6. ทุติยปฐวีสูตร

เปรียบทุกข์ที่หมดไปเท่ากับแผ่นดิน

[1752] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย แผ่นดินใหญ่พึงถึงความสิ้นไปหมดไป
ยังเหลือก้อนดินประมาณเท่าเมล็ดกระเบา 7 ก้อน เธอทั้งหลายจะสำคัญความ
ข้อนั้นเป็นไฉน ความหมดไป สิ้นไป ของแผ่นดินใหญ่ กับก้อนดินประมาณ
เท่าเมล็ดกระเบา 7 ก้อนที่ยังเหลือ ไหนจะมากกว่ากัน ภิกษุทั้งหลายกราบทูล
ว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ แผ่นดินใหญ่ที่หมดไป สิ้นไป มากกว่า ก้อนดิน
ประมาณเท่าเมล็ดกระเบา 7 ก้อนที่ยังเหลืออยู่ มีประมาณน้อย เมื่อเทียบกับ
แผ่นดินใหญ่ที่หมดไป สิ้นไป ก้อนดินประมาณเท่าเมล็ดกระเบา 7 ก้อนที่ยัง
เหลืออยู่ ย่อมไม่ถึงซึ่งการนับ การเปรียบเทียบ หรือแม้ส่วนเสี้ยว.
พ. ฉันนั้นเหมือนกัน ภิกษุทั้งหลาย ทุกข์ของบุคคลผู้เป็นอริยสาวก
ฯลฯ เธอทั้งหลายพึงกระทำความเพียรเพื่อรู้ตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ ฯลฯ
ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา.
จบทุติปฐวีสูตรที่ 6

7. ปฐมสมุททสูตร

เปรียบทุกข์ที่เหลือเท่ากับหยดน้ำ

[1753] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนบุรุษตักน้ำมหาสมุทร
2-3 หยด เธอทั้งหลายจะสำคัญความข้อนั้นเป็นไฉน น้ำ 2-3 หยดที่เขา
ตักขึ้นกับน้ำในมหาสมุทร ไหนจะมากกว่ากัน ภิกษุทั้งหลายกราบทูลว่า ข้าแต่
พระองค์ผู้เจริญ น้ำในมหาสมุทรมากกว่า น้ำ 2-3 หยดที่เขาตักขึ้นมี

ประมาณน้อย เมื่อเทียบกับน้ำในมหาสมุทร น้ำ 2-3 หยดที่เขาตักขึ้น ย่อม
ไม่ถึงซึ่งการนับ การเปรียบเทียบ หรือแม้ส่วนเสี้ยว.
พ. ฉันนั้นเหมือนกัน ภิกษุทั้งหลาย ทุกข์ของบุคคลผู้เป็นอริยสาวก
ฯลฯ เธอทั้งหลายพึงกระทำความเพียรเพื่อรู้ตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ ฯลฯ
นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา.
จบปฐมสมุททสูตรที่ 7

8. ทุติยสมุททสูตร

เปรียบทุกข์ที่หมดเท่ากับมหาสมุทร

[1754] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนมหาสมุทรพึงถึงความ
สิ้นไป หมดไป ยังเหลือน้ำ 2-3 หยด เธอทั้งหลายจะสำคัญความข้อนั้น
เป็นไฉน น้ำในมหาสมุทรที่สิ้นไป หมดไป กับน้ำ 2-3 หยดที่ยังเหลือ
ไหนจะมากกว่ากัน ภิกษุทั้งหลายกราบทูลว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ น้ำใน
มหาสมุทรที่สิ้นไปหมดไปมากกว่า น้ำ 2-3 หยดที่ยังเหลือมีประมาณน้อย
เมื่อเทียบกับน้ำในมหาสมุทรที่สิ้นไป หมดไป น้ำ 2 - 3 หยดที่ยังเหลือ ย่อม
ไม่ถึงซึ่งการนับ การเปรียบเทียบ หรือแม้ส่วนเสี้ยว
พ. ฉันนั้นเหมือนกัน ภิกษุทั้งหลาย ทุกข์ของบุคคลผู้เป็นอริยสาวก
ฯลฯ เธอทั้งหลายพึงกระทำความเพียรเพื่อรู้ตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ ฯลฯ
นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา.
จบทุติยสมุททสูตรที่ 8