อรรถกถาปเทสสูตร

คำว่า เพราะอบรมได้เป็นบางส่วน คือเพราะความ
ที่อบรมได้โดยเป็นบางส่วน. จริงอยู่ ผู้ที่กำลังทำให้มรรค 4 และผล 3 เกิดขึ้น
ชื่อว่าได้อบรมสติปัฏฐานได้เป็นบางส่วน.
จบอรรถกถาปเทสสูตรที่ 6

7. สมัตตสูตร

ว่าด้วยบุคคลจะชื่อว่าเป็นพระอเสขะ

[783] นิทานต้นสูตรเหมือนกัน. ครั้นท่านพระสารีบุตรนั่ง ณ ที่
ควรส่วนข้างหนึ่งแล้ว ได้ถามท่านพระอนุรุทธะว่า
[784] ดูก่อนท่านอนุรุทธะ ที่เรียกว่า พระอเสขะ ๆ ดังนี้ ด้วย
เหตุเพียงเท่าไรหนอ บุคคลจึงจะชื่อว่าเป็นพระอเสขะ. ท่านพระอนุรุทธะ
ตอบว่า ดูก่อนผู้มีอายุ บุคคลที่จะชื่อว่าเป็นพระอเสขะ เพราะเจริญสติปัฏฐาน
4 ได้บริบูรณ์. สติปัฏฐาน 4 เป็นไฉน. ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมพิจารณา
เห็นกายในกายอยู่ มีความเพียร มีสัมปชัญญะ มีสติ กำจัดอภิชฌาและโทมนัส
ในโลกเสีย. ย่อมพิจารณาเห็นเวทนาในเวทนาอยู่ . . . ย่อมพิจารณาเห็นจิตใน
จิตอยู่ . . . ย่อมพิจารณาเห็นธรรมในธรรมอยู่ มีความเพียร มีสัมปชัญญะ

มีสติ กำจัดอภิชฌาและโทมนัสโนโลกเสีย. ดูก่อนท่านผู้มีอายุ บุคคลที่จะ
ชื่อว่าเป็นพระอเสขะ เพราะเจริญสติปัฏฐาน 4 เหล่านั้นแลได้บริบูรณ์.
จบสมัตตสูตรที่ 7

อรรถกถาสมัตตสูตร

คำว่า เพราะอบรมสมบูรณ์แล้ว คือ เพราะความ
ที่ตนได้อบรมเต็มที่แล้ว . จริงอยู่ ผู้ที่กำลังทำให้เกิดอรหัตผลขึ้นชื่อว่าได้
อบรมสติปัฏฐานสมบูรณ์เเล้ว.
จบอรรถกถาสมัตตสูตรที่ 7

8. โลกสูตร

ว่าด้วยผู้รู้โลก

[785] นิทานต้นสูตรเหมือนกัน. ครั้นท่านพระสารีบุตร นั่ง ณ
ที่ควรส่วนข้างหนึ่งแล้ว ได้ถามท่านพระอนุรุทธะว่า
[786] ท่านพระอนุรุทธะถึงความเป็นผู้มีอภิญญามาก เพราะได้
เจริญได้กระทำให้มากซึ่งธรรมเหล่าไหน. ท่านพระอนุรุทธะตอบว่า ดูก่อนผู้
มีอายุ ผมถึงความเป็นผู้มีอภิญญามาก เพราะได้เจริญ ได้กระทำให้มากซึ่ง
สติปัฏฐาน 4. สติปัฏฐาน 4 เป็นไฉน. ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมพิจารณา