อรรถกถาเลขสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในเลขสูตรที่ 10 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า อภิณฺหํ ความว่า เนืองนิตย์ คือชั่วนิรันดร. บทว่า
อคาฬฺเหน ความว่า ด้วยคำหนัก ๆ คือคำกักขฬะ. บทว่า ผรุเสน
ความว่า ด้วยคำหยาบคาย อธิบายว่า แม้ถูกต่อว่าอย่างหนัก ๆ อย่างหยาบ ๆ
ดังนี้. บทว่า อมนาเปน ความว่า ด้วยคำที่ไม่ชื่นใจ คือไม่เจริญใจ.
บทว่า สนฺธิยติเยว ความว่า ยังสมานไว้ได้. บทว่า สํสนฺทติเยว ความว่า
ยังเป็นเช่นเดิมนั่นเอง. บทว่า สมฺโมทติเยว ความว่า ถึงความเป็นอันหนึ่ง
อันเดียวกันนั่นเอง. คำที่เหลือในบททั้งปวงง่ายทั้งนั้น ฉะนี้แล.
จบอรรถกถาเลขสูตรที่ 10
จบกุสินารวรรควรรณนาที่ 3

รวมพระสูตรที่มีในวรรคนี้ คือ

1. กุสินารสูตร 2. ภัณฑนสูตร 3. โคตมสูตร 4. ภรัณฑุสูตร
5. หัตถกสูตร 6. กฏุวิยสูตร 7. ปฐมอนุรุทธสูตร 8. ทุติยอนุรุทธสูตร
9. ปฏิจฉันนสูตร 10. เลขสูตร และอรรถกถา.

โยธาชีวรรคที่ 4

1. โยธสูตร

ว่าด้วยนักรบที่คู่ควรแก่พระราชา

[573] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย นักรบประกอบด้วยองค์ 3 จึงคู่ควร
แก่พระราชา เป็นราชเสวก นับว่าเป็นองคาพยพของพระราชาทีเดียว องค์ 3
คืออะไร คือ ยิงไกล 1 ยิงเร็ว 1 ทำลาย (ข้าศึก) หมู่ใหญ่ได้ 1 นักรบ
ประกอบด้วยองค์ 3 นี้แล จึงคู่ควรแก่พระราชา เป็นราชเสวก นับว่าเป็น
องคาพยพของพระราชาทีเดียว
ฉันนั้นนั่นแล ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุประกอบด้วยธรรม 3 จึงเป็น
(อาหุเนยฺโย) ผู้ควรของคำนับ (ปาหุเนยฺโย) ผู้ควรของต้อนรับ (ทกฺขิณยฺโย)
ผู้ควรของทำบุญ (อญฺชลิกรณีโย) ผู้ควรทำอัญชลี (อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขติตํ
โลกสฺส) เป็นนาบุญของโลก ไม่มีนาบุญอื่นยิ่งกว่า ธรรม 3 คืออะไร คือ
ยิงไกล 1 ยิงเร็ว 1 ทำลาย (ข้าศึก) หมู่ใหญ่ได้ 1
ภิกษุยิงไกลเป็นอย่างไร ? ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ เห็นด้วยปัญญา
อันชอบตามเป็นจริงอย่างนี้ว่า (ขันธ์ 5 คือ) รูป (ร่างกายอันประกอบขึ้น
ด้วยธาตุ 4) เวทนา (ความเสวยอารมณ์เป็นสุขบ้างเป็นทุกข์บ้าง ไม่ทุกข์
ไม่สุขบ้าง) สัญญา (ความจำอะไร ๆ ได้) สังขาร (ความคิดอ่านต่าง ๆ
ดีบ้าง ไม่ดีบ้าง กลาง ๆ บ้าง) วิญญาณ (ความรู้สึกทางทวาร 6) ทุกอย่าง
ทั้งที่เป็นอดีต อนาคต ปัจจุบัน ทั้งภายใน ภายนอก ทั้งหยาบ ละเอียด