เมนู

โสปิ พุทฺโธ อมิตยโส, ทฺวตฺติํสวรลกฺขโณ;

อสีติหตฺถมุพฺเพโธ, สาลราชาว ทิสฺสติฯ

[24]

อคฺคิจนฺทสูริยานํ, นตฺถิ ตาทิสิกา ปภา;

ยถา อหุ ปภา ตสฺส, อสมสฺส มเหสิโนฯ

[25]

ตสฺสาปิ เทวเทวสฺส, อายุ ตาวตกํ อหุ;

นวุติวสฺสสหสฺสานิ, โลเก อฏฺฐาสิ จกฺขุมาฯ

[26]

โสปิ พุทฺโธ อสมสโม, ยุคานิปิ ตานิ อตุลิยานิ;

สพฺพํ ตมนฺตรหิตํ, นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราฯ

[27]

ปิยทสฺสี มุนิวโร, อสฺสตฺถารามมฺหิ นิพฺพุโต;

ตตฺเถวสฺส ชินถูโป, ตีณิโยชนมุคฺคโตติฯ

ปิยทสฺสิสฺส ภควโต วํโส เตรสโมฯ

16. อตฺถทสฺสีพุทฺธวํโส

[1]

ตตฺเถว มณฺฑกปฺปมฺหิ, อตฺถทสฺสี มหายโส;

มหาตมํ นิหนฺตฺวาน, ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํฯ

[2]

พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต, ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตยิ;

อมเตน ตปฺปยี โลกํ, ทสสหสฺสิสเทวกํฯ

[3]

ตสฺสาปิ โลกนาถสฺส, อเหสุํ อภิสมยา ตโย;

โกฏิสตสหสฺสานํ, ปฐมาภิสมโย อหุฯ

[4]

ยทา พุทฺโธ อตฺถทสฺสี, จรเต เทวจาริกํ;

โกฏิสตสหสฺสานํ, ทุติยาภิสมโย อหุฯ

[5]

ปุนาปรํ ยทา พุทฺโธ, เทเสสิ ปิตุสนฺติเก;

โกฏิสตสหสฺสานํ, ตติยาภิสมโย อหุฯ

[6]

สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ, ตสฺสาปิ จ มเหสิโน;

ขีณาสวานํ วิมลานํ, สนฺตจิตฺตาน ตาทินํฯ

[7]

อฏฺฐนวุติสหสฺสานํ , ปฐโม อาสิ สมาคโม;

อฏฺฐาสีติสหสฺสานํ, ทุติโย อาสิ สมาคโมฯ

[8]

อฏฺฐสตฺตติสตสหสฺสานํ , ตติโย อาสิ สมาคโม;

อนุปาทา วิมุตฺตานํ, วิมลานํ มเหสินํฯ

[9]

อหํ เตน สมเยน, ชฏิโล อุคฺคตาปโน;

สุสีโม นาม นาเมน, มหิยา เสฏฺฐสมฺมโตฯ

[10]

ทิพฺพํ มนฺทารวํ ปุปฺผํ, ปทุมํ ปาริฉตฺตกํ;

เทวโลกาหริตฺวาน, สมฺพุทฺธมภิปูชยิํฯ

[11]

โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ, อตฺถทสฺสี มหามุนิ;

‘‘อฏฺฐารเส กปฺปสเต, อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติฯ

[12]

‘‘ปธานํ ปทหิตฺวาน…เป.… เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ’’ฯ

[13]

ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา, หฏฺโฐ [ตุฏฺโฐ (สฺยา. กํ.)] สํวิคฺคมานโส;

อุตฺตริํ วตมธิฏฺฐาสิํ, ทสปารมิปูริยาฯ

[14]

โสภณํ นาม นครํ, สาคโร นาม ขตฺติโย;

สุทสฺสนา นาม ชนิกา, อตฺถทสฺสิสฺส สตฺถุโนฯ

[15]

ทสวสฺสสหสฺสานิ, อคารํ อชฺฌ โส วสิ;

อมรคิริ สุคิริ วาหนา, ตโย ปาสาทมุตฺตมาฯ

[16]

เตตฺติํสญฺจ สหสฺสานิ, นาริโย สมลงฺกตา;

วิสาขา นาม นารี จ, เสโล นามาสิ อตฺรโชฯ

[17]

นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา, อสฺสยาเนน นิกฺขมิ;

อนูนอฏฺฐมาสานิ, ปธานํ ปทหี ชิโนฯ

[18]

พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต, อตฺถทสฺสี มหายโส;

วตฺติ จกฺกํ มหาวีโร, อโนมุยฺยาเน นราสโภฯ

[19]

สนฺโต จ อุปสนฺโต จ, อเหสุํ อคฺคสาวกา;

อภโย นามุปฏฺฐาโก, อตฺถทสฺสิสฺส สตฺถุโนฯ

[20]

ธมฺมา เจว สุธมฺมา จ, อเหสุํ อคฺคสาวิกา;

โพธิ ตสฺส ภควโต, จมฺปโกติ ปวุจฺจติฯ

[21]

นกุโล จ นิสโภ จ, อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา;

มกิลา จ สุนนฺทา จ, อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกาฯ

[22]

โสปิ พุทฺโธ อสมสโม, อสีติหตฺถมุคฺคโต;

โสภเต สาลราชาว, อุฬุราชาว ปูริโตฯ

[23]

ตสฺส ปากติกา รํสี, อเนกสตโกฏิโย;

อุทฺธํ อโธ ทส ทิสา, ผรนฺติ โยชนํ สทาฯ

[24]

โสปิ พุทฺโธ นราสโภ, สพฺพสตฺตุตฺตโม มุนิ;

วสฺสสตสหสฺสานิ, โลเก อฏฺฐาสิ จกฺขุมาฯ

[25]

อตุลํ ทสฺเสตฺวา โอภาสํ, วิโรเจตฺวา สเทวเก [อตุลํ ทสฺสยิตฺวาน, โอภาเสตฺวา สเทวเก (สี. ก.)];

โสปิ อนิจฺจตํ ปตฺโต, ยถคฺคุปาทานสงฺขยาฯ

[26]

อตฺถทสฺสี ชินวโร, อโนมารามมฺหิ นิพฺพุโต;

ธาตุวิตฺถาริกํ อาสิ, เตสุ เตสุ ปเทสโตติฯ

อตฺถทสฺสิสฺส ภควโต วํโส จุทฺทสโมฯ

17. ธมฺมทสฺสีพุทฺธวํโส

[1]

ตตฺเถว มณฺฑกปฺปมฺหิ, ธมฺมทสฺสี มหายโส;

ตมนฺธการํ วิธมิตฺวา, อติโรจติ สเทวเกฯ

[2]

ตสฺสาปิ อตุลเตชสฺส, ธมฺมจกฺกปฺปวตฺตเน;

โกฏิสตสหสฺสานํ, ปฐมาภิสมโย อหุฯ

[3]

ยทา พุทฺโธ ธมฺมทสฺสี, วิเนสิ สญฺชยํ อิสิํ;

ตทา นวุติโกฏีนํ, ทุติยาภิสมโย อหุฯ

[4]

ยทา สกฺโก อุปาคญฺฉิ, สปริโส วินายกํ;

ตทา อสีติโกฏีนํ, ตติยาภิสมโย อหุฯ

[5]

ตสฺสาปิ เทวเทวสฺส, สนฺนิปาตา ตโย อหุํ [อาสุํ (สี. สฺยา.)];

ขีณาสวานํ วิมลานํ, สนฺตจิตฺตาน ตาทินํฯ

[6]

ยทา พุทฺโธ ธมฺมทสฺสี, สรเณ วสฺสํ อุปาคมิ;

ตทา โกฏิสตสหสฺสานํ [โกฏิสหสฺสานํ (สี. สฺยา. กํ.)], ปฐโม อาสิ สมาคโมฯ

[7]

ปุนาปรํ ยทา พุทฺโธ, เทวโต เอติ มานุสํ;

ตทาปิ สตโกฏีนํ, ทุติโย อาสิ สมาคโมฯ

[8]