พลสังยุต

ว่าด้วยพละ 5

[1099] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พละ 5ประการนี้. 5 ประการเป็นไฉน
คือ สัทธาพละ 1 วิริยพละ 1 สติพละ 1 สมาธิพละ 1 ปัญญาพละ 1
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พละ 5 ประการนี้แล.
[1100] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย แม่น้ำคงคาไหลไปสู่ทิศปราจีน หลั่ง
ไปสู่ทิศปราจีน บ่าไปสู่ทิศปราจีน แม้ฉันใด ภิกษุเจริญพละ 5 กระทำให้
มากซึ่งพละ 5 ย่อมเป็นผู้น้อมไปสู่นิพพาน โน้มไปสู่นิพพาน โอนไปสู่
นิพพาน ฉันนั้นเหมือนกัน.
[1101] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็ภิกษุเจริญพละ 5 กระทำให้มากซึ่ง
พละ 5 อย่างไรเล่า ย่อมเป็นผู้น้อมไปสู่นิพพาน โน้มไปสู่นิพพาน โอนไป
สู่นิพพาน ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมเจริญสัทธาพละ อันอาศัยวิเวก อาศัย
วิราคะ อาศัยนิโรธ น้อมไปในการสละ ย่อมเจริญวิริยพละ... สติพละ...
สมาธิพละ... ปัญญาพละ อันอาศัยวิเวก อาศัยวิราคะ อาศัยนิโรธ น้อม
ไปในการสละ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเจริญพละ 5 กระทำให้มากซึ่งพละ
5 อย่างนี้แล ย่อมเป็นผู้น้อมไปสู่นิพพาน โน้มไปสู่นิพพาน โอนไปสู่นิพพาน.
[1102] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สังโยชน์อันเป็นส่วนเบื้องบน 5
เหล่านี้ สังโยชน์อันเป็นส่วนเบื้องบน 5 เป็นไฉน คือ รูปราคะ อรูปราคะ
มานะ อุทธัจจะ อวิชชา ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สังโยชน์อันเป็นส่วนเบื้องบน
5 เหล่านี้แล.

[1103] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พละ 5 อันภิกษุพึงเจริญเพื่อรู้ยิ่ง
เพื่อกำหนดรู้ เพื่อความสิ้นไป เพื่อละสังโยชน์อันเป็นส่วนเบื้องบน 5 เหล่า
นี้แล พละ 5 เป็นไฉน ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมเจริญสัทธาพละ....
วิริยพละ.. สติพละ... สมาธิพละ..4 ปัญญาพละ อันอาศัยวิเวก อาศัย
วิราคะ อาศัยนิโรธ น้อมไปในการสละ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พละ 5 เหล่านี้
อันภิกษุพึงเจริญ. เพื่อรู้ยิ่ง เพื่อกำหนดรู้ เพื่อความสิ้นไป เพื่อละสังโยชน์
อันเป็นส่วนเบื้องบน 5 เหล่านี้แล.
[1104] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย แม่น้ำคงคาไหลไปสู่ทิศปราจีน หลั่ง
ไปสู่ทิศปราจีน บ่าไปสู่ทิศปราจีน แม้ฉันใด ภิกษุเจริญพละ 5 กระทำให้
มากซึ่งพละ 5 ย่อมเป็นผู้น้อมไปสู่นิพพาน โน้มไปสู่นิพพาน โอนไปสู่
นิพพาน ฉันนั้นเหมือนกัน.
[1105] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเจริญพละ 5 กระทำให้มากซึ่ง
พละ 5 อย่างไรเล่า ย่อมเป็นผู้น้อมไปสู่นิพพาน โน้มไปสู่นิพพาน โอนไป
สู่นิพพาน ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมเจริญสัทธาพละมีอันจำกัดราคะเป็นที่สุด
มีอันจำกัดโทสะเป็นที่สุด มีอันกำจัดโมหะเป็นที่สุด ... ย่อมเจริญปัญญาพละ
มีอันกำจัดราคะเป็นที่สุด มีอันกำจัดโทสะเป็นที่สุด มีอันกำจัดโมหะเป็นที่สุด
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเจริญพละ 5 การทำให้มากซึ่งพละ 5 อย่างนี้แล
ย่อมเป็นผู้น้อมไปสู่นิพพาน โน้มไปสู่นิพพาน โอนไปสู่นิพพาน.
[1106] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สังโยชน์อันเป็นส่วนเบื้องบน 5
เหล่านี้ สังโยชน์อันเป็นส่วนเบื้องบน 5 เป็นไฉน คือ รูปราคะ อรูปราคะ
มานะ อุทธัจจะ อวิชชา ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สังโยชน์อันเป็นส่วนเบื้องบน
เหล่านี้แล.

[1107] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พละ 5 อัน ภิกษุพึงเจริญ เพื่อรู้ยิ่ง
เพื่อกำหนดรู้ เพื่อความสิ้นไป เพื่อละซึ่งสังโยชน์อันเป็นส่วนเบื้องบน 5
เหล่านี้แล พละ 5 เป็นไฉน ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมเจริญสัทธาพละมี
อันกำจัดราคะเป็นที่สุด มีอันกำจัดโทสะเป็นที่สุด มีอันกำจัดโมหะเป็นที่สุด
ย่อมเจริญปัญญาพละมีอัน กำจัดราคะเป็นที่สุด มีอันกำจัดโทสะเป็นที่สุด
มีอันกำจัดโมหะเป็นที่สุด ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พละ 5 เหล่านี้แล อันภิกษุ
พึงเจริญเพื่อรู้ยิ่ง เพื่อกำหนดรู้ เพื่อความสิ้นไป เพื่อละซึ่งสังโยชน์อันเป็น
ส่วนเบื้องบน 5 เหล่านี้แล.
จบพลสังยุต

อรรถกถาพลสังยุต

พละทั้งหลายที่ตรัสไว้ใน พลสังยุต ก็เป็นของเจือกันเหมือนกัน.
คำที่เหลือทุกแห่งตื้นทั้งนั้นแล.
จบอรรถกถาพลสังยุต