เมนู

อรรถกถาสุริยเปยยาล



พึงทราบวินิจฉัยใน สุริยเปยยาล.
พึงทราบเนื้อความในที่ทั้งปวงอย่างนี้ว่า ความเป็นผู้มีมิตรดี ดุจการ
ขึ้นไปแห่งอรุณ อริยมรรคพร้อมกับวิปัสสนาอันดำรงอยู่ เพราะความเป็นผู้มี
มิตรดีแล้วทำให้เกิดขึ้น ดุจความปรากฏแห่งพระอาทิตย์. บทว่า สีลสมฺปทา
ได้แก่ จตุปาริสุทธศีล. บทว่า ฉนฺทสมฺปทา ได้แก่ กัตตุกามยตาฉันทะ
อันเป็นกุศล. บทว่า อตฺตสมฺปทา คือความเป็นผู้มีจิตสมบูรณแล้ว. บทว่า
ทิฏฺฐิสมฺปทา ได้แก่ ความถึงพร้อมแห่งญาณ. บทว่า อปฺปมาทสมฺปทา
ได้เเก่ ความถึงพร้อมแห่งความไม่ประมาทอันเป็นตัวการ. บทว่า โยนิโส-
มนสิการสมฺปทา
ได้แก่ ความถึงพร้อมแห่งการกระทำไว้ในใจโดยอุบาย.
ท่านกล่าวบทว่า กลฺยาณมิตฺตตา เป็นต้นอีก เพื่อแสดงภาวะโดยอาการแม้อื่น
แห่งสัมมาทิฏฐิเป็นต้น. พระสูตรเหล่านี้ทั้งหมดท่านกล่าวด้วยสามารถแห่ง
อัธยาศัยของบุคคลโดยเฉพาะ.
จบอรรถกถาสุริยเปยยาลที่ 6

รวมพระสูตรที่มีในเปยยาลนี้


1. ปฐมกัลยาณมิตตสูตร 2. ปฐมสีลสัมปทาสูตร
3. ปฐมฉันทสัมปทาสูตร 4. ปฐมอัตตสัมปทาสูตร
5. ปฐมทิฏฐิสัมปทาสูตร 6. ปฐมอัปปมาทสัมปทาสูตร
7. ปฐมโยนิโสมนสิการสัมปทาสูตร 8. ทุติยกัลยาณมิตตสูตร
9. ทุติยสีลสัมปทาสูตร 10. ทุติยฉันทสัมปทาสูตร
11. ทุติยอัตตสัมปทาสูตร 12. ทุติยทิฏฐิสัมปทาสูตร
13. ทุติยอัปปมาทสัมปทาสูตร. 14. ทุติยโยนิโสมนสิการสัมปทาสูตร
พร้อมทั้งอรรถกถา

เอกธรรมเปยยาลที่ 7



1. ปฐมกัลยาณมิตตสูตร



กัลยาณมิตรมีอุปการะมากแก่อริยมรรค


[147] สาวัตถีนิทาน. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรมอันหนึ่งมีอุปการะ
มาก เพื่อความเกิดขึ้นแห่งอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 ธรรมอันหนึ่ง
เป็นไฉน คือ ความเป็นผู้มีมิตรดี ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อันภิกษุผู้มีมิตรดี
พึงหวังข้อนี้ได้ว่า จักเจริญอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 จักกระทำให้มาก
ซึ่งอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8.
[148] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็ภิกษุผู้มีมิตรดี ย่อมเจริญอริยมรรค
อันประกอบด้วยองค์ 8 ย่อมกระทำให้มากซึ่งอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8
อย่างไรเล่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมเจริญสัมมาทิฏฐิ
อันอาศัยวิเวก อาศัยวิราคะ อาศัยนิโรธ น้อมไปในการสละ ฯลฯ ย่อมเจริญ
สัมมาสมาธิ อันอาศัยวิเวก อาศัยวิราคะ อาศัยนิโรธ น้อมไปในการสละ
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้มีมิตรดี ย่อมเจริญอริยมรรคอันประกอบด้วย
องค์ 8 ย่อมกระทำให้มาก ซึ่งอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 อย่างนี้แล.
จบปฐมกัลยาณมิตตสูตรที่ 1