เมนู

[128] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็ทางเป็นไฉน ข้อปฏิบัติเพื่ออนุปาทา-
ปรินิพพานเป็นไฉน อริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 นี้แล คือ ความ
เห็นชอบ ฯลฯ ความตั้งใจชอบ นี้เป็นข้อปฏิบัติเพื่ออนุปาทาปรินิพพาน
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายถูกถามอย่างนี้แล้ว พึงชี้แจงแก่พวกอัญญ-
เดียรถีย์ปริพาชกเหล่านั้นอย่างนี้.
จบอนุปาทาปรินิพพานสูตรที่ 8
จบอัญญติตถิยวรรคที่ 5


อรรถกถาอัญญติตถิยเปยยาล



พึงทราบวินิจฉัยใน อัญญติตถิยเปยยาล.
บทว่า อทฺธานปริญฺญตฺถํ ได้แก่ กำหนดรู้สังสารวัฏอันยืดยาว
เพราะฉะนั้น ท่านจึงกล่าวว่า นิพพานเพื่อกำหนดรู้สังสารวัฏอันยืดยาว.
อธิบายว่า เพื่อประโยชน์แก่พระนิพพานนั้น. บทว่า อนุปาทาปรินิพฺพานตฺถํ
ได้แก่ ไม่ใช่ประโยชน์ทางปัจจัย เพื่ออนุปาทาปรินิพพาน. อนึ่ง ในเปยยาลนี้
ท่านกล่าวถึงพระอรหัต ด้วยผลคือวิชชาวิมุตติ ท่านกล่าวการพิจารณาด้วย
ญาณทัสสนะว่าเป็นนิพพาน โดยบทที่เหลือ ด้วยประการฉะนี้.
จบอรรถกถาอัญญติตถิยเปยยาล

รวมพระสูตรในอัญญติตถิยวรรค คือ


1. วิราคสูตร 2. สังโยชนสูตร 3. อนุสยสูตร 4. อัทธานสูตร
5. อาสวสูตร 6. วิชชาวิมุตติสูตร 3 . ญาณทัสสนสูตร 8. อนุปาทา-
ปรินิพพานสูตร พร้อมทั้งอรรถกถา.

*สุริยเปยยาลที่ 6



1. ปฐมกัลยาณมิตตสูตร



มิตรดีเป็นนิมิตแห่งอริยมรรค


[129] สาวัตถีนิทาน. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เมื่อพระอาทิตย์จะขึ้น
สิ่งที่ขึ้นก่อน สิ่งที่เป็นนิมิตมาก่อน คือ แสงเงินแสงทอง สิ่งที่เป็นเบื้องต้น
เป็นนิมิตมาก่อน เพื่อความบังเกิดแห่งอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 ของ
ภิกษุ คือ ความเป็นผู้มีมิตรดี ฉันนั้นเหมือนกัน ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
อันภิกษุผู้มีมิตรดี พึงหวังข้อนี้ได้ว่า จักเจริญอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์
8 จักทำให้มากซึ่งอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8.
[130] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็ภิกษุผู้มีมิตรดี ย่อมเจริญอริยมรรค
อันประกอบด้วยองค์ 8 ย่อมกระทำให้มากซึ่งอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8
อย่างไรเล่า. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมเจริญสัมมาทิฏฐิ
อันอาศัยวิเวก อาศัยวิราคะ อาศัยนิโรธ น้อมไปในการสละ ฯลฯ ย่อมเจริญ
สัมมาสมาธิ อันอาศัยวิเวก อาศัยวิราคะ อาศัยนิโรธ น้อมไปในการสละ
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุมีมิตรดี ย่อมเจริญอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์
8 ย่อมกระทำให้มากซึ่งอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 อย่างนี้แล.
จบปฐมกัลยาณมิตตสูตรที่ 1
*อรรถกถา แก้รวมไว้ท้ายวรรคนี้.