ให้ออกจากพรหมโลก แล้วนำจิตเข้าไปในความดับสักกายะเถิด ถ้าเขากล่าว
อย่างนี้ว่า จิตของเราออกจากพรหมโลกแล้ว เรานำจิตเข้าไปในความดับ
สักกายะแล้ว ดูก่อนมหาบพิตร อาตมภาพไม่กล่าวถึงความต่างอะไรกันของ
อุบาสก ผู้มีจิตพ้นแล้วอย่างนี้ กับภิกษุผู้พ้นแล้วตั้งร้อยปี คือ พ้นด้วย
วิมุตติเหมือนกัน.
จบคิลายนสูตรที่ 4

อรรถกถาคิลายนสูตร

พึงทราบอธิบายในคิลายนสูตรที่ 4.
คำว่า น โข ปเนตํ ความว่า เหตุนั้น อันข้าพระองค์ทั้งหลาย
หามิได้แล. พระโสดาบัน พระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงประสงค์เอาว่า อุบาสก
ผู้มีปัญญา. คำว่า ด้วยธรรม เป็นที่ตั้งแห่งความเบาใจ ความว่า ด้วยธรรม
ทั้งหลายที่ทำความเบาใจ. คำว่า อสฺสาสตายสฺมา แปลว่า ท่านจงเบาใจ.
คำว่า ท่านผู้เช่นกับเรา ได้แก่ ผู้เนื่องเฉพาะความตาย. คำว่า มีความตาย
เป็นธรรมดา ได้แก่ มีความตายเป็นสภาพ. คำว่า ขอท่านจงละ ได้แก่
จงเว้น คำว่า ละแล้ว ได้แก่ หยุดแล้ว
คำว่า ผู้มีจิตพ้นแล้วอย่างนี้ ความว่า ผู้มีจิตอันพ้นแล้ว ด้วย
การพ้นคืออรหัตผลอย่างนี้. คำว่า พ้นด้วยวิมุตติเหมือนกัน ความว่า
ความต่างกันแห่งวิมุตติ เพราะปรารภจิตที่พ้นแล้วนี้ใด อันจะพึงกล่าว เราไม่
กล่าวความต่างกันนั้น. ขึ้นชื่อว่า ประมาณในคุณเป็นที่มา คือ ในวัตรที่ลาน

พระเจดีย์ และลานโพธิ์ และในวัตร 80 ขันธกะ ของภิกษุสงฆ์
ย่อมไม่มี. ก็เมื่อแทงตลอดมรรคหรือผล อุบาสกและภิกษุทั้งหลาย ย่อม
ไม่มีเหตุทำให้ต่างกัน.
จบอรรถกถาคิลานยนสูตรที่ 4

5. ปฐมผลสูตร*

เจริญธรรม 4 ประการเพื่อทำให้แจ้งโสดาปัตติผล

[1634] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรม 4 ประการนี้ อันบุคคลเจริญ
แล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อกระทำให้แจ้งซึ่งโสดาปัตติผล ธรรม
4 ประการเป็นไฉน คือ การคบสัตบุรุษ 1 การฟังสัทธรรม 1 การกระทำ
ไว้ในใจโดยแยบคาย 1 การปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม 1 ดูก่อนภิกษุ
ทั้งหลาย ธรรม 4 ประการนี้แล อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว
ย่อมเป็นไป เพื่อกระทำให้แจ้งซึ่งโสดาปัตติผล.
จบปฐมผลสูตรที่ 5
* สูตรที่ 5-7 ไม่มีอรรถกถาแก้