ชีวิตถูกชรานำเข้าไปใกล้ความมีอายุ
สั้น ผู้ที่ถูกชรานำเข้าไปใกล้แล้ว ย่อมไม่
มีที่ต้านทาน เมื่อบุคคลเล็งเห็นภัยในความ
ตายนี้ ควรทำบุญทั้งหลายอันนำความสุข
มาให้ ความสำรวมทางกาย ทางวาจาและ
ทางใจ ในโลกนี้ ย่อมเป็นไปเพื่อความสุข
ไว้ผู้ที่ละโลกนี้ไปแล้ว ผู้ซึ่งสร้างสมบุญ
ไว้แต่เมื่อยังมีชีวิตอยู่.
จบปฐมชนสูตรที่ 1

ทุติยปัณณาสก์

พราหมณวรรควรรณนาที่ 1

อรรถกถาปฐมชนสูตร

พึงทราบวินิจฉัย ในปฐมชนสูตรที่ 1 แห่งพราหมณวรรคดังต่อไปนี้:-
บทว่า ชณฺณา ได้แก่ แก่คร่ำคร่าเพราะชรา. บทว่า วุฑฺฒา ได้แก่
เจริญวัย. บทว่า มหลฺลกา ได้แก่ แก่เพราะเกิด (มานาน). บทว่า
อฑฺฒคตา ได้แก่ ผ่านวัยครึ่งไปแล้ว. บทว่า วโย อนุปฺปตฺตา ได้แก่
ย่างเข้าปัจฉิมวัย. บทว่า เยน ภควา เตนุปสงฺกมึสุ ความว่า พราหมณ์
เห็นลูกเมียไม่ปฏิบัติตามคำของตน คิดว่า เราจะไปเฝ้าพระสมณโคดมแสวงหา
ทางที่จะนำออกจากทุกข์ ดังนี้แล้ว จึงเข้าไปเฝ้า.
บทว่า มยมสฺสุ โภ โคตม พฺราหฺมณ ความว่า พราหมณ์ทั้งสอง
ประกาศข้อที่ตนเป็นพราหมณ์ว่า ข้าแต่พระโคดมผู้เจริญ ข้าพระองค์ทั้งสอง