตฺติ จกฺกํ มหาวีโร, อรุณาราเม นรุตฺตโมฯ
[23]
โสโณ จ อุตฺตโร เจว, อเหสุํ อคฺคสาวกา;
อุปสนฺโต นามุปฏฺฐาโก, เวสฺสภุสฺส มเหสิโนฯ
[24]
รามา [ทามา (สี.)] เจว สมาลา จ, อเหสุํ อคฺคสาวิกา;
โพธิ ตสฺส ภควโต, มหาสาโลติ วุจฺจติฯ
[25]
โสตฺถิโก เจว รมฺโภ จ, อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา;
โคตมี สิริมา เจว, อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกาฯ
[26]
สฏฺฐิรตนมุพฺเพโธ, เหมยูปสมูปโม;
กายา นิจฺฉรติ รสฺมิ, รตฺติํว ปพฺพเต สิขีฯ
[27]
สฏฺฐิวสฺสสหสฺสานิ, อายุ ตสฺส มเหสิโน;
ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส, ตาเรสิ ชนตํ พหุํฯ
[28]
ธมฺมํ วิตฺถาริกํ กตฺวา, วิภชิตฺวา มหาชนํ;
ธมฺมนาวํ ฐเปตฺวาน, นิพฺพุโต โส สสาวโกฯ
[29]
ทสฺสเนยฺยํ สพฺพชนํ, วิหารํ อิริยาปถํ;
สพฺพํ ตมนฺตรหิตํ, นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราฯ
[30]
เวสฺสภู ชินวโร สตฺถา, เขมารามมฺหิ นิพฺพุโต;
ธาตุวิตฺถาริกํ อาสิ, เตสุ เตสุ ปเทสโตติฯ
เวสฺสภุสฺส ภควโต วํโส เอกวีสติโมฯ
24. กกุสนฺธพุทฺธวํโส
[1]
เวสฺสภุสฺส อปเรน, สมฺพุทฺโธ ทฺวิปทุตฺตโม;
กกุสนฺโธ นาม นาเมน, อปฺปเมยฺโย ทุราสโทฯ
[2]
อุคฺฆาเฏตฺวา สพฺพภวํ, จริยาย ปารมิํ คโต;
สีโหว ปญฺชรํ เภตฺวา, ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํฯ
[3]
ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตนฺเต, กกุสนฺเธ โลกนายเก;
จตฺตารีสโกฏิสหสฺสานํ, ธมฺมาภิสมโย อหุฯ
[4]
อนฺตลิกฺขมฺหิ อากาเส, ยมกํ กตฺวา วิกุพฺพนํ;
ติํสโกฏิสหสฺสานํ, โพเธสิ เทวมานุเสฯ
[5]
นรเทวสฺส ยกฺขสฺส, จตุสจฺจปฺปกาสเน;
ธมฺมาภิสมโย ตสฺส, คณนาโต อสงฺขิโยฯ
[6]
กกุสนฺธสฺส ภควโต, เอโก อาสิ สมาคโม;
ขีณาสวานํ วิมลานํ, สนฺตจิตฺตาน ตาทินํฯ
[7]
จตฺตาลีสสหสฺสานํ, ตทา อาสิ สมาคโม;
ทนฺตภูมิมนุปฺปตฺตานํ, อาสวาริคณกฺขยาฯ
[8]
อหํ เตน สมเยน, เขโม นามาสิ ขตฺติโย;
ตถาคเต ชินปุตฺเต, ทานํ ทตฺวา อนปฺปกํฯ
[9]
ปตฺตญฺจ จีวรํ ทตฺวา, อญฺชนํ มธุลฏฺฐิกํ;
อิเมตํ ปตฺถิตํ สพฺพํ, ปฏิยาเทมิ วรํ วรํฯ
[10]