ย่อมเจริญสัมมาสมาธิ อันอาศัยวิเวก อาศัยวิราคะ อาศัยนิโรธ น้อมไปใน
การสละ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษาย่อมทำลายอวิชชา ย้อมยังวิชชาให้เกิด
ย่อมทำนิพพานให้แจ้ง เพราะทิฏฐิที่ตั้งไว้ชอบ เพราะมรรคภาวนาที่ตั้งไว้ชอบ
อย่างนี้แล.
จบสุกกสูตรที่ 9

10. อากาสสูตร

ผู้เจริญอริยมรรคย่อมทำสติปัฏฐานให้บริบูรณ์

[282] สาวัตถีนิทาน. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ลมหลายชนิดพัดไป
ในอากาศคือ ลมตะวันออกบ้าง ลมตะวันตกบ้าง ลมเหนือบ้าง ลมใต้บ้าง
ลมมีธุลีบ้าง ลมไม่มีธุลีบ้าง ลมหนาวบ้าง ลมร้อนบ้าง ลมพัดเบา ๆ บ้าง
ลมพัดแรงบ้าง แม้ฉันใด เมื่อภิกษุเจริญอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8
เมื่อกระทำให้มากซึ่งอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 สติปัฏฐาน 4 ย้อมถึง
ความเจริญบริบูรณ์บ้าง สัมมัปปธาน 4 ย่อมถึงความเจริญบริบูรณ์บ้าง
อิทธิบาท 4 ย่อมถึงความเจริญบริบูรณ์บ้าง อินทรีย์ 5 ย่อมถึงความเจริญ
บริบูรณ์บ้าง พละ 5 ย่อมถึงความเจริญบริบูรณ์บ้าง โพชฌงค์ 7 ย่อมถึง
ความเจริญบริบูรณ์บ้าง ฉันนั้นเหมือนกัน.
[283] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เมื่อภิกษุเจริญอริยมรรคอันประกอบ
ด้วยองค์ 8 กระทำให้มากซึ่งอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 อย่างไรเล่า สติ
ปัฏฐาน 4 จึงถึงความเจริญบริบูรณ์บ้าง สัมมัปปธาน 4 . . . อิทธิบาท 4 . . .
อินทรีย์ 5 . . . พละ 5 . . . โพชฌงค์ 7 จึงถึงความเจริญบริบูรณ์บ้าง ดู

ก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมเจริญสัมมาทิฏฐิ อันอาศัยวิเวก
อาศัยวิราคะ อาศัยนิโรธ น้อมไปในการสละ ฯลฯ ย่อมเจริญสัมมาสมาธิ อัน
อาศัยวิเวก อาศัยวิราคะ อาศัยนิโรธ น้อมไปในการสละ ดูก่อนภิกษุ
ทั้งหลาย ภิกษุเมื่อเจริญอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 กระทำให้มากซึ่ง
อริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 อย่างนี้แล สติปัฏฐาน 4 ย่อมถึงความเจริญ
บริบูรณ์บ้าง สัมมัปปธาน 4 . . . อิทธิบาท 4 . . . อินทรีย์ 5 . . . พละ 5 . . .
โพชฌงค์ 7 ย่อมถึงความเจริญบริบูรณ์บ้าง.
จบอากาสสูตรที่ 10

อรรถกถาอากาสสูตร

บทว่า ปุรตฺถิมา ได้แก่ ลมมาจากทิศตะวันออก. แม้ในทิศตะวัน
ตกเป็นต้น ก็มีนัยนี้เหมือนกัน บทว่า จตฺตาโรปิ สติปฏฺฐานา ความ
ว่า เหมือนอย่างว่า การรวมประเภทของทิศมีทิศตะวันออกเป็นต้นเหล่านั้น
สำเร็จลงได้ในอากาศ ฉันใด โพธิปักขิยธรรมที่ท่านกล่าวไว้โดยนัยมีอาทิว่า
จตฺตาโร สติปฎฺฐานา ดังนี้ แม้ในที่นี้ก็ฉันนั้น ย้อมสำเร็จลงได้ด้วยการ
เจริญอริยมรรค อันเป็นมหาวิปัสสนา. ด้วยเหตุนั้นท่านจึงกล่าวคำนี้ไว้.
จบอรรถกถาอากาสสูตรที่ 10