เมนู

พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต, สิขี โลกคฺคนายโก;

วตฺติ จกฺกํ มหาวีโร, มิคทาเย นรุตฺตโมฯ

[20]

อภิภู สมฺภโว เจว, อเหสุํ อคฺคสาวกา;

เขมงฺกโร นามุปฏฺฐาโก, สิขิสฺสาปิ มเหสิโนฯ

[21]

สขิลา จ ปทุมา จ, อเหสุํ อคฺคสาวิกา;

โพธิ ตสฺส ภควโต, ปุณฺฑรีโกติ วุจฺจติฯ

[22]

สิริวฑฺโฒ จ นนฺโท จ, อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา;

จิตฺตา เจว สุคุตฺตา จ, อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกาฯ

[23]

อุจฺจตฺตเนน โส พุทฺโธ, สตฺตติหตฺถมุคฺคโต;

กญฺจนคฺฆิยสงฺกาโส, ทฺวตฺติํสวรลกฺขโณฯ

[24]

ตสฺสาปิ พฺยามปฺปภา กายา, ทิวารตฺติํ นิรนฺตรํ;

ทิโสทิสํ นิจฺฉรนฺติ, ตีณิโยชนโส ปภาฯ

[25]

สตฺตติวสฺสสหสฺสานิ, อายุ ตสฺส มเหสิโน;

ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส, ตาเรสิ ชนตํ พหุํฯ

[26]

ธมฺมเมฆํ ปวสฺเสตฺวา, เตมยิตฺวา สเทวเก;

เขมนฺตํ ปาปยิตฺวาน, นิพฺพุโต โส สสาวโกฯ

[27]

อนุพฺยญฺชนสมฺปนฺนํ, ทฺวตฺติํสวรลกฺขณํ;

สพฺพํ ตมนฺตรหิตํ, นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราฯ

[28]

สิขี มุนิวโร พุทฺโธ, อสฺสารามมฺหิ นิพฺพุโต;

ตตฺเถวสฺส ถูปวโร, ตีณิโยชนมุคฺคโตติฯ

สิขิสฺส ภควโต วํโส วีสติโมฯ

23. เวสฺสภูพุทฺธวํโส

[1]

ตตฺเถว มณฺฑกปฺปมฺหิ, อสโม อปฺปฏิปุคฺคโล;

เวสฺสภู นาม นาเมน, โลเก อุปฺปชฺชิ นายโก [โส ชิโน (สฺยา. กํ. ก.)]

[2]

อาทิตฺตํ วต ราคคฺคิ, ตณฺหานํ วิชิตํ ตทา;

นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา, ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํฯ

[3]

ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตนฺเต, เวสฺสภูโลกนายเก;

อสีติโกฏิสหสฺสานํ, ปฐมาภิสมโย อหุฯ

[4]

ปกฺกนฺเต จาริกํ รฏฺเฐ, โลกเชฏฺเฐ นราสเภ;

สตฺตติโกฏิสหสฺสานํ, ทุติยาภิสมโย อหุฯ

[5]

มหาทิฏฺฐิํ วิโนเทนฺโต, ปาฏิเหรํ กโรติ โส;

สมาคตา นรมรู, ทสสหสฺสี สเทวเกฯ

[6]

มหาอจฺฉริยํ ทิสฺวา, อพฺภุตํ โลมหํสนํ;

เทวา เจว มนุสฺสา จ, พุชฺฌเร สฏฺฐิโกฏิโยฯ

[7]

สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ, เวสฺสภุสฺส มเหสิโน;

ขีณาสวานํ วิมลานํ, สนฺตจิตฺตาน ตาทินํฯ

[8]

อสีติภิกฺขุสหสฺสานํ, ปฐโม อาสิ สมาคโม;

สตฺตติภิกฺขุสหสฺสานํ, ทุติโย อาสิ สมาคโมฯ

[9]

สฏฺฐิภิกฺขุสหสฺสานํ , ตติโย อาสิ สมาคโม;

ชราทิภยภีตานํ, โอรสานํ มเหสิโนฯ

[10]

อหํ เตน สมเยน, สุทสฺสโน นาม ขตฺติโย;

นิมนฺเตตฺวา มหาวีรํ, ทานํ ทตฺวา มหารหํ;

อนฺนปาเนน วตฺเถน, สสงฺฆํ ชิน ปูชยิํฯ

[11]

ตสฺส พุทฺธสฺส อสมสฺส, จกฺกํ วตฺติตมุตฺตมํ;

สุตฺวาน ปณิตํ ธมฺมํ, ปพฺพชฺชมภิโรจยิํฯ

[12]

มหาทานํ ปวตฺเตตฺวา, รตฺตินฺทิวมตนฺทิโต;

ปพฺพชฺชํ คุณสมฺปนฺนํ, ปพฺพชิํ ชินสนฺติเกฯ

[13]

อาจารคุณสมฺปนฺโน, วตฺตสีลสมาหิโต;

สพฺพญฺญุตํ คเวสนฺโต, รมามิ ชินสาสเนฯ

[14]

สทฺธาปีติํ อุปคนฺตฺวา, พุทฺธํ วนฺทามิ สตฺถรํ;

ปีติ อุปฺปชฺชติ มยฺหํ, โพธิยาเยว การณาฯ

[15]

อนิวตฺตมานสํ ญตฺวา, สมฺพุทฺโธ เอตทพฺรวิ;

‘‘เอกติํเส อิโต กปฺเป, อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติฯ

[16]

‘‘อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา…เป.… เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ’’ฯ

[17]

ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา, ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยิํ;

อุตฺตริํ วตมธิฏฺฐาสิํ, ทสปารมิปูริยาฯ

[18]

อโนมํ นาม นครํ, สุปฺปตีโต นาม ขตฺติโย;

มาตา ยสวตี นาม, เวสฺสภุสฺส มเหสิโนฯ

[19]

ฉ จ วสฺสสหสฺสานิ, อคารํ อชฺฌ โส วสิ;

รุจิ สุรุจิ รติวฑฺฒโน, ตโย ปาสาทมุตฺตมาฯ

[20]

อนูนติํสสหสฺสานิ, นาริโย สมลงฺกตา;

สุจิตฺตา นาม สา นารี, สุปฺปพุทฺโธ นาม อตฺรโชฯ

[21]

นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา, สิวิกายาภินิกฺขมิ;

ฉมาสํ ปธานจารํ, อจรี ปุริสุตฺตโมฯ

[22]

พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต, เวสฺสภูโลกนายโก;

วตฺติ จกฺกํ มหาวีโร, อรุณาราเม นรุตฺตโมฯ

[23]

โสโณ จ อุตฺตโร เจว, อเหสุํ อคฺคสาวกา;

อุปสนฺโต นามุปฏฺฐาโก, เวสฺสภุสฺส มเหสิโนฯ

[24]

รามา [ทามา (สี.)] เจว สมาลา จ, อเหสุํ อคฺคสาวิกา;

โพธิ ตสฺส ภควโต, มหาสาโลติ วุจฺจติฯ

[25]

โสตฺถิโก เจว รมฺโภ จ, อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา;

โคตมี สิริมา เจว, อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกาฯ

[26]

สฏฺฐิรตนมุพฺเพโธ, เหมยูปสมูปโม;

กายา นิจฺฉรติ รสฺมิ, รตฺติํว ปพฺพเต สิขีฯ

[27]

สฏฺฐิวสฺสสหสฺสานิ, อายุ ตสฺส มเหสิโน;

ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส, ตาเรสิ ชนตํ พหุํฯ

[28]

ธมฺมํ วิตฺถาริกํ กตฺวา, วิภชิตฺวา มหาชนํ;

ธมฺมนาวํ ฐเปตฺวาน, นิพฺพุโต โส สสาวโกฯ

[29]

ทสฺสเนยฺยํ สพฺพชนํ, วิหารํ อิริยาปถํ;

สพฺพํ ตมนฺตรหิตํ, นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราฯ

[30]

เวสฺสภู ชินวโร สตฺถา, เขมารามมฺหิ นิพฺพุโต;

ธาตุวิตฺถาริกํ อาสิ, เตสุ เตสุ ปเทสโตติฯ

เวสฺสภุสฺส ภควโต วํโส เอกวีสติโมฯ

24. กกุสนฺธพุทฺธวํโส

[1]

เวสฺสภุสฺส อปเรน, สมฺพุทฺโธ ทฺวิปทุตฺตโม;

กกุสนฺโธ นาม นาเมน, อปฺปเมยฺโย ทุราสโทฯ

[2]

อุคฺฆาเฏตฺวา สพฺพภวํ, จริยาย ปารมิํ คโต;

สีโหว ปญฺชรํ เภตฺวา, ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํฯ

[3]

ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตนฺเต, กกุสนฺเธ โลกนายเก;

จตฺตารีสโกฏิสหสฺสานํ, ธมฺมาภิสมโย อหุฯ

[4]

อนฺตลิกฺขมฺหิ อากาเส, ยมกํ กตฺวา วิกุพฺพนํ;

ติํสโกฏิสหสฺสานํ, โพเธสิ เทวมานุเสฯ

[5]

นรเทวสฺส ยกฺขสฺส, จตุสจฺจปฺปกาสเน;

ธมฺมาภิสมโย ตสฺส, คณนาโต อสงฺขิโยฯ

[6]

กกุสนฺธสฺส ภควโต, เอโก อาสิ สมาคโม;

ขีณาสวานํ วิมลานํ, สนฺตจิตฺตาน ตาทินํฯ

[7]

จตฺตาลีสสหสฺสานํ, ตทา อาสิ สมาคโม;

ทนฺตภูมิมนุปฺปตฺตานํ, อาสวาริคณกฺขยาฯ

[8]

อหํ เตน สมเยน, เขโม นามาสิ ขตฺติโย;

ตถาคเต ชินปุตฺเต, ทานํ ทตฺวา อนปฺปกํฯ

[9]

ปตฺตญฺจ จีวรํ ทตฺวา, อญฺชนํ มธุลฏฺฐิกํ;

อิเมตํ ปตฺถิตํ สพฺพํ, ปฏิยาเทมิ วรํ วรํฯ

[10]