5. ทุติยอานันทสูตร

ว่าด้วยปัญหาของพระอานนท์

[1399] ครั้งนั้น ท่านพระอานนท์เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้าถึง
ที่ประทับ ถวายบังคมพระผู้มีพระภาคเจ้าแล้ว นั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง
ครั้นแล้ว พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสถามท่านพระอานนท์ว่า ดูก่อนอานนท์
ธรรมอย่างหนึ่งอันภิกษุเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมยังธรรม 4 ข้อให้
บริบูรณ์ ธรรม 4 ข้ออันภิกษุเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมยังธรรม
7 ข้อให้บริบูรณ์ ธรรม 7 ข้ออันภิกษุเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อม
ยังธรรม 2 ข้อให้สมบูรณ์ มีอยู่หรือหนอ. ท่านพระอานนท์ได้กราบทูลว่า
ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ธรรมของข้าพระองค์ทั้งหลาย มีพระผู้มีพระภาคเจ้า
เป็นรากฐาน ฯลฯ
พ. ดูก่อนอานนท์ ธรรมอย่างหนึ่ง . อันภิกษุเจริญแล้ว กระทำให้
มากแล้ว ย่อมยังธรรม 4 ข้อให้บริบูรณ์ ... ธรรม 7 ข้ออันภิกษุเจริญแล้ว
กระทำให้มากแล้ว ย่อมยังธรรม 2 ข้อให้บริบูรณ์ มีอยู่..
[1400] ดูก่อนอานนท์ ก็ธรรมอย่างหนึ่ง อันภิกษุเจริญแล้ว
กระทำให้มากแล้ว ย่อมยังธรรม 4 ข้อให้บริบูรณ์ ธรรม 4 ข้อ . . . ธรรม
7 ข้ออันภิกษุเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมยังธรรม 2 ข้อให้บริบูรณ์
เป็นไฉน ดูก่อนอานนท์ ธรรมอย่างหนึ่ง คือ สมาธิอันสัมปยุตด้วยอานา-
ปานสติ อันภิกษุเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมยังสติปัฏฐาน 4 ให้
บริบูรณ์ สติปัฏฐาน 4 อันภิกษุเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมยัง

โพชฌงค์ 7 ให้บริบูรณ์ โพชฌงค์ 7 อันภิกษุเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว
ย่อมยังวิชชาและวิมุตติให้บริบูรณ์.
[1401] ดูก่อนอานนท์ ก็สมาธิอันสัมปยุตด้วยอานาปานสติ อัน
ภิกษุเจริญแล้วอย่างไร การทำให้มากแล้วอย่างไร ย่อมยังสติปัฏฐาน 4 ให้
บริบูรณ์ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ อยู่ในป่าก็ดี ฯลฯ ดูก่อนอานนท์ โพชฌงค์ 7
อันภิกษุเจริญแล้วอย่างนี้ กระทำให้มากแล้วอย่างนี้ ย่อมยังวิชชาและวิมุตติ
ให้บริบูรณ์.
จบทุติยอานันทสูตรที่ 4

สูตรที่ 4 ที่ 5 และที่ 6 มีข้อกำหนดเท่ากับสูตรที่ 3 นี้เอง. คำ
ที่เหลือทุกแห่ง ตื้นทั้งนั้นแล.
จบอานาปานสังยุตตวรรณนาที่ 10

5. ปฐมภิกขุสูตร

ว่าด้วยปัญหาของภิกษุหลายรูป

[1402] ครั้งนั้น ภิกษุมากรูปเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้าถึงที่
ประทับ ถวายบังคมพระผู้มีพระภาคเจ้าแล้ว นั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง
ครั้นแล้ว ได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ธรรม