เมนู

อรรถกถาปฐมเสขสูตร



พึงทราบวินิจฉัยในปฐมเสขสูตรที่ 5 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า อุชุมคฺคานุสาริโน ความว่า อริยมรรคเรียกว่า ทางตรง
เสขบุคคลผู้ระลึกถึง คือดำเนินไปสู่ทางตรงนั้น. บทว่า ขยสฺมึ ปฐมํ ญาณํ
ความว่า มรรคญาณนั้นแลเกิดขึ้นก่อน. จริงอยู่ มรรคชื่อว่า ขยะ
(ความสิ้นไป) แห่งกิเลสทั้งหลาย เพราะปลอดภัยจากกิเลส ญาณที่สัมปยุต
ด้วยมรรคนั้น ชื่อว่า ขยญาณ. บทว่า ตโต อญฺญา อนนฺตรา ความว่า
ปัญญาเครื่องรู้ทั่วย่อมเกิดขึ้นต่อจากมรรคญาณที่ 4 นั้น อธิบายว่า อรหัตผล
ย่อมเกิดขึ้น. บทว่า อญฺญาวิมุตฺตสฺส ได้แก่ หลุดพ้นแล้วด้วยวิมุตติ คือ
อรหัตผล. บทว่า ญาณํ เว โหติ ได้แก่ มีปัจจเวกขณญาณแล.
พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสเสขบุคคล 7 จำพวก ไว้ทั้งในพระสูตรทั้งใน
คาถาทั้งหลาย แต่ทรงแสดงพระขีณาสพไว้ในตอนสุดท้ายแล.
จบอรรถกถาปฐมเสขสูตรที่ 5

6. ทุติยเสขสูตร



ว่าด้วยเสขบุคคล



[526] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สิกขาบทที่สำคัญ 150 นี้ ย่อมมาสู่
อุทเทสทุกกึ่งเดือน ซึ่งกุลบุตรทั้งหลายผู้ปรารถนาประโยชน์ ศึกษากันอยู่
ภิกษุทั้งหลาย สิกขา 3 นี้ ที่สิกขาบททั้งปวงนั่นรวมกันอยู่ สิกขา 3 คือ